Fly strike (myiasis)
در طول فصل تابستان، ممکن است خرگوشهای خانگی که در جعبه یا لانه نگهداری میشوند، مبتلا به هجوم کرم حشره شوند. خرگوشهای سالم به fly strike مبتلا نمیشوند. خرگوشهای چاق بهویژه مستعد این بیماری هستند. همیشه علتی برای آلوده شدن خز perineal با ادرار یا پشکل وجود دارد. بطریهای آبی (Calliphora) که در انگلستان رایج هستند، بطریهای سبز (Lucilia) برای خز کثیف یا پوست عفونی جهت تخمگذاری مفید هستند. رایجترین مکان برای fly strike در خرگوشها، ناحیه ابتدای ستون فقرات بین دم و پشت است. تمیز کردن این ناحیه توسط خرگوشها دشوار است، خصوصاً اگر اضافه وزن داشته باشند و یا به دلیل آرتروز یا spondylosis، مشکل انعطافپذیری پیدا کرده باشند.
بیماری دندان نیز مانع تمیز کردن مؤثر شده و باعث شکلگیری mats میشود. کائکوتروفهای خورده نشده و رختخواب کثیف و نمور هر دو ریسک fly strike را افزایش میدهند. دمای بالا و رطوبت ۶۰ درصد یا بالاتر احتمال fly strike را افزایش میدهد. زمانی که تخمها بیرون میآیند، کرمهای حشره با خز کثیف و متراکم پوشانده میشوند و تا زمانی که خرگوش بیمار شود، آشکار نمیشوند. تخمها ظرف ۲۴ ساعت ریخته شده و به لارو L1 تبدیل میشوند. پوستاندازی از مرحله L1 به مراحل L2 و L3 سه روز طول میکشد. هر دوی این مراحل منجر به آسیب بافت میشوند. علائم بالینی ظرف تقریباً ۴ روز پس از تخمریزی بروز مییابند. جراحات پوستی، بوی خاصی از خود ساطع میکنند. احتمالاً کرمهای حشره در خرگوشهای بیماری که بیقرار هستند، بسیار وخیمتر میشود. معمولاً بیهوشی و آرامبخشی برای چیدن خز کثیف از زخم و جدا کردن کرمها لازم میشود.
در ادامه:
Fentanyl/ fluanisone آرامبخشی و دردکشی را فراهم میکند. همه کرمهای حشره باید از ناحیه آلوده جدا شوند و سپس با شامپو یا ماده ضد عفونی کننده مانند povidone-iodine شسته شوند (Pevidine Surgical Scrub). شامپوی حشرهکش را میتوان استفاده کرد اما چنانچه همه کرمهای حشره از بین بروند، لازم نیست. خشک کردن ناحیه با مو خشککن هر کرم حشره باقیمانده را از بین میبرد زیرا جذب گرما میشوند ولی لازم است که خرگوش بیشازحد گرم نشده و آسیب حرارتی به بافت وارد نشود. دوز احتیاطی ivermectin را باید تزریق نمود. درمان آنتی بیوتیکی نیز تجویز میشود.
NSAID مانند carprofen یا ملوکسیکام نیز باید تزریق شود. خرگوشهای چاق در معرض ریسک پیشرفت سریع لیپیدوزهای خطرناک کبدی قرار دارند و درحالیکه همه خرگوشهایی که از fly strike رنج میبرند، باید مورد درمان تهاجمی قرار گیرند اما بیماران چاق بیشتر در معرض عوارض جانبی خطرناک بیاشتهایی قرار دارند. درمان با مایعات، تغذیه سرنگی، دردکشی و محرکهای حرکتی لازم هستند.
رویکرد بالینی برای fly strike:
•strike مرحله انتهایی تخم گذاری روی پوست عفونی و مرطوب است؛
•ممکن است کرمهای حشره در مراحل مختلف رشد در اطراف پوست آسیب دیده یافت شوند؛
•Fly strike به معاینه کامل نیاز دارد زیرا میتواند به بیماریهای اساسی زیر منجر شود:
- سوزش ادرار،
- ناتوانی در خوردن کائکوتروف¬ها،
- بیماری دندان،
- تخلیه چشم،
- تشکیل آبسه به هر دلیلی،
- dermatitis چین پوست ناشی از conformation یا چاقی؛
•بیماری دردناک است و تسکین درد لازم میشود. NSAID هایی همچون ملوکسیکام گزینه خوبی است. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به آرام¬بخش باشد؛
•میتوان کرمهای حشره را به¬صورت دستی از بین برد (شاید نیاز به آرام¬بخش شود)؛
•میتوان Avermectins را تزریق کرد تا هرگونه کرم حشره باقیمانده را بکشد؛
•Antibiosis خیلی مهم است زیرا خرگوش مبتلا به fly strike معمولاً منجر به اختلال سیستم ایمنی شده و سمی میشود؛
•نواحی باز پوست را میتوان به¬صورت موضعی درمان نمود (پماد مانع F10، پماد اسید fusidic و پانسمان به قسمت تشریح¬شده بستگی دارند و همگی گزینههایی عاقلانه هستند)؛
•علت اصلی باید بررسی شده و از عود بیماری جلوگیری شود؛
•میتوان محصولاتی مانند Rearguard (Novartis) را برای پیشگیری از fly strike استفاده نمود؛
•همه خرگوشها باید حداقل روزی یک بار برای بررسی عوامل fly strike چک شوند و این کار باید در تابستان تکرار شده و اگر هر بیماری زمینه را برای fly strike فراهم کند، این کار باید تکرار شود.
ادامه نکات:
fly بررسی علت اصلی کثیف شدن perineal برای پیشگیری از بروز بیشتر fly strike لازم است ولی برخی انواع fly screen را ایجاد نموده و اطمینان میدهد که رختخواب خشک و تمیزی فراهم شده است. ترکیبات حشرهکش و پیشگیریکننده مانند Rearguard (سلامت بیمار Novartis) و Stronghold (Pfizer) برای استفاده در خرگوشها مجاز هستند ولی ممکن است این مواد، علت اصلی را از بین نبرند. Fipronil (Frontline) توصیه نمیشود زیرا خرگوش ممکن است از واکنشهای معکوسی که کشنده هستند، رنج ببرد. در ایالاتمتحده، ممکن است خرگوشها مبتلا به warble fly, Cuterebra cuniculi شوند.
میزان شیوع این بیماری با افزایش سن کاهش مییابد و با بروز واکنشهای سریع و با تأخیر hypersensitivity به لارو مرتبط است. جراحات اولیه شامل ساختارهای cystic زیرپوستی است. همزمان با بزرگ شدن کرم لارو، یک سوراخ یا حفره تنفسی ایجاد میشود. خز پیرامون زخم مرطوب و matted شده و بروز عفونت باکتریایی ثانویه متداول است. زخمها معمولاً دردناک هستند و آبسههای بزرگی با زخم مرتبط هستند. درمان این بیماری مستلزم بیرون کشیدن جراحیوار larvae بدون له کردن یا آسیب رساندن به آنها و نیز تشکیل نشدن آبسه است. این بیماری با از بین بردن تماس با warble fly قابل پیشگیری است (اسکات و همکاران، ۱۹۹۵).
در این مقاله همه چیز در خصوص Fly strike (myiasis) خرگوش بررسی شد.
جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به وبسایت و پیج ما مراجعه کنید.
تذکر مهم : این مطلب برگرفته از کتاب طب خرگوش است.
بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟
کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳