بیماری‌های غدد ضمیمه دستگاه گوارش

در پانکراس سگ چهار عارضه به اسامی تورم حاد پانکراس، تورم مزمن پانکراس، تشکیل نسوج لنفی در لوزالمعده و بالاخره کولاپس یا آتروفی نسوج ترشحی لوزالمعده قابل ذکر است.

نقش بیماری زائی:

علت حقیقی بیماری تورم لوزالمعده نامشخص است و ضربه و ضغطه، کمبود مواد غذایی، اختلالات متابولیک، عفونت‌های باکتریائی انسداد مجاری لوزالمعده و برگشت مواد صفراوی در غده پانکراس به عنوان عوامل مسببه بیماری ذکر شده است. باید توجه داشت که عامل مکانیکی همه این موارد در بیماری حاد لوزالمعده کم شدن فعالیت‌های آنزیم‌های درهم شکننده پروتئین و تبدیل آن به موارد ساده‌تر مثل اسیدآمینه و با تجزیه چربی‌ها و تبدیل آن به استرول‌ها می‌باشد. در موارد مزمن بیماری ابتدا فرم حاد بیماری برای ایجاد نسوج لنفی در لوزالمعده فعالیت می‌نماید. در اثر کولاپس آسپنی‌های ترشحی لوزالمعده ممکن است عوارض نظیر آتروفی و هیپرپلازی و التهاب نسوج ایجاد گردد.

بیماری‌ غدد دستگاه گوارش سگ – جراحات بیماری:

در فرم حاد بیماری، لوزالمعده ممکن است هجوم الدمی یا نکروزه بشود هجوم لیپازیه محوطه بطنی ایجاد کانون‌های نکروزه در لوزالمعده می‌نماید. روی چادرینه را لکه‌های سفیدی احاطه می‌کند که این نقاط سفید ناشی از کم‌خونی است و ممکن است پریتونیت موضعی ایجاد گردد. محوطه بطنی از خونابه پر می‌شود. فرم مزمن بیماری و ایجاد نسوج لیفی در لوزالمعده مهم‌ترین علامت بیماری آنست که اصولاً در این مورد نسوج لوزالمعده تقریباً از بین رفته و نسج لیفی لوزالمعده را احاطه می‌کند.

این حالت لوزالمعده به یک طناب لیفی تبدیل می‌شود که توجه دامپزشک را در اتوپسی جلب می‌کند. در آزمایش میکروسکوپی نسوج لوزالمعده تشکیل نسوج لنفی و افزایشی نسوج پیوندی و مقادیر کم و پراکنده آسپنی‌های ترشحی قابل ملاحظه است. بعضی موارد سلول‌های متشکله جزایر کوچک لوزالمعده ممکن است از بین رفته و در این حالت ضخامت لوزالمعده به یک میلی‌متر تقلیل یابد.

بیماری‌ غدد دستگاه گوارش – نشانی‌های بیماری:

تورم همورژایک و نکروتیک لوزالمعده نشانی‌های اتفاقی از قبیل دردهای شکمی و استفراغ ایجاد می‌نماید که این عوارض بعداً تشدید پیدا می‌نماید. در مراحل اولیه بیماری ممکن است افزایش درجه حرارت توجه دامپزشک را جلب کند. هرگاه قسمتی از ناحیه شکمی را که درست در بالای معده قرار دارد مالش دهیم سگ احساس درد و ناراحتی می‌نماید. از شدت درد می‌نالد. دام بیمار رفته رفته ضعیف می‌شود. ممکن است ماه‌ها بدین صورت ادامه زندگی بدهد. مدفوع دام بیمار حجیم و گل مانند و بدبو و متعفن و شامل مقادیر زیادی چربی است با این عوارض ترشح مقادیر زیادی ادرار نیز ممکن است حادث شود.

مشاهدات آزمایشگاهی:

در موارد حاد بیماری لکوسیتوز، غلیظ شدن خون در اثر از دست رفتن آب یا پلاسمای آن توجه را جلب می‌کند سدیمانتاسیون خون عادی است و در برخی موارد گلیکوزاوری مشاهده می‌شود. درفرم مزمن بیماری نشانی‌های قابل ملاحظه وجود مقدار زیادی چربی در مدفوع (Steatorrhea) است که عبارت از نقص جذب مواد غذائی از روده‌ها است که به وسیله مدفوع فراوان مایل به رنگ سفید و چرب مشخص می‌شود.

دیگر وجود رشته‌های عضلانی در مدفوع (Creatorrhea) است که عبارت از افزایش مقدار ازت و گاهی وجود الیاف عضلانی هضم نشده در مدفوع می‌باشد. عدم وجود ترپسین در مدفوع از نشانی‌های مشخصه این بیماری محسوب می‌شود. در مواردی که دیابت با این بیماری توأماً حادث گردد نشانی‌های هیپرکلسیمی، گلیکوزاوری و وجود اجسام ستونی در ادرار (Ketonuria) قابل ملاحظه است.

تشخیص افتراقی:

به وسیله آزمایش‌های سرم شناسی می‌توان این بیماری را از لپتوسپروز و عفونت‌های میکروبی مثل تورم کبد عفونی سگ‌ها باز شناخت. بعضی بیماری‌ها مثل انسداد روده و مسمومیت‌های ناشی از فلزات سنگینی ممکن است با این بیماری اشتباه شوند. اما توجه به چگونگی سیر بیماری و عوارض این گونه بیماری‌ها دامپزشک را در تشخیص صحیح بیماری راهنمائی می‌کند. بیماری در سگ‌های چاق و مسن بیشتر بوده و همین امر ممکن است از لحاظ تشخیص افتراقی دامپزشک را رهنمون باشد. عدم وجود تریپسین در مدفوع سگ بیمار و اسهال محتوی الیف عضلانی و حالت طبیعی ادرار این بیماری را از دیابت سگ‌ها مشخص می‌نماید.

درمان بیماری:

به منظور درمان بیماری نخست باید درد را با تجویز داروهای آرام بخش ساکت نمود در مواردی که درد کم باشد استفاده از Meperdineو در مواردی که درد شدید باشد تجویز آمپول ۵ سانتی‌متر مکعبی Baralginتوصیه شده است. به منظور جبران خون از دست رفته بدن و افزایش فشار خون و فعالیت‌های کلیوی تجویز خون و پلاسما و محلول‌های الکترولیت نافع است.

تجویز آمپول‌های ۳۰ میلی‌گرمی Probantheline Bromide (Probanthane) و تزریق ۱۵ تا ۳۰ میلی‌گرمی از آن در عضله هر ۸ ساعت یک بار توصیه شده است. به منظور جلوگیری از عفونت‌های احتمالی تجویز Penicillinو یا تتراسیکلین‌ها مؤثر می‌باشد. در موقع ابتلاء یگ بیمار بایستی روزانه ۳ بار از غذای محتوی مقادیر زیادی پروتئین به شرحی که در مبحث تغذیه ذکر شد استفاده کند و نباید چربی در جیره غذائی تجویز گردد. اضافه کردن Cholineدر جیره غذائی به میزان ۵/۰ تا ۵/۲ میلی‌گرم برحسب احتیاجات بدن توصیه شده است. به منظور ایجاد یک رژیم غذائی متعادل و مؤثر برای از بین بردن کمبود مواد غذائی تجویز ویتامین‌ها و مواد معدنی و مکمل‌های غذائی به شرحی که قبلاً در مبحث تغذیه ذکر گردیده است نافع خواهد بود.

بیماری‌های کبد و مجازی صفراوی

سیروز کبدی سگ و گربه:

تغییرات استحاله‌ی کبد همراه با فیبروز را سیروز کبدی نامند که گاهی باعث انسداد نسبی جریان خون ورید باب و در بعضی موارد سبب یرقان می‌شود.

نشانی‌های بیماری:

علت این بیماری در سگ و گربه نامعلوم است این بیماری در سگ‌های مسن بیشتر مشاهده می‌شود در سگ‌های بیمار نشانی‌های بیماری عبارتست از استفراغ، آسپت، بی‌اشتهائی، یرقان و در بعضی موارد مدفوع گلی رنگ می‌شود.

تشخیص بیماری بر مبنای چگونگی سیر بیماری، نشانی‌ها و مشاهدات آزمایشگاهی و اتوپسی استوار است. به منظور درمان بیماری نخست باید اقدام به خارج کردن مواد سمی از جیره غذائی سگ و گربه بیمار بنمائیم. استفاده از ویتامین Bو عصاره جگر و تجویز محلول دکستروز ده درصد در درمان بیماری مؤثر خواهد بود.

انسداد مجاری صفراوی:

این بیماری اگرچه به ندرت در سگ و گربه مشاهده می‌گردد. اما باید دانست که در صورت بروز عوارض خطرناکی به دنبال دارد. این عارضه در اثر عوامل گوناگون در بدن دام حادث می‌شود. اجسام خارجی انگل‌ها و تومورها و التهاب و تورم مجاری صفراوی در اثر یموم مختلف باعث بسته شدن مجاری صفراوی می‌گردند. باید توجه داشت که با توجه به اتپولوژی بیماری و ار بین بردن عوامل موارد می‌توان نسبت به درمان بیماری اقدام نمود.

جهت مطالعه مقالات بیشتر به وبسایت و پیج ما سر بزنید.

شاید برایتان جالب باشد:همه چیز درباره بیماری هاری

بهترین کیلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟

کیلینیک دامپزشکی روژان

۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱