ریکتزیوز سگها:
ریکتزیوز سگها یک بیماری عمومی است که در اثر حمله ریکتزیاها به منوسیتهای موجود در خون حادث میشود. این بیماری در سواحل مدیترانه و قسمتهای مرکزی آفریقا و هندوستان شیوع دارد. بیماری به سگها و گوشتخواران مختلف سرایت میکند.
نقش بیماری زائی:
عامل بیماریRickettsia Canis میباشد که در مونوسیتها جایگزین میگردد و بعد از ۱۳ روز بیماری را در دام پدید میآورد.
جراحات:
آسبت، ادم اندامها، تورم غذههای لنفاوی و تورم معده و روده از جراحات مشخص بیماری محسوب میشوند و در بعضی مواقع در اتوپسی تورم طحال به چشم میخورد.
نشانیهای بیماری:
دوره کمون بیماری ۷ تا ۲۱ روز است در فرم جلدی سرخی مخملکی شکل در پوست مشاهده میشود و در زیر بغل و کشاله ران دام لکههای مزبور جایگزین میشود و در همین موقع مونوسیتها مورد حمله ریکتزیاها قرار میگیرند در فرم Septicemicبیماری، تب و خروج ترشحات چرکین از بینی و چشم و تورم معده و استفراغ و بدبو شدن هوای بازدم و بزرگ شدن عقدههای لنفاوی و طحال توجه دامپزشک را جلب مینماید.
کنترل اعصاب مثانه و رکتوم از بین رفته و در این صورت بیماری بسیار کشنده خواهد بود.
تشخیص:
به وسیله آزمایش خون وجود عامل بیماری محقق میشود.
درمان:
سولفامیدها و ارومایسینها واکسی تتراسیکلین (ترامایسین) با دز قوی در درمان بیماری مؤثر واقع میشوند. مواظبتهای بهداشتی در بهبودی دام بسیار مؤثر است. بالاخره خورانیدن شیر و مایعات گرم نافع خواهد بود.
لپتوسپیروز سگها:
لپتوسپیروز سگها یکی از بیماریهای عفونی سگها است که عامل آن Leptospira Canicola و Licterohaemorragiaeو L.Pomanaاست.
نقش بیماری زائی:
بیماری بیشتر به وسیله L. canicolaشیوع پیدا میکند و به سرعت انتشار پیدا کرده و به آسانی از سگی به سگ دیگر منتقل میگردد. انتقال بیماری بیشتر به وسیله ادرار دامهای بیمار میباشد و در اثر تماس دهان و مخاط بینی با ادرار آلوده بیماری حادث میشود.
فرم یرقانی بیماری به وسیله L. icterohaemorragiaeانتقال مییابد که موشهای صحرائی باعث سرایت بیماری میشوند زیرا منبع انگل هستند و این الودگی در سگها کاملاً اتفاقی است.
جراحات:
یکی از جراحات مشخص بیماری تورم خونی معده و روده است. محتویات رودهها و در بعضی مواقع معده خونالود و شکلاتی رنگ است. کبد بزرگ شده و غدد لنفاوی هجومالدمی میگردند و در بسیاری موارد نفریت توجه دامپزشک را جلب مینماید. در میوکارد خونریزیهای پراکنده مشاهده میشود. در ریه نواحی پنومونی شده و خونریزیهای پراکنده قابل ذکر است. به واسطه وجود نفریت در کلیه، بوی ادرار تغییر کرده و خوشبو میشود در مرحله حاد بیماری در منطقه قشری کلیه نوار زرد رنگی مشاهده میشود و در حالات مزمن بیماری زرد رنگ قابل ذکر است.
نشانیهای بیماری:
دوره کمون بیماری ۵ تا ۱۵ روز است. ابتلاء به بیماری ناگهانی است و از خصوصیات آن ضعف، بیاشتهائی، استفراغ و افزایش درجه حرارت بدن است. درجه حرارت بدن به ۴۰ درجه سانتیگراد میرسد و در بعضی مواقع ممکن است به ۴۱ درجه نیز افزایش حاصل کند. تب با تورم و هجومالدمی نسج ملتحمه چشم همراه است. در این مرحله از بیماری تشخیص درمانگاهی بیماری مشکل است. در روزهای بعد افسردگی بع افسردگی پدید آمده و دام به سختی نفس میکشد و در این موقعتشنگی زیاد دام قابل توجه است. سفتی و سختی عضلات به قدری دام را ناراحت میکند که میل به بلند شدن از زمین ندارد و میخواهد پیوسته در استراحتگاه خود بخوابد و به وسیله مالش پاها دام درد زیادی حس میکند.
در دهان حیوان خونریزیهائی مشاهده میشود بزاق لزج در دهان با خون آلود گشته و چسبناک به نظر میرسد. بر اثر تورم حلق بلع مواد غذائی مشکل میشود و در بعضی موارد جراحات پراکنده زبان توجه دامپزشک را جلب مینماید. در بسیاری موادر افسردگی شدید و لرزش عضلات بدن با کاهش درجه حرارت همراه است به طوریکه درجه حرارت به ۳۶ درجه سانتیگراد کاهش مییابد. استفراغ خون آلود و خونریزیهای لثه با کاهش آب بدن همراه است. معده در اثر مالش دردناک میشود و در مدفوع آبکی خون مشاهده میشود که به علت تورم شدید معده و روده حیوان است.
در ادرار آلبومین و نسوج چرکین پدید میآید که به علت نفریت حاد میباشد چشمها در حدقه فرو رفته و مویرگهای نسج ملتحمه چشم محقق میشوند. در موارد سخت بیماری، نبض خفیف و نخی شکل و اورمی حادث میشود.
تلفات بیماری بیش از ده درصد است و در موارد کشنده بیماری مرگ ۵ تا ۱۰ روز بعد از آغاز بیماری فرا میرسد. تلفات بیماری بیشتر در تولهها است در مواقعیکه L.canicolaبه فرم حاد تظاهر میکند تقویت مزمن و پیشرفته به دنبال دارد.
در انواع لیتوسپیر کلیه نشانیهای ذکر شده از نظر کلینیکی توجه دامپزشک را جلب میکند و در بعضی موارد اولین نشانه بیماری یرقان است که از زرد لیموئی تا نارنجی تند تغییر میکند و یبوست در اغلب موارد مشاهده میشود.
تشخیص:
تشخیص بیماری براساس مشاهدات بالینی، جراحات کالبدگشائی امتحان آسیبشناسی مشاهده لیتوسیتر در کلیه و کبد و آزمایشات سرولوژیکی استوار است.
پیشگیری:
به منظور جلوگیری از بیماری لازم است در مواقع بروز بیماری در یک منطقه صاحبان سگها از خارج شدن سگها از خانه جلوگیری نمایند تا بدینوسیله از آلودگی سگهای خود با ادرار دامهای مبتلا بیماری حادث نشود.
بهتر است آب سالم در اختیار دام بگذارند تا به وسیله آبهای آلودهای که احیاناً در خارج از منزل و یا در منزل مورد استفاده دام قرار میگیرد بیماری انتقال پیدا نکند. پس مانده غذاها و رودههای آلوده و تودههای کثافت که با ادرار دامهای مبتلا آلودگی پیدا کردهند ممکن است باعث انتقال بیماری شوند و بنابراین لازم است این گونه منابع آلودگی دور از دسترس سگ باشند.
درمان:
به کار بردن هرچه زودتر آنتی بیوتیکها به مقدار کافی در تقلیل مرگ و میر ناشی از بیماری بسیار مؤثر است.
تزریق Dihydrostreptomycinبه میزان نیم تا یک گرم برحسب جثه دام هر ۶ تا ۱۲ ساعت یک بار و تزریق حداقل هر ۲۴ ساعت یک بار (aureomycin) chlortetracyclineبه میزان ۲ تا ۵ میلیگرم به ازاء هر کیلو وزن زنده دام و استفاده از (terramycin) Oxytetracyclinداخل عضلانی روزی یک بار به میزان ۵ میلیگرم به ازاء هر کیلو وزن دام زنده توصیه شده است. تزریق این داروها بایستی قبل از ایجاد عوارض جبران ناپذیر در کلیهها مورد استفاده قرار گیرد. زیرا در صورتیکه عامل بیماری در کلیهها جایگزین شود در این صورت تزریق این داروها نافع نخواهد بود.
تزریق پنی سیلین در بیماری لیتوسپیروز توصیه نشده است. زیرا عمل این آنتی بیوتیک در این بیماری فقط ضدعفونی کردن جریان خون است و از جمع شدن عامل بیماری در کبد و لولههای مارپیچی قسمت قشری کلیه جلوگیری نمیکند.
سگهائی که به وسیله پنیسیلین تحت درمان قرار گرفتهاند. باعث انتقال بیماری به سگهای دیگر و در بعضی مواقع سبب سرایت بیماری به انسان شدهاند. مواظبت و توجه به بیمار و درمانهای علامتی نافع است. دادن غذای سبک مثل شیر و آبگوشت بسیار مفید خواهد بود.
تزریق سرم فیزیولوژی و دکستروز ۵ درصد (سرم قند و نمک) به عنوان غذای دام توصیه شده است. تزریق داروهای منعقد کننده خون به منظور درمان خومریزیهای روده لازم است و بدین منظور میتوان از ویتامین Kاستفاده نمود و تزریق آمپول Hemodal10 میلیگرمی برای این منظور نافع است و روزانه ۱ تا ۲ مرتبه هر مرتبه یک آمپول درعضله تزریق مینمایند. بالاخره تزریق خون به میزان لازم به منظور جبران خون از دست رفته بدن توضیه شده است.
در این مقاله همه نکات بیماری ریکتزیوز سگها بررسی شد.
جهت مطالعه مقالات بیشتر به وبسایت و پیج ما سر بزنید.
شاید برایتان جالب باشد: همه چیز درباره بیماری هاری
بهترین کیلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟
کیلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱