رفتارشناسی پرندگان زینتی

در این مقاله همه چیز در خصوص رفتارشناسی پرندگان زینتی بررسی شده است، با ما همراه باشید؛

رفتارشناسی پرندگان زینتی

مقدمه:

همه رفتارهای پرندگان از رفتار “طبیعی” سرچشمه می‌گیرند. و ممکن است غریزی یا آموخته شده باشند. پرندگان همنشین باید رفتارهای آموخته را به شکل مؤثر کسب کنند تا بتوانند از لحاظ اجتماعی به عنوان حیوانات خانگی و هم‌نشین پذیرفته گردند.

مشکلات شایع رفتاری که در عمل بالینی مشاهده شده شامل رفتارهایی مانند ذیل است:

• جلب توجه
• رفتارهای تغییر مکان
• قلمرو یابی
• آسیب رساندن به پر
• جیغ زدن
• مسائل تولید مثل
• فوبیا (بیم و تشویش)
• رفتار فیزیکی.

بسیاری از این مشکلات معمولاً هنگامی که پرنده به دامپزشک ارائه می‌شود، مزمن شده‌اند. تشخیص و درمان زودهنگام این مشکلات به احتمال زیاد منجر به درمان موفقیت آمیز می‌گردد.

اصول و قواعد:

پرندگان همنشین با چالش‌های زیادی مواجه هستند. این چالش‌ها به طور مستقیم به فقدان دانش و گاهی اوقات نادیده گرفتن نیازهای پرندگان مربوط می‌شوند. دو مورد از شایع‌ترین مشکلات مزمن که توسط دامپزشکان مشاهده شده، شامل سوء تغدیه و مشکلات رفتاری است. سوء تغذیه از مفهوم سنتی این که پرندگان بذرخوار هستند، ناشی می‌شود. مشکلات رفتاری ریشه در فقدان درک از ماهیت منحصر به فرد رفتار پرنده دارند و این که صاحبان آن‌ها در صدد تحمیل خواسته‌ها و انتظارات خود به پرنده هستند یعنی انتظار دارند پرندگان شبیه به سگ یا گربه یا حتی بچه رفتار کنند. درک رفتار پرنده، موضوع در حال تکاملی است. آنچه ۳-۵ سال پیش پذیرفته شده بود، ابطال یا در بهترین حالت اصلاح گردیده است. مفاهیم از پیش موجود در مورد رفتار پرنده و اصلاح یا درمان آن باید مجدداً مورد بررسی قرار گرفته و موارد لازم کنار گذاشته شوند.

درک رفتار پرنده:

برای درک رفتار پرنده لازم است به عقب بازگشته و رفتار پرندگان در حیات وحش را بررسی کنیم. از این گذشته، بسیاری از پرندگان خانگی تنها چند نسل قبل از از بین رفتن پرندگان وحشی بوده‌اند. به هر حال، تعمیم بخشی و صحبت در مورد “رفتار پرنده” مثل صحب کردن در مورد “رفتار پستانداران” است. حدود ۹۰۰۰ گونه از پرندگان وجود دارند که تقریباً ۳۶۰ مورد آن‌ها طوطی سان ها هستند. طوطی‌ها در استرالیا، آمریکای جنوبی، افریقا و آسیا رشد نموده‌اند. محیط‌های مختلف و فشارهای محیطی متفاوت رشد و نمو فیزیکی و فیزیولوژی این پرندگان را شکل داده و تلاش برای اعمال “قوانین” روی همه ۳۶۰ گونه بسیار خطرناک است. با این حال کلیاتی را می‌توان استخراج نمود.

رفتار پرندگان را می‌توان به دو گروه عملکردی دسته بندی نمود:

• رفتارهای خودنگهدارنده که برای انجام وظایف خاص طراحی شده‌اند تا از سلامت فرد محافظت نمایند. این رفتارها شامل تغذیه، مراقبت از پر، تحرک و جنبش و اختفا هستند.
• رفتارهای اجتماعی که برای مخابره اطلاعات به پرنده دیگر طراحی شده‌اند. این رفتارها شامل قلمرو داری، نگرانی و ترس یا معاشقه هستند.

طوطی‌ها زود رس هستند؛ نوزادان تخم گذاری شده تقریباً برهنه، کور و احتمالاً ناشنوا هستند. آن‌ها در هفته‌های ابتدایی زندگی ساکت، همراه با حفره توخالی بوده و کاملاً به والدینشان وابسته می‌باشند. تعاملات اجتماعی در این مرحله محدود بوده و به خواهران و برادران و والدین محصور می‌شود. بسیاری از طوطی‌ها بعد از پر در آوردن یاد می‌گیرند که با والدین، خواهران و برادران و سایر پرندگان (معمولاً همسن خود) در گروه معاشرت کنند. یک نمونه از این موارد طوطی کاکل سفید سینه سرخ (گالا) است. در حیات وحش، چنگال‌های ۲-۵ جوجه‌ها معمولاً سالم باقی می‌ماند.

زمانی که آن‌ها پر در آوردند، نزدیک پناهگاه درخت رفته یا جایی از درخت توقف می‌کنند که سایر خانواده گالاها آنجا در حال معاشرت هستند. آن‌ها خیلی زود مهارت‌های اجتماعی را فرا می‌گیرند قبل از این که به گروه پرندگان مهاجری که از لحاظ جنسی بالغ شده‌اند، بپیوندند. این دوره جامعه پذیری به پرندگان، شناسایی خوراکی (و نحوه قرار گرفتن روی آن) شناخت شکارچی، وظایف نگهبانی، رفتار آراستن، مهارت‌های بقا و رفتارهای زودهنگام اجتماعی را می‌آموزد.

تاثیر بلوغ جنسی:

پرندگان به موازات بلوغ جنسی، مهارت‌های جدید یاد می‌گیرند: نحوه انتخاب جفت، بروز رفتارهای معاشقه و ایجاد پیوند جفت گیری؛ نحوه انتخاب، آماده سازی و دفاع از مکان لانه و نحوه تولید مثل و بزرگ کردن نوزادان را فرا می‌گیرند. باور بر این است که برخی از این رفتارها ذاتی و غریزی بوده و سایر رفتارها اکتسابی است. همه این موارد با واکنشی که پرنده بروز می‌دهد، قوت می‌گیرند. طوطی‌های در دام افتاده، به ویژه آن‌هایی که دست پرورده هستند ممکن است فرصت یادگیری این رفتارها را نداشته باشند. رفتارهای غریزی آن‌ها به ویژه با رسیدن به دوره بلوغ ممکن است با رفتار گروه انسان‌ها در تضاد باشد.

چگونه مشکلات رفتاری بروز می‌یابند؟ مشکلاتی که در اقدام بالینی مشاهده می‌گردند قابل انتساب به یک یا دو علت هستند. اولین مشکل اساسی عدم توفیق در فرآیند اجتماعی شدن است. این معمولاً نتیجه دست پرورده بودن پرنده در انزوا است به طوری که نتوانسته مهارت‌های اجتماعی اساسی را فرا بگیرد. زمانی که پرنده از مادر جدا می‌گردد، معمولاً نادیده گرفته می‌شود زیرا ارزش بعدیش تحلیل می‌رود. این فرآیند اغلب منجر به رفتار تقاضای توجه می‌گردد (خواهش صحبت، جیغ کشیدن، جویدن پر) و رفتار جایگزین مانند گاز گرفتن، رفتار آسیب رسانی به پر، ترس و گاهی اوقات حتی قطع عضو خود را سبب می‌گردد.

دسته دوم مشکلات حاصل شکست “دسته‌های” انسانی در درک رفتار نرمال طوطی و انتظار هم راستا بودن رفتار پرنده با انتظارات انسانی است (شکل ۲۵.۳). قبلاً گفته شد که هیچ رفتار غیر نرمالی وجود ندارد و رفتارهای نرمال به شکل نامناسب بیان می‌شوند. رفتارهایی مانند جیغ کشیدن در صبح و شب، نمایش قلمرو و رفتارهای تولید مثل خاص نمونه‌هایی از رفتارهای نرمال هستند که به شکل نامناسب در سناریو پرنده همنشین بیان می‌گردند.

پس این رفتارهای مشکل دار چگونه شکل می‌گیرند؟

تقویت رفتارهای خود نگهدارنده باعث انتفاع پرندگان همنشین شده و رفتارهای خودنگهدارنده غیر نرمال شایع‌ترین اختلالات رفتاری مشاهده شده در این پرندگان است. آن‌ها هنوز همان رفتارهای خودنگهدارنده را همانند همتایان وحشی خود دارند. ولی زمان کمتری برای جستجوی غذا و تغذیه نیاز دارند (گذشته از این، غذا در ظرف هر صبح در جلوی پرنده حاضر است) و به این ترتیب مراقبت از پر، ارتباطات اجتماعی و نمایش‌ها، اکثر فعالیت‌های روزانه آن‌ها را تشکیل می‌دهد. پرندگان جوان به دام افتاده نیاز به مربی گری مستمر دارند و باید برای تثبیت ارتباط انسان-پرنده راهنمایی شوند. این راهنمایی دربرگیرنده طیفی از رفتارهای نرمال اجتماعی تعامل دسته ای به همراه قوانین متناسب با حل اختلاف و رفتارهای اجتماعی و نگهدارنده مناسب است.

عدم آموزش:

عدم آموزش یا یادگیری این رفتارها به معنای این است که بسیاری از پرندگان جوان برای زندگی در اسارت آماده نیستند و ممکن است مشکلات رفتاری را از خود بروز دهند. پرنده در غیاب قوانین تحمیلی، قوانین اش را بر اساس رضایت فوری شکل می‌دهد که حول ارزش درک شده می‌گردد ولی این قوانین ممکن است از لحاظ اجتماعی قابل پذیرش نباشند. آن‌ها نهایتاً مشکلات رفتاری را شکل می‌دهند و پرنده بدون ترس چارچوب اجتماعی قادر به تعامل اجتماعی با افراد نیست و بنابراین مجموعه رفتارهای دفاعی یا جایگزین بروز می‌یابند (تهاجم، گاز گرفتن). با پیشرفت این رفتارها، پرنده ممکن است حتی منزوی تر شده و در صدد ایجاد تماس مجدد با “گروه اش” سر و صدا کند. این امر اغلب هنگام واکنش صاحبان تقویت می‌شود:

پرنده واکنش مثبت دریافت می‌کند (صحبت کردن، غذا خوردن) و ممکن است باعث افزایش رفتار گردد. از سوی دیگر، اگر پرنده واکنش منفی دریافت کند (پوشاندن قفس، توقف بازی، تپانچه‌های آب) این واکنش می‌تواند حس انزوا را افزایش داده و مشکل حادتر می‌شود. متاسفانه، این مشکلات معمولاً با گذر زمان مزمن شده و در این صورت به دامپزشک ارجاع داده می‌شوند. تشخیص و درمان زودهنگام به احتمال بیشتر درمان موفقیت آمیزی است و پیشگیری از طریق آموزش دادن صاحب پرنده مرجح ترین رویکرد است. تکنیک‌هایی از جمله دخیل نمودن آموزش رفتاری در معاینات سالانه سلامت، گام‌های مهمی در پیشگیری از این مشکلات هستند و باید خیلی جدی توسط افرادی که درگیر رفاه طوطی‌های همنشین هستند، پیگیری گردند.

رویکرد تاریخی به مسائل و مشکلات رفتاری

تلاش‌های قبلی برای درمان مشکلات رفتاری در پرندگان حول مفاهیم “نظم” و روان درمان می‌چرخد. در بسیاری از موارد انسان‌ها با ترس از تنبیه و رفتارهای منفی سرخورده می‌شوند. انسان‌ها از اوایل کودکی به خوبی از پیامدهای رفتار نامناسب، تنبیه بدنی و حتی عدم تأیید بزرگ‌ترها آگاهی دارند. باورهای اولیه در مورد IQ طوطی که به اندازه خطوط هوش کودک ۳-۵ ساله است ولی با رشد و بلوغ کودک ۲-۳ ساله جای تعجب نیست که بگوییم مردم پذیرفته‌اند که پرندگان از طریق ترس از پیامدهای منفی برانگیخته می‌شوند.

و اگر تنبیه کارساز نباشد، استفاده از دارو و درمان‌های هورمونی، داروهای ضد افسردگی، مسکن‌ها و حتی فرآورده‌های مخدر، به عنوان بهترین درمان برای بیماران مبتلا به سوء رفتار مؤثر هستند. داروهای متعارف معمولاً القا می‌کنند که برای هر بیماری یا مشکلی یک دارو وجود دارد. بنابراین، بررسی‌ها و آزمایش‌هایی انجام شده‌اند و نشان داده‌اند که در بسیاری از پرندگان همنشین به دلیل گیجی ناشی از دارو روی جایگاه نشسته و همه (به جز پرنده) خشنودند.

سرانجام می‌توان فهمید که هیچکدام از این روش‌ها در بهبود مسائل رفتاری موفق نبوده‌اند. ممکن است این رفتار برای مدتی متوقف شده باشد ولی به محض بروز تنبیه یا توقف تزریق دارو، مشکل عود می‌کند.

مفاهیم جدید:

اولین تغییر در تفکر مربوط به رفتار درمانی پرنده به این بر می‌گردد که داروها و دستگاه‌های نگهداری جسمانی (قلاده‌های الیزابتی) به تنهایی کارگر نبوده‌اند. با این که آن‌ها ممکن است نقش محدود، کوتاه مدت در انتخاب کیس ها داشته باشند ولی این نوع درمان‌ها وضعیت را بدتر کرده و منفعت بلندمدت ایجاد نمی‌کنند. تغییر دوم در نحوه تفکر مرتبط با مفهوم سلطه گری است. این باور بلندمدتی است که ساختار شدید سلسله مراتبی در دسته پرندگان وجود دارد که با سلطه گری منعکس شده مزایایی مانند بالاترین جایگاه، بهترین غذا و اولین انتخاب هنگام برگزیدن همسر همراه است. همچنین تصور می‌شده است که در وضعیت “گروهی” انسان-پرنده، سلطه گری مشابه باید حفظ شود و انسان در همه زمان‌ها عضو غالب “گروه” بوده است.

ولی با این حال، پژوهش‌ها در مورد پرندگان وحشی نشان داده که در عین حال که سلطه گری اتفاق می‌افتد، به هیچ وجه سختگیرانه نیست بلکه نظم سیالی بین پرندگان مختلف که در زمان‌های متفاوت سلطه می‌یابند، وجود دارد. ساختار دسته ای و گله ای متناقض است: اعضای آن توسط شکارچیان از بین می‌روند و گروه‌های خانوادگی بین دسته‌ها تغییر یافته و اعضای جدید دائماً اضافه می‌شوند. این باعث دشواری حفظ سلسله مراتب با خط مستقیم می‌گردد و انرژی زیادی برای سازگاری با بقا در حیات وحش می‌طلبد.

و در ادامه:

بنابراین، سلطه گری شدید که اغلب در جامعه انسانی مشاهده می‌شود به آسانی بین دنیای پرندگان منتقل نشده و تلاش برای تحمیل آن معمولاً مستلزم “طغیان” یک پرنده (منکوب کردن آن با رفتار تحمیلی تا زمانی که تصدیق گردد) یا به کارگیری تقویت منفی و تنبیه برای القای نظم و انضباط است. مشکل این تکنیک‌ها این است که پرنده یاد می‌گیرد که برای گریز از پیامدهای منفی یک رفتار را انجام دهد یا از بروز آن اجتناب ورزد و زمانی که این پیامدها از بین رفتند، رفتار برمی گردد.

مفاهیم جدید در رفتاردرمانی حول چند اصل می‌گردند:

• پرندگان، مردم، سگ یا گربه نیستند. آن‌ها منحصراً پرنده هستند.
• بهترین نتایج زمانی به دست می‌آیند که پرنده بخواهد رفتاری انجام دهد که مورد پسند صاحبش باشد.
• درمان موفقیت آمیز می‌تواند رفتار ناخواسته را کاهش دهد به جای این که آن را کاملاً متوقف سازد.
• تغییر رفتار موفقیت آمیز در طوطی‌های همنشین با تغییر رفتار صاحب طوطی آغاز می‌شود.

در این مقاله همه چیز در خصوص رفتارشناسی پرندگان زینتی بررسی شد.

جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به وبسایت و پیج ما مراجعه کنید.

بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟

کلینیک دامپزشکی روژان