کلیات نگهداری از خرگوش

در این مقاله همه چیز در خصوص کلیات نگهداری از خرگوش بررسی شده است، با ما همراه باشید؛

شیوع نژادی

بیماری‌های مربوط به گونه‌های خاص ممکن است به خصوصیات نژاد (خز matting منجر به myiasis در آنقوره‌ها و lionhead، entropion در lops فرانسوی می‌شود) یا به ویژگی‌های ژنتیکی فردی-نژادی که با خصوصیات نژاد مرتبط نیستند (پخی پا در خرگوش‌های قرمز و سفید نیوزلندی)، مربوط باشند. به نظر می‌رسد نژادهای کوتوله مستعد بدجفتی دندان پیشین باشند. گونه‌های عظیم­الجثه نسبت به arthritic و cardiomyopathy آسیب­پذیرتر هستند. Lops فرانسوی و انگلیسی مستعد چرک­پوستی ظاهری در چین‌های بزرگ پوستی‌ هستند که در چانه و اطراف perineum ممکن است ایجاد شوند. Entropion نیز در این نژادها می‌تواند اتفاق بیفتد. خزهای نازک روی زانوها (hocks) باعث می‌شود آن‌ها مستعد توسعه زخم زانوها باشند و فک کوچک و صورت foreshortened کوتوله هلندی ممکن است آناتومی مجرای nasolacrimal را تغییر دهد زیرا در معرض انسداد قرار دارد. به نظر می‌رسد نژادهای کوتوله مستعد کجی گردن به دلیل عفونت Encephalitozoon cuniculi باشند (کانستیر و نومن، ۱۹۸۳).

سن

خرگوش‌های جوانی که تازه خریداری شده‌اند، احتمال بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های عفونی نسبت به خرگوش‌های بالغ دارند. خرگوش‌های تازه از شیر گرفته­شده مستعد بیماری‌های مختلف گوارشی هستند. Colibacillosis در خرگوش‌های شیرخوار شایع­تر است و کوکسیدوز کبدی و ناراحتی روده­ای موکوئید بیشترین احتمال اتفاق را در دوره پس از شیردهی دارد. ورم مخاط بینی (Rhinitis) معمولاً در خرگوش‌های جوانی که از نژادهای colonies گرفته شده‌اند و در فروشگاه‌های خانگی به فروش می‌رسند، دیده شده است. بدجفتی ارثی در خرگوش‌های جوان مشاهده شده ولی مشکلات ماهیچه­ای اسکلتی (musculoskeletal)، نئوپلازیا و شیوع بیماری اکتسابی دندان با سن افزایش می‌یابند. نئوپلازیا نسبتاً در خرگوش‌ها نادر است؛  thymomasو انواع تومورهای پوستی بین انواع نئوپلاسم­ها گزارش شده‌اند. با اینکه تومورها معمولاً در بیماران سالمند دیده می‌شود ولی امکان بروز نئوپلاسم­ها در حیوانات جوان وجود دارد.

لنفوساکروما در خرگوش ۸ تا ۱۰ هفته­ای گزارش شده است (کلوید و جانسون، ۱۹۷۸).

پرورش

پی بردن به این مطلب که خرگوش تنها زندگی می‌کند یا جفت دارد، مهم است. جویدن خز یا ستیزه ممکن است ناشی از alopecia، جراحات و یا آبسه باشد. Does هایی که با سایر Does یا مذکرهای خنثی نگهداری می‌شوند، نسبت به آن‌هایی که در خانه نگهداری می‌شوند، احتمال بیشتری برای رنج بردن از pregnancies دارند. تماس با خرگوش‌های وحشی نیز بخشی از سابقه است. معمولاً does محدوده‌شان را حفر کرده و فرار می‌کنند و چند روز بعد بازگشته یا پیدا می‌شوند. Myxomatosis یا بارداری در این رابطه ممکن است اتفاق بیفتد.

خرگوش‌هایی که در کلبه یا آغل نگهداری می‌شوند، به احتمال خیلی زیاد با خرگوش‌های وحشی به­ ویژه در طول شب ارتباط دارند.

خرگوش‌های خانگی تمایل به جویدن بافت محل نگهداری‌شان دارند. وقوع مسمومیت فلزات و برق­گرفتگی در خرگوش‌های خانگی نسبت به خرگوش‌های خارج از کلبه احتمال بیشتری دارد. آن‌ها همچنین در معرض ریسک بزرگ‌تر آسیب‌ها و شکستگی‌های تروماتیک قرار دارند. مواد به­کاررفته در سینی خواب نیز بخش مهمی از سابقه است، مثلاً تراشه‌های درخت کاج ممکن است باعث hepatotoxicity شود یا مواد خاکستر می‌تواند موجب به­هم­فشردگی caecal شود. خرگوش‌های کلبه­ای به احتمال بیشتر از بیماری‌های بی­توجهی رنج می‌برند. بیماری‌های طولانی­مدت مانند آبسه‌های بزرگ، بیماری پیشرفته دندان و نئوپلازیا ترمینال که با پیشینه مرتبط نیستند، در خرگوش‌های کلبه­ای شایع نیستند. کلبه‌ها در نواحی با تهویه ضعیف که در معرض pasteurellosis و عفونت‌های دستگاه تنفسی قرار دارند، نگهداری می‌شوند. کلبه‌ها در معرض شرایط بد جوی مانند تکانه‌های گرمایی یا بیماری‌های استرسی مانند ایستایی معدی ناشی از حمله شکارچی، طوفان یا یخبندان شدید قرار دارند.

خوردن و آشامیدن

خرگوش‌ها در حالت عادی ۵۰ تا ۱۰۰ mL/kg/24 در ساعت نوشیدنی می‌خورند (بریور و کاریوس، ۱۹۹۴). محتویات آب و ترکیبات رژیم غذایی بر این مقدار اثرگذار است. خرگوش‌هایی که سبزیجات تازه مصرف می­کنند، ممکن است نوشیدنی نخورند (چیکه، ۱۹۸۷). رژیم غذایی دارای پروتئین بالا، نیاز به خوردن زیاد آب دارند. غذاهای فیبردار و خشک، آب را در دستگاه روده­ای جذب می‌کنند و بنابراین عطش را افزایش می‌دهند. در مدت­زمان کاهش آب، خوردن غذا کاهش یافته و گاهی اوقات به نقطه بی­اشتهایی می‌رسد. برعکس، کاهش غذا موجب افزایش عطش شده و نوشیدن خرگوش‌ها را تا ۶۵ درصد بیشتر افزایش می‌دهد (بریور و کاریوس، ۱۹۹۴). برخی خرگوش‌ها هرگز از ظرف‌های نوشیدنی خودکار استفاده نمی‌کنند و فقط از بطری می‌نوشند. درنهایت، کاهش آب منجر به دهیدراسیون و prerenal azotaemia می‌شود. افزایش نوشیدن یا تغییر سلایق غذایی می‌توانند علائم اولیه بیماری دندان باشند.

دفع ادرار و خروج مدفوع

بسیاری از صاحبان خرگوش نمی‌دانند که آیا خرگوش به­طور نرمال دفع ادرار و تخلیه شکم دارد یا­خیر؛ به­ویژه اگر در لانه یا با خرگوش دیگر زندگی کند. انسجام پشگل، اندازه و خروجی آن‌ها بخش مهمی از سابقه بالینی هستند. گاهی اوقات برخی گلوله‌های پشگل در کریر وجود دارند که در مدت­زمان جلسه مشاوره بررسی می‌شوند. یک خرگوش سالم که به­خوبی غذا می‌خورد، مقادیر زیادی از پشگل­های سفت را عبور داده و کائوکوتروف­های نرم را می‌خورد. تعداد پشگل­های سفت با توجه به میزان فیبر رژیم غذایی فرق می‌کند. یک خرگوش سالم ۲.۵ تا ۳ کیلوگرم سالم تقریباً ۱۵۰ حبه پشگل سفت در روز تولید می‌کند (لاوی، ۱۹۹۸).

حبه‌های سفت هر زمان قابل­دفع هستند ولی همیشه در طول شب تولید می‌شوند. عدم وجود پشگل­های سفت نشان­دهنده بی­اشتهایی یا کاهش حرکت روده است. حبه‌های کوچک پشگل در دوره کاهش درون­برد غذا تولید می‌شوند. صاحبان هوشیار ممکن است کائوکوتروف­های خورده­شده را از مقعد ببینند. کائوکوتروف­های خورده­نشده گاهی اوقات به­ صورت خوشه‌های روشن یا حبه‌های ژله­ای تیره در رختخواب جانوران نرمال دیده می‌شوند. کائوکوتروف­های خورده­نشده معمولاً اسهال تلقی می‌شوند. جای تعجب نیست بگوییم که کائوکوتروف­ها بوی تندی دارند و در مقایسه با حبه‌های پشگل سفت انسجام نرمی دارند. چاقی، مشکلات ستون فقرات و بیماری دندان به دلایل زیادی باعث می‌شوند که کائوکوتروف­ها خورده نشوند. کائوکوتروف­های خورده ­نشده ممکن است در خز زیر دم گیر کرده و توده پشگل بدبو و ناخوشایند ایجاد کرده و myiasis را به وجود آورند.

اهمیت دفع پشگل

تغییرات انسجامی کائوکوتروف­ها می‌تواند ناشی از خوردن غذای جدید یا محصولات آب­داری مانند میوه یا کاهو باشد. کائوکوتروف­های مایع، چسبناک و نرم می‌توانند عبور کنند. تصور می‌شد که این اتفاق به دلیل تغییرات میکروفلورای caecal است. خرگوش‌هایی که فیبر رژیم غذایی‌شان زیاد است، میکروفلورای caecal سالم دارند و در برابر تغییرات رژیم غذایی مقاوم هستند. کائوکوتروف­های خورده­نشده تهدیدکننده حیات نیستند ولی برای صاحبان خرگوش ناخوشایند بوده و زمینه را برای سایر بیماری‌ها ازجمله چرک پوستی سطحی، ضربه‌های هوایی و مشکلات مربوط به دفع ادرا ناشی از پوست تحریک­شده دردناک فراهم می‌کنند. تشخیص کائوکوتروف­های خورده­نشده و اسهال واقعی معمولاً با بررسی پشگل­ها و دفع هم­زمان آن‌ها امکان­پذیر است. اگر این وضعیت وجود داشت، احتمالاً “اسهال”، کائوکوتروف­های خورده­نشده تلقی می‌شود. التهاب روده با دفع مواد پشگلی که به­ صورت پشگل نرم یا سفت شناسایی نشده‌اند، مشخص می‌شوند.

ادامه نکات دفع ادرار و خروج مدفوع:

آزمایش میکروسکوپی مواد پشگل می‌تواند مفید باشد. کائوکوتروف­های متشکل از خمیر سرشار از باکتری­هایی هستند که به­آسانی با رنگ آلوده و با رنگ نخودی در مدفوع دیده می‌شوند. پشگل­های سفت متشکل از تکه‌های فیبر غیر قابل هضم و کوچک دیگری هستند. گاهی اوقات لازم است خرگوش برای معاینه خروجی پشگل معاینه شود. دفع ادرار بدون باید درد یا اختلال رخ دهد. ادرار خرگوش نرمال در ظاهر بصری‌اش تغییر قابل ملاحظه­ای دارد. رنگ ادرار از زرد کم­رنگ که در سایر گونه‌ها نیز آشناست و نارنجی و قهوه­ای تا قرمز تیره که با خون اشتباه گرفته می‌شود، متفاوت است.

رنگ ادرار به رژیم غذایی بستگی دارد و ناشی از دفع رنگ­دانه­های گیاه است. سبزیجاتی مانند کلم، کلم بروکلی و قاصدک‌ها موجب دفع ادرار قرمز می‌شوند. شرایط بالینی ازجمله اختلالات urolithiasis و ادراری ممکن است موجب haematuria شوند. معاینه ادرار با dipstick باعث تشخیص خون و رنگ­دانه­های گیاه می‌شود. لامپ‌های چوبی نیز زمانی که در معرض اشعه فرابنفش قرار می‌گیرند، می‌توانند به­عنوان فلورسنت رنگ­دانه­های ادرار تلقی شوند (بنسون و پل-مورفی، ۱۹۹۹). ادرار نرمال خرگوش ممکن است به دلیل وجود رسوبات کلسیم کربنات، کدر باشد.

و در ادامه:

کلیه خرگوش برای دفع مقادیر زیاد کلسیم تنظیم شده است. جذب روده­ای با میزان کلسیم رژیم غذایی مرتبط است و مقادیر مازاد از طریق کلیه دفع می‌شوند؛ بنابراین میزان رسوبات کربنات کلسیم با میزان کلسیم رژیم غذایی تغییر می‌کند. وضعیت hydration حیوان و pH ادرار نیز در میزان رسوب مؤثر است. میزان رسوب اندک نشانه خوبی است چراکه نشان­دهنده کلسیم کافی در رژیم غذایی است.

رسوب مازاد ممکن است لجن ضخیمی (به ­ویژه در مثانه خرگوش) تشکیل دهد که باعث دفع ادرار نامنظم شود. میزان کلسیم زیاد این مشکل را تشدید می‌کند. آماس مثانه،  urethritisو بی­اختیاری ادرار ممکن است به وجود آیند. ممکن است تشخیص رسوبات کربنات کلسیم نرمال و میزان sludge. غیر نرمال، دشوار باشد. رسوب کربنات کلسیم در ادرار در حیوان غیر سالم که علائمی در خصوص بیماری دستگاه ادراری ندارد، نیاز به درمان ندارد ولی باید تشخیص داد که اگر وضعیت، رسوبات کلسیم را تغییر دهد ممکن است از لحاظ بالینی مهم باشد. به­ طور مشابه، کریستال‌های سه ­بعدی فسفات در ادرار خرگوش، نرمال هستند.

در این مقاله همه چیز در خصوص کلیات نگهداری از خرگوش بررسی شد.

جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به وبسایت و پیج ما مراجعه کنید.

تذکر مهم : این مطلب برگرفته از کتاب طب خرگوش است.

بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟

کلینیک دامپزشکی روژان

۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳