Fatemeh hashemiجنبش لوله گوارش
جنبش و عملکرد لوله گوارش بسته به نوع پشگل های شکل گرفته در روده بزرگ، تغییر میکند. شکل گیری پشگلهای سفت با عنوان مرحله پشگل سفت شناخته می‌شود و با فعالیت تغذیه همزمان است. دفع کائوکوتروفها مرحله پشگل نرم نامیده می‌شود. مراحل دفع از ریتم شبانه روزی مشخصی تبعیت میکند. برای خرگوش‌های محبوسی که دسترسی آزادانه به غذا دارند، مصرف خوراک از ۱۵۰۰ تا ۱۸۰۰ ساعت افزایش می‌یابد و تا نیمه شب در حد بالا باقی می‌ماند. سپس مصرف تا ۲۰۰ و تا زمانی که مرحله جدید شروع شود، کاهش می‌یابد و حداکثر آن ۶۰۰ و در انتها و زمانی که دفع توده‌های نرم شروع شود، ۸۰۰ است. این الگوی طبیعی رفتار تغذیه و دفع پشگل را می‌توان در خرگوش‌های خانگی مشاهده نمود و البته احتمالاً با نوع غذای موجود، سن، بارداری و شیردهی تغییر میکند (کاربانا او و پیکیور، ۱۹۹۸).
در مدت زمان مرحله نهایی پشگل، آب در روده پروکسیمال ترشح شده و به فرآیند ترکیب و تفکیک کمک میکند. محتویات روده کاملاً با انقباضات میانروده و روده بزرگ ترکیب و باعث می‌شود مواد خورده شده به تکه‌های بزرگ غیر قابل هضم و تکه‌های کوچکی که شامل عناصر باکتریایی و محلول آبی است، تبدیل شوند. بخش غیر قابل هضم به سرعت و قبل از دفع از مقعد از طریق روده پروکسیمال به فوسوس کولی و روده دیستال حرکت میکند. بخش تخمیرشده در جهت عق گرد به میانروده می‌رود. تکه‌های بزرگ غیر قابل هضم (بزرگ‌تر از ۰.۵ میلیمتر) تمایل به تجمع در لوله بخش پروکسیمال روده بالارونده دارند و بهصورت دیستال حرکت می‌کنند ولی تکه‌های تخمیرشده کوچک در پیرامون هائوسترا کیسه مانند جمع می‌شوند. فعالیت هائوسترال تکه‌های کوچک را بهصورت پروکسیمال به میانروده می‌فرستد.
انقباضات Caecal:
انقباضات Caecal، بزرگ‌ترین انقباض در طول مرحله پشگل سفت است، یعنی زمانی که محتویات مایع روده در روده بزرگ پروکسیمال ترکیب و تفکیک می‌شود. به لحاظ دورهای، جنبندگی روده بزرگ پروکسیمال و میانروده کاملاً تغییر میکند. فعالیت هوستارال متوقف شده و ماده caecal بهسرعت در امتداد روده بزرگ حرکت میکند. سپس ماده در فوسوس کولی به توده‌هایی تفکیک می‌شود که در یک غشاء کپسوله می‌شوند. این مرحله دفع پشگلهای نرم نام دارد.
پشگل نرم یا کائوکوتروفها حداقل ۴ ساعت پس از تغذیه و معمولاً در مدت استراحت دفع می‌شوند. فوسوس کولی ناحیه تنظیم شده ای از روده بزرگ است که به صورت اندام تنظیمکننده (pacemaker) برای موج‌های دودی در روده پروکسیمال و دیستال عمل میکند (راکس بوش و فیورمونتی، ۱۹۷۶). ماهیت و جهت موج‌های دودی با مرحله دفع پشگل تغییر میکند. فوسوس کولی شدیداً عصبی است و با هورمون‌هایی مانند آلدروسترون و پروستاگلاندین ها متأثر می‌شود. در طول تولید پشگلهای سفت، سطوح آلدرسترون بالا می‌رود ولی در طول دوره دفع پشگل نرم پایین می‌آید.
انقباض در روده بزرگ پروکسیمال:
پروستاگلاندینها مانع جنبندگی روده پروکسیمال شده، روده دیستال را تحریک و به دفع پشگل یا کائوکوتروفها کمک می‌کنند (پایرت و همکاران، ۱۹۸۶). سه نوع انقباض در روده بزرگ پروکسیمال اتفاق می‌افتد: اول، فعالیت هوستارال ناشی از انقباضات تکراری دیواره‌های هوستارال است که تقریباً ۳ ثانیه طول کشیده و با حرکت دهانی انقباضات حلقوی سطحی همراه است. دوم، فعالیت زنجیرهای درنتیجه انقباضات حلقوی عمیق کمتکرار است که بهصورت aboral تغییر کرده و تقریباً ۱۴ ثانیه طول می‌کشد. نوع سوم، انقباض روده پروکسیمال یک موج پیشرونده تکمرحله از انقباضات دودی است. این انقباضات دودی تقریباً ۵ ثانیه در طول مرحله پشگل سفت و ۱.۵ ثانیه در طول مرحله پشگل نرم طول می‌کشد (ایهرلین و همکاران، ۱۹۸۲). دفع کائوکوتروفها با کاهش حرکت روده پروکسیمال، میانروده و افزایش جنبندگی روده دیستال همراه است. زمان عبور کائوکوتروفها از روده بزرگ ۱.۵ تا ۲.۵ برابر سریعتر از دفع پشگلهای سفت است (فیورمانتی و راکش بوش، ۱۹۷۶).
تحرک دستگاه گوارش فوقانی:
تحرک دستگاه گوارش فوقانی در مدت زمان مراحل دفع پشگلهای نرم و سفت، مشابه است و انقباضات کندی از روده کوچک دارد که هر ۱۰ تا ۱۵ دقیقه اتفاق می‌افتد (راکشبوش و همکاران، ۱۹۸۵). اختلاف تحرک colonic در مدتزمان مراحل دفع پشگلهای نرم و سفت، مشخص‌ترین بخش دوم روده پروکسیمال است که یک لایه هوستارا خواهد بود. در طول دوره مرحله پشگل سفت، محتویات رودهای مقادیر قابلتوجهی از آب، پتاسیم و سدیم را در حین عبور از فوسوس کولی از دست می‌دهد (اسنیپس و همکاران، ۱۹۸۲). بههمفشردگی محتویات رودهای در توده‌های پشکل در طول مرحله پشگل سفت با دیواره ضخیم فوسوس کولی و عصب متراکمش، مرتبط است. آب از مواد فیبری بهصورت مکانیکی قبل از عبور دوره دیستال خارج می‌شود که در آن آب، اسیدهای چرب سبک و الکترولیت بهصورت مداوم جذب، پسمانده ماده غیر قابل هضم و خشک رها شده و بهصورت توده‌های پشگل خشک و سفت دفع می‌شود.
در این مقاله همه چیز در خصوص جنبش لوله گوارش خرگوش بررسی شد.
جهت مطالعه مقالات بیشتر به وبسایت و پیج ما مراجعه کنید.
تذکر مهم : این مطلب برگرفته از کتاب طب خرگوش است.
بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟
کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱
آوا هاشمی
