بررسی کلی بیماری های اعصاب در سگ و گربه

توجه: این مباحث صرفاً جهت آشنایی و اطلاعات عمومی است. تشخیص و درمان های ارائه شده در این مقاله نباید به صورت خودسرانه مورد استفاده قرار گیرند و مسئولیت هرگونه عواقب به عهده صاحب حیوان می باشد.

بیماری اعصاب سگ و گربه

بررسی بیماری‌های اعصاب در سگ و گربه حائز اهمیت است. مطالعه در مورد بیماری‌های روانی و افسردگی سگ توسط عده‌ای از دامپزشکان سویسی و المانی با نتایج جالبی همراه بوده است.

گاهی اتفاق می‌افتد که سگی به علت افسردگی‌های حاصله منزل صاحب خویش را ترک گفته و گوشه عزلت را برگزیده و در خوردن غذا امتناع کرده و روز به روز ضعیف‌تر شده و به وضع تألم آوری بدرود حیات گفته است یا گربه‌ای ار رفتار صاحب خویش ناراحت شده و ترک منزل نموده و همه دوستی‌ها و محبت‌های صاحب خویش را فراموش کرده است.

سگ با هوش است قدرت درک همه ناراحتی‌ها و تألمات روحی را دارد. به همین دلیل رنج می‌برد و هرگاه از صاحب خویش بی‌مهری ببیند. بخاطر وفای خویش ابتدا اهمیت چندانی نمی‌دهد. ولی ناراحتی‌های روحی هرگاه افزایش یابد قدرت تحمل آن را نداشته و در این صورت دو نوع واکنش در مقابل کنش صاحب خویش بروز می‌دهد. یکی ترک منزل و فراموش کردن همه دوستی‌ها و محبت‌ها و دیگری انتقام!

در بعضی از سگ‌های نژاد ساسکس مشاهده شده است. که سگ از طریق کثیف کردن مبل و کاناپه و فرش و با شکستن لوازم مورد علاقه صاحبش انتقام ‌خود را از صاحبش گرفته است.  یا در گربه‌های نژاد سیامی که قشنگ ترین گربه‌های عالم هستند مشاهده شده است که وقتی صاحبش با نگاهداری مدت‌های مدید در وضع بدی از لحاظ تغذیه و یا جای تنگ و تاریک خواسته است. او را آزار دهد بدون معطلی درصدد انتقام برآمده است. خاکستر موجود در زیرسیگاری را روی فرش ریخته و یا با کشیدن پنجول صاحبش را زخمی کرده است.

مطالعه در مورد این گونه مسائل روانی در سگ و گربه در درمان به موقع افسردگی‌ها ناراحتی‌های روانی برای دکتر روانپزشک و صاحب دام مسئله‌ای بس مهم تلقی می‌شود. دکتر دامپزشک بایستی از داروهای مفید و مؤثر بهره‌مند گردیده و با استفاده از تکنیک‌های روش اصولی که مبنی بر تغییر رفتار صاحب دام و محیط زندگی و خصوصیات پرورشی می‌باشد. اقدامات لازم را در مورد درمان این گونه ناراحتی‌ها بنماید. به موازات اهمیتی که مسائل روانی در تربیت سگ و گربه دارند امراض عصبی نیز حائز اهمیت بوده. به شرحی که در این فصل مورد بررسی قرار می‌گیرد لازم است به محض مشاهده آن‌ها اقدامات درمانی را به عمل آورد.

صرع (Epilepsy) در سگ و گربه:

صرع عبارتست از اختلال گهگیر و برگشتی عمل مغز که همیشه با تیره شدن شعور و اغلب با تشنج موضعی و یا عمومی همراه است. ناشی از تخلیه ناهنجار الکتریکی مغز می‌باشد و برحسب علت و خصائص پایینی طبقه‌بندی می‌شود.

• صرع علامتی (Symptomatic) یا علت معلوم مثل تومور مخ ضربه مغزی یا ناهنجاری عروقی و التهاب آن ممکن است در اثر اختلالات متابولیسم و یا مسمومیت نیز حادث شود.

صرع خودبخودی (Idiopathic) یا علت نامعلوم

نشانی‌های بیماری:

صرع ایدیوپاتیک در سگ‌ها زیاد دیده می‌شود. مهم‌ترین نشانه این بیماری عبارتست از تشنجات گهگیر که ممکن است با تحریکات بدنی همراه باشد. این تشنجات و تحریکات ممکن است در سن یک سالگی در دام مشاهده شود. اما دیده شده است که سگ‌های ۲ ساله بیشتر به این بیماری مبتلا شده‌اند.

این عارضه در سگ‌های نژاد Cockerزیاد دیده می‌شود. حمله‌های تیپیک این عارضه یک تا ۲ دقیقه طول می‌کشد. علامت تشخیص آن را در چشمان دام می‌توان مشاهده نمود. سپس دام بیمار روی زمین به یک پهلو خوابیده و حرکات تشنجی را به نحو تأثرآوری بروز می‌دهد. در موقع بروز حملات صرعی تخلیه خودبخود ادرار و مدفوع یک امر عادی است و پس از تشنجات مذکور ممکن است دام بلافاصله حالت عادی خود را پیدا کرده و برای چند دقیقه آرام بگیرد و بعد دوباره تشنجات خود را آغاز نماید و فلج اعضاء قدامی و خلفی دام از نشانی‌های مشخصه بیماری است.

تشخیص:

مشاهده تشنجات سگ و گربه بیمار و گهگیر بودن آن و عدم وجود تغییرات در خون و ادرار و مایع نخاعی وجود این بیمار را مسلم می‌کند.

درمان:

بمحض مشاهده بیماری لازم است فوراً از تزریق عضلانی Meperidine Hydrochloride استفاده نموده و برحسب جثه دام ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم از آن را تزریق نموده و تزریق بعدی را بعد از ۶ ساعت تکرار نمود و لازم است. به صاحب دام یادآوری نمود که این بیماری باعث مرگ دام نمی‌شود هرگاه علت بیماری نامشخص باشد. لازم است درمان علامتی اجرا شود تجویز قرص Primidone (Mysoline) نیم گرمی روزی ۲ بار هر دفعه یک قرص در سگ‌های بیمار نافع است.

بیماری نخاع شوکی در سگ‌ها:

۱- عیوب مادر زادی – فلج اندام خلفی در توله‌های جوان ممکن است مشاهده گردد در این صورت نشانی‌های عارضه در سن ۸ تا ۱۴ هفتگی ظاهر می‌شود.

۲- در رفتگی و جابجا شدن ستون مهره‌ای – در ناحیه صدری و قطنی زیاد دیده می‌شود و ممکن است همین امر سبب فلجی اندام خلفی در سگ‌ها بشود احتباس ادرار و عدم خروج آن از نشانی‌های قابل ذکر عارضه است.

۳- استخوانی شدن و التهاب سخت شامه مغز – دارای عارضه نخاع شوکی استخوانی می‌شود. این بیماری در سگ‌های مسن نژادهای بزرگ به وقوع می‌پیوندد. نشانی‌های مهم این عارضه عدم تحرک و ضعف دام است و بعد از چند ماه دام کاملاً فلج می‌شود. عضلات بدن آتروفیه می‌گردد. احتباس ادرار نیز از نشانی‌های بالینی بیماری است. درمان کمتر مؤثر واقع می‌شود و درمان بیماری موقتاً نشانی‌های عارضه را برطرف می‎نماید.

۴- التهاب نخاع شوکی (Myelitis) – التهاب نخاع شوکی باعث فلج اندام خلفی دام می‌شود. این بیماری در سگ‌های جوان  بیشتر مشاهده می‌شود احتباس ادرار و آتروفی عضلات از علائم آنست. متعاقب واکسیناسیون ضد هاری در سگ‌ها: عارضه‌ای نظیر میلیت ممکن است حادث شود و بعد ا ز۲ تا ۳۳ هفته از تاریخ واکسیناسیون سگ نشانی‌های فلجی را بروز می‌دهد.

تجویز کورتیکواستروئیدها مثل آمپول یک سانتی‌متر مکعبی (Aldosterone Organon) از طریق داخل عضلانی نافع است در موارد شدید عارضه لازم است چند آمپول در ورید تزریق شود به منظور کنترل دردهای حاصله تجویز قرص Acetylsalycylic acidروزی ۳ دفعه هر دفعه ۱ تا ۲ قرص برحسب شدت درد توصیه می‌شود. استفاده از داروهای آرامبخش مثل قرص Fenobarbital5/0 تا یک میلی‌گرم برحسب هر کیلو وزن زنده دام هر ۶ تا ۸ ساعت یک بار توسط عده‌ای از دامپزشکان با نتایج درمانی قابل ملاحظه‌ای همراه بوده است.

آنسفالیت:

آنسفالیت عبارتست از التهاب مخ که ممکن است اولیه و یا ثانویه باشد یعنی متعاقب بیماری‌های عفونی حادث شود.

در سگ‌ها پس از بیماری سگ‌های جوان ممکن است این بیماری به وقوع بپیوندد جراحات بیماری برحسب علت بیماری مسببه تغییر می‌کند.

نشانی‌های بیماری:

مهم‌ترین نشانه بیماری وجود اختلالات عصبی است که کنترل اعمال دستگاه حرکت را از بین می‎برد. سگ بیمار تعادل خود را از دست داده و تلوتلو می‌خورد و در بعضی موارد در فرم‌های شدید بیماری سگ مریض به پشت خوابیده و قدرت ایستادن را از دست می‌دهد.

تشخیص:

در سگ و گربه بیمار لازم است این بیماری از وجود تومور در دستگاه عصبی، مسمومیت‌ها و اختلالات دستگاه حرکت تشخیصی افتراقی داده شود البته با توجه به اتیولوژی بیماری و نشانی‌های امراض فوق‌الذکر این بیماری مشخص می‌شود.

درمان:

توجه به تغذیه سگ بیمار حائز اهمیت است هرگاه سگ بیمار از خوردن غذا امتناع کند لازم است با استفاده از لوله معدی غذا را به طور اجباری به دام بخورانیم.

تجویز Dextrose %5 به میزان ml250 تا نیم لیتر نافع است تجویز قرص Phenobabbitalبه عنوان مسکن و دادن قرص Mysolineبه عنوان داروی ضد تشنج توصیه می‌شود.

مننژیت سگ و گربه:

مهم‌ترین نشانی‌های بیماری در سگ گربه عبارتست از افزایش درجه حرارت، صلابت بدن و دردناک بودن عمل خم کرن سر. مایع نخاعی ممکن است سفید شیری رنگ بشود و لکوسیت‌های مایع نخاعی افزایش پیدا کنند.

درمان:

به منظور از بین بردن درد تزریق آممپول Baralgin پنج میلی‌لیتری در عضله توصیه می‌شود. عفونت‌های حاصله را با تجویز Sulfadiazine درمان می‌نمایند و تزریق اریترومایسین بایستی فوراً به محض مشاهده بیماری صورت گیرد.

خوره (Chorea) در سگ و گربه:

خوره عبارتست از بیماری عصبی که با حرکات نامنظم اسپاسمودیک غیرارادی مشخص می‌شود. در سگ و گربه بیمار حتی حرکات ارادی نیز ناگهانی می‌گردد. در بیماری سگ‌های جوان این عارضه غالباً یکی از نشانی‌های بیماری ذکر می‌شود.

نشانی‌های بیماری:

در فرم نزله‌ای بیماری سگ‌های جوان این عراضه زیاد دیده می‌شود از علائم آن بی‌اشتهائی دام و وقوع حرکات نامنظم در گروهی از عضلات بدن است که بعد از چندی تمام عضلات بدن را این گونه حرکات نامنظم فرا می‌گیرد و گاهی اوقات اسپاسم عضلات دهانی به قدری زیاد است که دام قادر به خوردن غذا نبوده و بعد از چند روز بی‌نهایت ضعیف می‌شود و در بعضی مواقع دردهای شدیدی در ناحیه صدری حس می‌کند که از شدت درد نالیده در گوشه‌ای استراحت می‌نماید و قدرت هرگونه فعالیت از سگ بیمار سلب می‌شود.

درمان:

تجویز داروهای مسکن مثل قرص Phenobarbitalنافع است تجویز قطره Benutrex B12 روزی ۱۵ تا ۳۰ قطره به منظور تقویت بدن توصیه می‌شود. استعمال قرص Davitamon B1 روزی ۳ تا ۶ قرص با نتایج درمانی خوبی همراه بوده است. استعمال شربت Bioferrine (Complex)روزی ۲ دفعه هر دفعه یک تا ۲ قاشق سوپ خوری به منظور تقویت عمومی بدن نافع است. به منظور از بین بردن تشنجات تزریق محلول Disodium arsonacetate به مقدار cc1 زیر جلد یا داخل عضله ۵ دفعه در ۴۸ ساعت نتایج نیکوئی در برداشته است.

هیستری سگ‌ها:

هیستری عبارتست از حمله‌های متناوب عصبی که در اثر پارس کردن و وغ‌وغ کردن و از دست دادن شناسایی موقعیت اشیاء در سگ حادث می‌شود. این نوروژ معمولاً از کشمکش‌های روانی و سرکوفتگی سرچشمه گرفته و بابروز علائمی نظیر فلج و بی‌حسی و غیره تظاهر می‌کند به وسیله خوراندن گلوتن به طور تجربی این بیماری را در سگ بوجود آورده‌اند بنابراین به نظر می‌رسد که هر گاه دام مدت زیادی از ماده چسبناک گندم (gluten) تغذیه نماید به این بیماری دچار می‌شود در بعضی موارد بیماری ارثی است. عده‌ای از دامپزشکان هیستری سگ‌ها را ناشی از کمبود ویتامین‌هایی نظیر ویتامین Aو Bو پروتئین‌های نباتی و حیوانی می‌دانند عده‌ای دیگر این عارضه را ناشی از ورود اجسام خارجی در لوله گوارش، انگل‌ها، فحلی، عفونت‌های باکتری‌ها می‌شناسند.

نشانی‌های بیماری:

عارضه با نشانی‌های عدم آرامش دام و خیره شدن چشم‌ها آغاز می‌شود. سگ بیمار هیجان پیدا کرده و می‌ترسد و مرتباً پارس کرده وغ وغ می‌کند و بعد به نقطه نامعلومی دویده و به نظر می‌رسد که یک مرتبه پشیمان شده و می‌ایستد و ممکن است در حدود پانزده دقیقه در این حالت باقی بماند و در بعضی مواقه ممکن است محیط زیست خود و صاحبش را برگزیند و به نظر می‌رسد که با همه کس و همه چیز قهر است این عارضه ممکن است در سال یک بار یا دو بار اتفاق افتد و ممکن است چند سال بماند و یا بکلی خودبخود برطرف گردد.

درمان:

به منظور درمان بیماری تنظیم جیره غذائی مناسب به شرحی که در مبحث تغذیه ذکر شد لازم به نظر می‌رسد. خورانیدن گوشت تازه، شیر، تخم مرغ پخته نافع است. استعمال مولتی ویتامین و مواد معدنی و ویتامین Aو B complex و رعایت نکات بهداشتی در امر نگهداری دام در درمان بیماری خیلی به ما کمک می‌کند.

تجویز Phenobarbitalچند مرتبه در روز در درمان بیماری مؤثر است خورانیدن ۱۵ تا ۳۰ سانتی‌متر مکعب Pentobarbital sodiumبه عنوان داروی مسکن با نتایج خوبی همراه بوده است.

در این مقاله همه چیز درباره بیماری های اعصاب در سگ و گربه بررسی شد.

جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به پیج و وبسایت ما سر بزنید.

بهترین کیلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟

کیلینیک دامپزشکی روژان

۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱