مهمترین خصوصیت این ماهیان وجود یک عضو تنفسی فرعی به نام لابیرنت است. لابیرنت چسبیده به حفره آبششی است و از غشاهای چند لایه که در یک چهارچوب استخوانی قرار دارد تشکیل شده است. بافت آن دارای تراکم زیادی از مویرگهای خونی بوده و بیشتر شبیه شش موجودات خشک زی عمل میکند. اگر ماهی لابیرنت دار در آب فاقد اکسیژن قرار داشته باشد با این خاصیت قادر است از هوای سطح آب اکسیژن مورد نیاز خود را جذب کند.
گورامی سه خال:
گورامی ها دارای بالههای بسیار مشابه هستند. جنس نر و ماده آن نیز از روی رنگ بالهها و اندازه بالهها مشخص میشوند. باله پشتی نرها درازتر از مادهها بوده و گاهی اوقات به ابتدای ساقه دمی میرسد و علاوه بر این ماده بالغ در ناحیه شکمی گرد تر بوده و از نر کوچکتر است. این گونه حداکثر به طول ۱۵-۲۰ سانتیمتر میرسد و در سن ۱۲-۱۴ هفتگی و طول ۷ سانتیمتری به بلوغ جنسی میرسد. دمای مطلوب آنها ۲۳-۲۹ درجه، PH 8/6-8 و آب سبک را ترجیح میدهند.
نحوه تکثیر:
جهت تکثیر این ماهی مولدین آماده با تراکم یک ماهی در ۱۰ لیتر در تانکهای آماده سازی قرار داده میشوند. برای اطمینان از کیفیت آب موجود هر روز ۱۰ درصد آب تانک را تعویض کرده و حداقل ۳-۴ بار در روز ماهیان را تغذیه نمود به قدری که ماهیها سیر شوند. باید دقت نمود که غذای مانده از تانک سیفون گردد. غذای مصرفی جهت آماده سازی مولدین میتواند شامل جیرههای تجاری شامل ۳۲% پروتئین، غذای زنده، غذاهای منجمد مانند کرم سیاه، توبیفکس، یا کرم خونی، و یا غذاهای خمیری ساخته شده از دل و جگر گاو با مقدار زیادی مواد گیاهی نظیر اسفناج باشد.
بعد از دو هفته آماده سازی، مولدین باید آماده تخم ریزی باشند. نرها زودتر یعنی صبح در آکواریوم تخم ریزی که ۴۰ لیتری است، قرار داده میشوند تا با آن خو گرفته و قلمرو تشکیل دهند. سالن تکثیر باید نور کمی داشته و رفت و آمد تا حد ممکن کم باشد تا از استرس به مولدین جلوگیری گردد. در بسیاری از موارد نرها دو تا سه ساعت اول شروع به ساختن لانه میکنند. در بسیاری از اوقات گذاشتن بستر شناور (تکهای پلاستیک فریزر، یونولیت یا گیاهان شناور) میتواند برای تحریک رفتار لانه سازی مفید باشد.
آکواریوم باید کاملا برهنه و فاقد هوا دهی باشد چون لانه حبابی را خراب میکند. پس از آن مادهها در موقع غروب به ظرف تکثیر اضافه میشوند. تخم ریزی در طول یک دوره ۱-۴ روزه انجام میشود. ماهی نر ماده را به زیر لانه معرفی میکند و با خم کردن بدن به دور بدن ماهی تخم ریزی را انجام میدهد. تشخیص تخمها از حبابها مشکل است. بعد از تخم ریزی بهتر است برای جلوگیری از صدمه دیدن ماده در اثر رفتار تهاجمی نر، ماده را از ظرف خارج نمود. نر از لانه و تخمها تا زمانی که هچ شوند مراقبت میکند.
نگهداری از تخم ها:
تخمها در دمای ۲۷ درجه سانتیگراد در مدت حدود ۲۴ ساعت هچ میشوند و ۲-۳ روز دیگر در لانه میمانند تا کیسه زرده جذب شود. با شروع شنای آزاد ماهیها به صورت افقی ماهی نر را خارج کرده و بچه ماهیها را به آکواریوم بچه ماهی منتقل مینمایند. برای جلوگیری از شوک نوری انتقال بچه ماهیان باید صبح زود انجام شود. به محض اینکه بچه ماهیان آماده تغذیه شدند باید نسبت به تامین غذای زنده از جمله دافنی، روتیفر و انفوزوئرها اقدام نمود. برای تولید این موجودات تکهای از پوست موز را داخل آب انداخته و ۱۰ روز به همان حال به انشعابی از هوا بگذارید تا میکروارگانیسم ها تشکیل شوند.
بچه ماهیان باید از زمان ذخیره سازی تا ۱۰ روز ۲-۳ مرتبه در روز به میزانی که سیر شوند با یک جیره آغازین و آرتمیای تازه هچ شده تغذیه شوند. در طی این مدت مقدار آرتمیا هر روز ۱۰ درصد کاهش داده شود تا به غذای تجاری کامل برسد. تراکمی که میتوان بچه ماهیان را در کمتر از ۱۲ هفته به اندازه بازاری رساند ۵/۰ عدد در هر لیتر است. با تراکم بیشتر یعنی ۲ عدد در هر لیتر نیز میتوان به این تولید رسید اما اختلاف سایز ایجاد خواهد شد. رژیم غذایی گورامی سه خال گوشتخواری است که در طبیعت از نرم تنان تغذیه میکند. اما در پرورش متراکم با غذاهای پلت بیومار یا بتا با سایز ریز میتوان تغذیه نمود.
جنگجوی سیامی (فایتر):
به ماهی به تا نیز شهرت دارد. جزو ماهیان لابیرنت دار است. در آبهایی که کمبود اکسیژن باشد قادر است با لایههای لابیرنت که در زیر سرپوش آبششی خود دارد قادر است اکسیژن مورد نیاز خود را از سطح هوا بگیرد. از این رو آن را میتوان در یک تنگ کوچک بدون هوا دهی نیز نگه داشت. این ماهی یکی از زیباترین ماهیها هم از لحاظ نگه داری و هم از لحاظ شیوه تکثیر است. نرها دارای بالههای بلند و تنوع رنگی بالایی هستند.
باله پشتی نیز بلند و کشیده است در حالی که ماهی ماده شکم متورم و بالههای کوتاه دارد و گرد تر دیده میشود. نرها در بلوغ جنسی نسبت به بقیه نرها حساسیت داشته و از این رو به آن فایتر میگویند. از این رو در سالنهای تکثیر جنس نر آن باید در ظروف جداگانهای (هر ظرف یک نر) نگه داری شود. تولید تخم آن در مقایسه با گورامی کمتر است اما جذابیت تخم ریزی آن وصف ناپذیر است.روش آماده سازی مولدین آن مشابه گورامی است که در بالا توضیح داده شده است. جهت تخم ریزی ابتدا مولد نر را صبح به آکواریوم تکثیر اضافه نمایید این آکواریوم میتواند از یک آکواریوم ۲۰ سانتی تا نهایتا به اندازه ۴۰ لیتر گنجایش داشته باشد.
تکهای پلاستیک فریزر را به آهستگی در سطح آب پهن کنید به نحوی که حباب بزرگ زیر آن قرار نگیرد. آکواریوم تکثیر فاقد شن و انشعاب هوا باشد. برای تحریک نر میتوانید چند تکه گیاه شناور نیز به آن اضافه نمایید. نر پس از مدتی شروع به ساخت لانه حبابی زیر بستر شناور میکند به این نحو که هوا را با دهان از سطح آب گرفته و با بزاق دهان خود مخلوط کرده و زیر لانه قرار میدهد.
تکثیر:
نزدیک غروب با اضافه نمودن ماهی ماده تکثیر شروع میشود. دقت نمایید رفت و آمد به حداقل برسد تا ماهیها دچار استرس نشوند. نر با حرکات مارپیچی و بازکردن بالههای گسترده خود ماهی ماده را متوجه لانه میکند و از آن جهت تخم ریزی دعوت میکند. در زیر لانه جنس نر به ماده نزدیک شده و بدن خود را به دور ماده میتابد و به همان حالت دو ماهی بی حرکت میشوند.در ظاهر به نظر میرسد نر ماده را فشار میدهد اما در واقع تماس بسیار کوتاهی سبب تخم ریزی ماده میشود. همزمان اسپرم ماهی نر ترشح شده و تخمها در حین سقوط بارور میشوند.
نر تخمها را از کف با دهان برداشته و داخل حبابهای ریز میفرستد.این کار تا خارج شدن تمام تخمهای رسیده ادامه مییابد. سپس ماهی نر ماده را از لانه دور میکند که در این هنگام باید ماده را جدا کرد. نر از تخمها محافظت میکند و در صورتی که تخم یا لاروی سقوط کند دوباره آن را برداشته و در لانه حبابی میگذارد. این مراقبت به شدت انجام میشود. پس از ۲۴ ساعت تخمها هچ میشوند.
تغذیه لارو و بچه ماهی:
تا ۲-۳ روز لاروها از کیسه شنای خود تغذیه میکنند. با شروع تغذیه فعال باید ماهی نر را جدا کرده و برای غذای بچه ماهیها از آب اسفناج و شیره سویا استفاده نمود. اسفناج را هاون کوبیده آب حاصل از آن را برای تغذیه بچه ماهیها استفاده کنید. پس از ۳-۴ روز تغذیه آغازین میتوانید از آرتمیای تازه هچ شده جهت تغذیه استفاده کنید. پس از ۱۴ روز تغذیه میتوانید بچه ماهیها را به استخر یا حوضچه پرورش منتقل کنید و از غذاهای پلت ریز بیومار مصرف کنید. پرورش بچه ماهیها تا قبل از بلوغ جنسی امکان پذیر است با ظهور علائم ثانویه جنسی از جمله بلند شدن بالههای نرها باید برای جلوگیری از درگیری نرها آنها را از هم جداگانه و در بطریهای نوشابه خانواده که از بالا بریده شدهاند نگه داری نمود.
در این مقاله همه چیز در خصوص ماهیان لابیرنت دار و انواع مختلف آن مورد بررسی قرار گرف.
جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به وبسایت و پیج ما مراجعه کنید.
تذکر مهم : این مطلب برگرفته از کتاب راهنمای بهداشت، پرورش و نگهداری ماهیان زینتی است. نکته قابل توجه این است که تشخیص و درمان هر بیماری ای الزاما بر عهده دامپزشک است. و درمان های نامبرده شده در مقالات وبسایت صرفا جهت آشنایی افراد با برخی مطالب ابتدایی است. بدیهی است که کلینیک و سایت روژان پت هیچ گونه مسئولیتی در خصوص انجام اعمال خودسرانه افراد ندارد.جهت دریافت اطلاعات بیشتر درمورد منابع ما به این مقاله مراجعه کنید.
بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟
کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱