سنجاب (Squirrel)

مقدمه:

سنجاب جونده‌ای است نیمه اهلی، این حیوان در کشورهای اروپایی جزء حیوانات اهلی خانگی (Pets) محسوب نمی‌شود ولی چند سالی است که نگهداری آن در ایران رایج شده است. در طبیعت با توجه به توانایی خود در بالا رفتن از درخت اغلب در جنگل‌ها و در سوراخ‌هایی که خود در درخت ایجاد می‌نمایند زندگی می‌کنند. سنجاب‌ها گیاهخوار بوده و میوه‌ها و دانه‌ها عمده غذای طبیعی آن‌ها تشکیل می‌دهد.

خریداری:

با توجه به اینکه اغلب سنجاب‌ها در ایران بوسیله تله گذاری گرفته شده و در شرایط بهداشتی مناسبی نگهداری نمی‌شوند، هر سنجابی را قبل از خرید بهتر است نزد دکتر دامپزشک ببرید.

نر و ماده:

در سنجاب‌های نابالغ‌تر، فاصله بین مقعد حیوان از برآمدگی ادراری تناسلی بیش از ماده می‌باشد. (مانند بچه گربه) در سنجاب نر بالغ نیز آلت تناسلی قابل مشاهده است. طول عمر سنجاب‌های نر در اسارت اغلب بیشتر از ماده می‌باشد.

رابطه با انسان:

سنجاب به نسبت خرگوش و هامستر خیلی دیرتر اهلی شده و تمایل بیشتری به گاز گرفتن دارد.

نگهداری:

سنجاب را بهتر است در قفس نگهداری نمود. قفس باید به اندازه کافی بزرگ بوده (ابعاد ۱ متر) و دارای میله‌های فلزی با ضخامت کافی باشد. دندان‌های سنجاب دائماً در حال رشد است و برای سائیده شدن طبیعی آن‌ها، حیوان باید اغلب اوقات در حال جویدن باشد. بنابراین میله‌های قفس باید دارای استقامت کافی بوده و در عوض می‌توان داخل قفس شاخه‌های ضخیم درخت را قرار داد.

کف قفس را می‌توان با پوشال، کاغذ یا برگ درخت پر کرد. با توجه به اینکه سنجاب‌ها به نقب زدن علاقه زیادی دارند، می‌توان وسایل لوله‌ای (نظیر مقوای مرکزی دستمال کاغذی حوله‌ای) را داخل قفس قرار داد. برای لانه نیز می‌توان یک لیوان یا کوزه کوچک سفالی در گوشه‌ای از قفس تعبیه کرد.

قرار دادن شاخه‌های ضخیم درخت و ثابت کردن آن‌ها به دیواره قفس شرایط مناسبی را جهت بازی و فعالیت سنجاب پدید می‌آورد. بهتر است درب قفس دارای ۲ جفت باشد زیرا سنجاب راه باز کردن آن را خیلی زود یاد می‌گیرد. سنجاب‌ها اغلب دارای خواب زمستانی می‌باشند. در صورت بروز این پدیده نباید مزاحمتی برای حیوان ایجاد شود بلکه باید آذوقه کافی در دسترس آن قرار داده شود.

تغذیه:

سنجاب طیف وسیعی از دانه‌ها، میوه‌ها و سبزیجات را می‌خورد. دانه‌ها شامل (غلات: گندم، ذرت) و دانه‌ها روغنی (مثل تخم آفتابگردان) و میوه‌ها شامل میوه‌های خشک (گردو، فندق، بلوط) و میوه‌های دیگر مثل سیب، انگور و سبزیجاتی نظیر کاهو و کلم همگی می‌توانند مورد استفاده سنجاب قرار گیرند. پلت تجارتی خرگوش نیز غذای مناسبی است.

نکته بسیار مهم در تغذیه سنجاب تنوع غذایی است. نباید تنها یک نوع غذا (مثلاً تنها غلات یا تنها سبزیجات) به سنجاب داده شود زیرا هر کدام ایجاد عوارضی گوارشی خواهند نمود. بهتر است در ۳- ۲ ظرف غذا از انواع مختلف در اختیار حیوان باشد تا انتخاب کند. برای سنجاب نیز تغییر جیره غذایی باید به آهستگی صورت گیرد.

مکمل:

می‌توان مولتی ویتامین به آب خوراکی حیوان اضافه کرد. مولتی ویتامین به همراه مواد معدنی (انسانی یا پودر دامی) نیز مکمل مناسبی است زیرا علاوه بر ویتامین‌های ضروری دارای املاح کلسیم و فسفر نیز می‌باشد که در پیشگیری از عارضه پوکی استخوان مؤثر است.

تولید مثل:

فصل تولید مثل سنجاب نیز اغلب اوایل بهار است. با افزایش طول روز حیوان نر و ماده از خواب زمستانی برخاسته و فعال می‌شوند. طول دوره آبستنی سنجاب حدود ۱ ماه بوده و در هر نوبت بطور متوسط ۵- ۳ نوزاد بدنیا می‌آورند. بچه سنجاب‌ها در ابتدا با چشم‌های بسته و بدن عاری از مو به دنیا می‌آیند. پس از ۲ هفته بدن از مو پوشیده شده و تا ۱ ماهگی چشم‌ها نیز باز می‌شوند.

مادر اغلب تا ۲ ماهگی از بچه‌ها نگهداری کرده و بعد از آن می‌توان بچه‌ها را جدا نمود. بچه‌ها در ۱ سالگی بالغ می‌شوند.

تمیز کردن و نظافت:

سنجاب نیز (مانند همستر) اغلب در گوشه خاصی از قفس ادرار یا مدفوع می‌کند. این قسمت را می‌توان به تناوب تمیز نمود. البته سنجاب مدفوع خواری نیز دارد و فرصت این کار نباید به او داده شود. لانه سنجاب وظروف غذا نیز باید بطور مرتب تمیز شده ضمناً باقیمانده‌های سبزی و میوه هر روز جمع شوند. کل قفس را می‌توان سالی ۳-۲ بار تمیز کرده و بستر را تعویض نمود.

جابجا کردن:

سنجاب هر چه کمتر با دست گرفته شود بهتر است. در صورت نیاز می‌توان آن را از محل پشت گردن گرفت و جابجا کرد. برای مسافت‌های طولانی بهتر است در یک جعبه یا قفس کوچک انداخته شود. برای احتیاط بهتر است برای گرفتن سنجاب از دستکش استفاده شود.

بیماری‌های مهم:

در سنجاب‌های خانگی پوکی استخوان (استئوپروز)، انگل خارجی و بیماری‌های تنفسی و مسمومیت بیشتر مشاهده شده است.

پوکی استخوان:

استئوپروز یا هیپرباراتیروئیدیسم نانو به یک اختلال تغذیه‌ای است که در اثر کمبود کلسیم و فسفر یا ویتامین D یا اختلال در نسبت کلسیم به فسفر جیره به وجود می‌آید. در سنجاب‌هایی که در ایران در منزل نگهداری می‌شوند. به دلیل نوع تغذیه و کمبود منابع کلسیم و فسفر در جیره این عارضه زیاد دیده می‌شود. جهت پیشگیری از این امر، باید نوزادان به اندازه کافی شیر مادر را خورده و پس از آن نیز مکمل‌های کلسیم دار به تناوب به جیره اضافه شود.

انگل‌های خارجی:

انگل‌هایی از قبیل کک، شپش و کنه در مواردی زیادی مشاهده شده‌اند. انگل‌های خارجی علاوه بر خونخواری می‌توانند موجب انتقال بیماری شوند. درمان این‌ها بوسیله داروهای اختصاصی میسر می‌باشد. در مصرف این داروها که سمی هستند باید دقت زیادی نمود زیرا در صورت بلعیده شدن توسط سنجاب می‌توانند موجب مسمومیت شوند.

در این مقاله همه چیز درباره سنجاب خانگی بررسی شد.

جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به وبسایت و پیج ما سر بزنید.

بهترین کیلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟

کیلینیک دامپزشکی روژان

۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱