در این مقاله صفر تا صد آناتومی چشم پرندگان زینتی بررسی شده است، با ما همراه باشید؛
چشم
اندازه چشم نسبت به سر بسیار بزرگ است، به ویژه هنگامی که با از پستانداران مقایسه میشود؛ در بسیاری از پرندگان دو چشم با هم از مغز سنگین است. چشمهای بزرگ برابر با یک تصویر بزرگ پیش بینی شده در شبکیه هستند، که به دقت بینایی کمک میکنند. کره چشم میتواند یکی از سه شکل اساسی باشد.
کره های مسطح:
کرههای مسطح در اکثر پرندگان روزانه (در روز فعالیت دارند) با سرهای باریک یافت میشوند. فاصله کوتاه بین قرنیه و شبکیه به معنای این است تصویری که روی شبکیه پرتاب میشود نسبتاً کوچک است، با دقت بینایی کم. کره چشم گلوبولار پرندگان روزانه با سرهای پهن تر یافت میشوند مانند حشره خوارها، کلاغها و پرندگان شکاری در روز. مردمک چشم مخروطی باعث ایجاد دقت بینایی بیشتر در چشم میشود. کرههای لوله ای در پرندگان شکاری در شب یافت میشوند. شکل دراز بیشترین دقت بینایی را نشان میدهد.
تولید اشک:
پلک پایین نازک تر، گسترده تر و متحرک تر از پلک بالایی است. در بیشتر گونهها پلکها فقط هنگام خواب بسته میشوند، بنابراین غشای برهم زدن چشم زیر پلک روی بینی کنار چشم قرار میگیرد، مسئول چشمک زدن است. اشک توسط غده Harderian و lacrimal تولید میشود، که در زیر و پهلوی کره چشم وجود دارد. اشک در کیسه ملتحمه روی سطح پیازی پلک پایین تخلیه میشود و سپس از طریق سوراخ نازولاکریمال بالایی و پایینی در کانتوس داخلی خارج میشود. غدد میبومین در پرندگان وجود ندارد.
غده نمکی:
در مرغ عشقها و بقیه ، نازال یا غده نمکی در مدار پشتی میانی تا کره چشم قراردارد و مجرای این غده استخوان پیشانی را سوراخ میکند و وارد حفره بینی میشود. هایپرپلازی این غده ممکن است در مرغ آبی با توجه به اینکه آب آشامیدنی شود زیاد مینوشد، رخ دهد. پرهای ییر یافته (filoplumes) در نزدیکی حاشیه پلک وجود دارند و عملکرد محافظتی و لامسه ای دارد.
قرنیه:
قرنیه در مقایسه با بقیه مردمک چشم کوچک است. آن در شناگران زیر آب کوچک است و در گونههای مانند عقابها و جغدها با چشمهای گلوبولار یا لوله ای گسترده تر و به شدت انحنا دار است.
از پنج لایه تشکیل شده است: یک لایه (بیرونی) اپیتلیوم سنگفرشی مطبق قدامی؛ یک لامینای محدود کننده قدامی (بیرونی) (غشای بومان)، همیشه در پرندگان متمایز نیست و در پستانداران یافت نمیشود، substra propria، شامل دستههای الیاف کلاژن میباشد، که بخش عمده ای از دیواره قرنیه را تشکیل میدهد؛ لایه محدود کننده خلفی (غشاء Descemet’s)؛ و یک لایه خلفی (داخلی) اپیتلیوم مکعب ساده.
صلبیه:
صلبیه توسط یک لایه مداوم غضروف هیالین تقویت میشود که در نزدیکترین ناحیه قرنیه میباشد، به یک حلقه ۱۰-۱۸ کوچک، تغییر یافته است تقریباً چهار ضلعی و مدور میباشد، استخوانهای همپوشان استخوانهای صلبیه ای نامیده میشوند.
استخوانهای اسکلر:
استخوانها باعث تقویت کره چشم میشوند و اتصالات مربوط به عضلات مژگان را فراهم میکنند. درچشمان بزرگ استخوانهای اسکلر میتوانند پنوماتیک باشند. در خیلی از گونهها، از جمله شاهین، مرغ مگس خوار، دارکوب و گنجشک سان ها، غضروف اسکلرال در اطراف عصب بینایی استخوان بندی شده و استخوانی به شکل U شکل میگیرد که nervi optici نامیده میشود. سینوس وریدی اسکلرال (کانال Schlemm) در بعضی از گونهها قابل مشاهده است، اما در بقیه کوچک یا تقریباً نامرئی است. آن در لیمبوس (اتصال بین قرنیه و صلبیه) قرار دارد.
شبکه ترابکولار:
شبکه ترابکولار یا رباط پکتینات در این ناحیه (یک پلکسوس گسترده از الیافهای بافت همبند) لیمبوس تا عنبیه و تا جسم مژگانی را پیوند میدهد. فاصله بین این الیاف فضاهای زاویه Irido -قرنیه (فضاهای Fontana) تشکیل میشود که از طریق هومرآبی به درون سینوس وریدی اسکلرال تخلیه میشود.
یووا ، قسمت عروقی دیواره چشم شامل کوروئید، چسم مژگانی و عنبیه میباشد.
کوروئید:
کوروئید یک لایه ضخیم، بسیار عروقی، تیره رنگدانه دار میباشد که پوشش دهنده لایه شبکیه است. tapetum lucidum فقط در چند گونه پرنده شبانه یافت میشود.این بخش مانند جسم مژگانی و عنبیه ادامه مییابد. جسم مژگانی لنزها را توسط الیاف zonular معلق میکند. آن هم چنین چینهای کوچک (فرآیندهای مژگانی) را تشکیل میدهد که برخلاف لبه لنزها توسط عضلات مژگانی فشرده میشود. عنبیه در بیشتر گونهها تیره رنگ است اما در برخی بسیار رنگی است. در بیشتر گونهها روزنه گرد ایجاد میشود. ماهیچههای مژگانی و اسفنکتر و عضلات متسع کننده عنبیه عضلات مخطط هستند، برخلاف پستانداران که ماهیچه صاف هستند.
شبکیه:
شبکیه در ادامه مسیر مستقیم مغز ایجاد میشود. این شامل یک لایه منفرد اپی تلیوم مکعبی خارجی، غیر حسی است که حاوی رنگدانه میباشد (رنگدانه اپیتلیوم) و یک نورواپی تلیوم شفاف داخلی ضخیم تر (شبکیه حسی) حاوی چندین نوع نورون و سلولهای گلیال میباشد.
سلول های مخروطی:
سلول هی میله ای مخروطی در پرندگان وجود دارند، که عمکرد آنها مشابه پستانداران هستند. شبکیه در مقایسه با سایر مهره داران ضخیم است، و شامل آرایه ای از گیرندههای نوری و چندین ترکیب ممکن از نواحی و گودیهای خاص برای دید دقیق (اغلب استریوسکوپی) میباشد. کاملاً عاری از رگهای خونی میباشد و مواد مغذی آن از هر دو مویرگ درون کوروئید، از خارج تا رنگدانه اپیتلیوم، گرفته میشود و پکتن به خوبی با جسم زجاجیه عروق دار شده است.
فووا:
نواحی ضخیم شده محدود به شبکیه حسی شامل سلولهای بینایی نازک تر و طولانی تر است که قدرت واکافت را بهبود میبخشند، بنابراین، همیشه یک ناحیه مرکزی وجود دارد، اما اغلب دو یا حتی سه ناحیه مجزا (یک ناحیه جانبی دایره ای و یک ناحیه خطی افقی) وجود دارد. گودیها در یک ناحیه مرکزی یا جانبی یا هر دو فرو رفتهاند. همه نواحی دارای فووا (گودی) نیستند، بلکه آنها تنها در یک ناحیه یافت میشوند. تراکم سلول بینایی در فووا بیشتر از جای دیگر در یک ناحیه میباشد و شکل آن برای بزرگ نمایی تصویر شبکیه و افزایش وضوح آن عمل میکند. اگرچه برخی از گونهها فووا ندارند، بیشتر یک یا دوتا دارند.
محل، عمق و موقعیت این فووها تنوع قابل توجهی را بسته به نوع گونه نشان میدهند. حضورسه ناحیه شبکیه مجزا (مرکزی، جانبی و خطی)، دو مورد (مرکزی و جانبی) که یک فووا دارد، یک سازگاری منحصر به فرد در پرندگان مرغی است که اجازه تشکیل سه میدان تصویری جداگانه و مجزا (مسیرهای سه شاخه دیداری)، دو میدان تک چشمی جانبی (یکی برای هر چشم) و یک میدان دوچشمی مرکزی را میدهد.
فرکانس های قابل تشخیص:
پرندگان قادرند فرکانس مکانی بالاتر از پستانداران را را تشخیص دهند: ۱۶۰ فریم در ثانیه در مقایسه با ۶۰ فریم در ثانیه در انسان. این فرکانس مکانی بالاتر میتواند باعث ایجاد مشکلات زیر نور مصنوعی شود، که فرکانس ۱۰۰-۱۲۰ فریم در ثانیه دارد و بنابراین میتواند یک اثر استروبوسکوپی تولید کند، که ممکن است به برخی از اختلالات رفتاری نسبت داده شود.
بنابراین نورهای با فرکانس بالا برای پرندگان خانگی توصیه میشود.
پکتن:
پکتن، که منحصر به فرد پرندگان است، از محل خروج عصب بینایی ایجاد میشود و یک فاصله متغیر از جسم زجاجیه در بخش شکمی و یک چهارم زمانی فوندوس را پیش بینی میکند. آن تقریباًشامل مویرگها و سلولهای استرومای رنگدانه دار خارج از عروق میباشد؛ هیچ بافت ماهیچه ای یا بافت عصبی وجود ندارد. آن میتواند مخروطی، پروانه ای یا مسطح باشد.
پکتن رایجترین ساختار است، یک لایه لامینا مسطح آکاردئونی در محلی در انتهای آزاد (آپیکال) پکتین توسط ستیغهای رنگدانه دار نگهداشته شدهاند.
توده، شکل، تعداد و آرایش چینها، میزان رنگدانه و ارتباط آنها تا جسم مژگانی شکمی به طور قابل توجهی در پرندگان مختلف متفاوت است. اندازه پکتن و تعداد چین با اندازه چشم مطابقت ندارند، اما به نظر میرسد با رفتار پرنده نسبت به روشنایی و سطح کلی فعالیت آن مرتبط میباشد. پرندگان فعال روزانه با دقت بینایی بالا و بینایی تک چشمی یک پکتن بزرگتر چین دار دارند، در حالی که گونههای که در شب فعالیت دارند (شبانه) با دید ضعیف معمولاً یک پکتن کوچک تر با مورفولوژی ساده تر دارند.
ممکن است نقشهای زیادی ایفا کند:
تغذیه شبکیه
ترشح گلیکوزآمینوگلیکان ها و سایر محصولات
تنظیم فشار داخل چشم از طریق ترشح مایعات
جذب نور، که ممکن است بازتابهای داخلی را کاهش دهد که احتمالاً در تولید تصویر واضح تداخل میکند
ادراک حرکت
و شاید با عمل به عنوان یک سکستانت، پرندگان را در فضا راهنمایی میکند، سایه انداختن روی شبکیه اجازه برآورد موقعیت و حرکت زاویه ای خورشید را میدهد.
لنز:
لنزهای پرندگان بسیار نرم تر از از پستانداران است زیرا وزیکول لنزها پر از مایع بین پد حلقوی و جسم لنز میباشد. این نرمی امکان اسکان سریع را فراهم میکند. لنز از لحاظ نوری شفاف است، عرضه اشعه ماوراء بنفش قابل مشاهده است. یک پد حلقوی در اطراف خط استوایی لنز، در مجاورت پردازش مژک امتداد دارد. این به خوبی
در شکارچیان روزانه توسعه یافته است، اما در گونهها شکاری در شب و گونههای پروازی کاهش یافته است.
ضخامت خط استوایی برای تماس با جسم مژگانی (مژک) گسترده شده است.
جسم مژگانی:
انقباض ماهیچههای مژک، جسم مژگانی به سمت خلاف پد حلقوی فشار میدهد. استرس را مستقیماً به مرکز عدسی نرم تر انتقال میدهد. این به طور مساوی در امتداد خط استوا لنز رخ میدهد، امکان اسکان انعطاف پذیر و فوکوس مستقیم نور روی شبکیه را فراهم میکند. شفافیت لنزهای مرغی اجازه عبور طیف گسترده تر نور را نسبت به پستانداران میدهد. اجازه میدهد تا پرندگان نه تنها نور آبی، سبز و قرمز، بلکه ماوراء بنفش و فلورسنت را ببینند. اتاقهای قدامی و خلفی هر دو چشم با هومر آبی پر میشوند. که مسئول تنظیم فشار داخل چشم و حفظ شکل و استحکام مناسب کره چشم میباشد. به طور مداوم در محفظه خلفی توسط جسم مژگانی ترشح میشود و سپس در سراسر مردمک و به داخل اتاق قدامی گردش میکند. سپس درون سینوس وریدی صلبیه از طریق فضاهای فنتانا در زاویه iridocorneal زهکشی میشوند.
و در پایان؛
دستیابی به تواناییهای بصری استثنایی پرندگان در نتیجه هر دو ساختار و عملکرد چشم است. موقعیت یابی چشمها در بسیاری از پرندگان امکان یک میدان دید وسیع را فراهم میکند. اندازه بزرگ چشم اجازه شکل گیری یک تصویر بزرگ شبکیه را میدهد. اقدامات قرنیه، لنز و هومر آبی یک ابزار اسکان فوق العاده را ارائه میدهد، افزایش دهنده عمق تمرکز میباشد. شبکیه به عنوان یک بازتابنده سهمی وار عمل میکند، دقت بینایی همه جانبه را فراهم میکند، بر خلاف پستانداران، که تنها دقت بینایی مرکزی دارند. و سرانجام، حضور نواحی شبکیه پیچیده و متنوع foveas درجه بالایی از دقت دید تک چشمی و دو چشمی را ارائه میکنید.
تذکر مهم :
این مطلب برگرفته از کتاب طب پرندگان زینتی است.
در این مقاله صفر تا صد آناتومی چشم پرندگان زینتی بررسی شد.
جهت دریافت اطلاعات رایان بیشتر به وبسایت و پیج ما سر بزنید.
بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟
کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱