آیا درمورد تغذیه خرگوش ها چیزی می دانید؟
در این مقاله هر چیزی که در خصوص تغذیه خرگوش لازم است بدانید آورده شده است
با ما همراه باشید:
۱.تغذیه خرگوش:
خرگوشها گیاهخواران سختگیری هستند که سیستم گوارششان برای هضم رژیم غذایی دارای فیبر زیاد، تنظیم شده است . به طور خلاصه باید گفت که فیبر غیر قابل هضم از اجزاء قابل تخمیر در روده پروکسیمال جدا شده و به سرعت و به شکل تودههای پشگل سفت دفع میشوند.
اجزاء قابل تخمیر، دربرگیرنده تکههای کوچک و مایع هستند و به سمت میانروده برمیگردند و در آنجا تخمیر باکتریایی برای آزادسازی اسیدهای چرب سبکی که به صورت منبع انرژی جذب شدهاند، اتفاق میافتد. محتویات Caecal به صورت دورهای و به شکل کائوکوتروفهای کپسوله شده در غشاء دفع میشوند، مجدداً فرو برده شده و بهعنوان منبعی از اسید آمینهها و ویتامینها هضم میشوند.
این استراتژی، امکان هضم مقادیر زیاد غذاهای فیبردار را بدون ذخیره سازی در دستگاه معدهای-رودهای میدهد. گوارش زمانی میتواند رخ دهد که خرگوش زیر زمین باشد و در معرض شکارچیان قرار نگرفته باشد. به دلیل رام شدن خرگوشها، آنها رژیم غذایی متنوعی دارند. در خلال جنگ جهانی دوم در انگلستان، زمانی که مواد غذایی کمیاب بود، خرگوشهای باغچه به عنوان منبعی از پروتئین نگهداری میشدند.
آنها امکان بقاء با علفهای هرز و تفالههای خانگی را داشتند و میتوانستند رشد کنند. این امر همچنین در بسیاری از کشورهای در حال توسعهای که خرگوشها با خوراک دام تغذیه میشوند، متداول است. پرورش خرگوش در مقیاس زیاد منجر به افزایش غذاهای حبهای برای خرگوشهای تجاری خواهد شد.
تغذیه در بارداری و شیردهی:
نیازهای تغذیه در بارداری، شیردهی، رشد و تولید خز به خوبی بررسی شدهاند اما مسئله نگهداری طولانی مدت خرگوشهای عقیم نادیده گرفته شده است و بیماریهای تغذیهای در خرگوشهایی که در خانه نگهداری میشوند، شایع است.
ترکیبات cereal رنگی:
فراهم کردن غذایی که به راحتی و با لذت خورده شود، برای صاحبان خرگوش یکی از مهمترین ابعاد نگهداری خرگوش است. پیدایش بصری غذا در زمانی که یک محصول انتخاب میشود، صاحب خرگوش را متأثر میسازد که باعث میشود رژیمهای غذایی حبهای نامطلوب شده و طیف گستردهای از ترکیبات cereal رنگی و بسیار جذاب با عنوان “غذای خرگوش” در انگلستان رواج پیدا کند. تولید این رژیمهای غذایی ارزان است و بسیاری از ترکیب کنندگان که جیرههای غذایی را برای حیوانات مزرعه درست میکنند، از آنها استفاده میکنند. انتخاب عناصر غذایی بر اساس اصول تغذیه کلی و هزینه و موجود بودن مواد تشکیل دهنده تغذیه انجام میشود. آزمایشهای علمی و طولانی مدت تغذیه انجام نشده و ارزش غذایی، محتوای معدنی و ویتامین رژیم غذایی از طریق شکلهای استنتاج شده از جدولهای دادهای مواد غذایی محاسبه میشود و نه تجزیه و تحلیل خود ماده غذایی.
در سالهای اخیر چندین شرکت شروع به تولید خوراک اکسترود شده و حبهای تک عنصری نمودهاند که از لحاظ علمی فرموله شده باشند. این کار بر اساس بررسی آزمایشهای تغذیهای انجام شده و از لحاظ تغذیه بر بسیاری از ترکیبات “muesli’” برتر است.
تاثیر تغذیه بر سلامت دندان:
مزیت این نوع مواد غذایی ویژه، کاهش احتمال کمبود ماده غذایی و عیب آن این است که بسیاری از این حبهها باید جویده شوند (حرکت جویدن عمودی تر در مقایسه با حرکت جانبی که موقع خوردن علوفه یا سبزیجات توسط خرگوش اتفاق میافتد) و این امر منجر به ایجاد مشکلات دندان میشود. توازن خوردن با میل علوفه و مقادیر اندک حبههای با کیفیت و انتخاب سبزیجات تازه روزانه مطلوب است. انجمن رفاه خرگوش و RSPCA از این پیشنهاد حمایت کرده است. لازم است که رژیم غذایی علوفهای و غذای تازه تا حد امکان شبیه به رژیم طبیعی و بهینه شود ولی بسیاری از صاحبان خرگوش نمیتوانند یا نمیخواهند از این مورد پیروی کنند.
۲.اشتها خرگوش:
گرسنگی با افت گلوکز خون، اسید لاکتیک و اسیدهای چرب سبک تشدید میشود. خشکی دهان و انقباضات معدی خوردن را تحریک میکند (فیکیت، ۱۹۸۹).
حجم غذای خورده شده متأثر از ترکیبات، بافت غذا و نیز تمایلات و عدم تمایلات خرگوش است. افزایش محتویات فیبری رژیم غذایی، حجم کل مصرفی را افزایش میدهد (بیلر و گیدنی، ۱۹۹۶). خرگوشها غذاهای متنوعی را میخورند ولی فیبر را ترجیح میدهند و احتمالاً علوفه یا کاه را در ترکیب غذاییشان میگنجانند. برای خرگوشی که به یک رژیم غذایی خاص عادت کرده است، خوردن غذاهای جدید دشوار است. دستههای جدید غذا علی رغم اینکه از نظر صاحب خرگوش کاملاً یکسان هستند، ممکن است توسط خرگوش رد شوند.
تاثیر مزه در اشتهای خرگوش:
به طور کلی، خرگوشها غذاهای شیرین را ترجیح میدهند. شیره چغندر در بسیاری از غذاهای خرگوش تجاری برای افزایش دلپذیری غذا به کار میرود (چیکه، ۱۹۹۴).مزههای تلخ مانند ساپونیت یونجه به خوبی تحمل میشوند (چیکه، ۱۹۸۷). غذاهای خوشمزه بدون افزودن شکر ترجیح داده میشوند. بسیاری از خرگوشها از گیاهان برگدار لذت میبرند. انواع مختلفی از گیاهان خورده میشوند که شامل بسیاری از علفهای هرز باغچه و گیاهان زینتی است. در پژوهش هاریس و همکارات (۱۹۸۳) مشخص شد که برگهای آفتابگردان لذیذترین برگ برای خرگوش هستند.
به نظر میرسد خرگوشها از غذاهای دارای بافت مختلف لذت میبرند. آنها ترجیح میدهند حبهها را از زمین بخورند. بیسکویت و تکههای حبوبات سفت صبحانه به راحتی پذیرفته میشوند. پوست درختان جوان یا بوتهها توسط خرگوشها کنده میشود. همه قسمتهای گیاه ازجمله ساقه و ریشهها توسط خرگوش خورده میشوند ولی نوکهای در حال رشد ابتدا کنار گذاشته میشوند. برگهای درختان به ویژه در پاییز و زمان ریزششان خورده میشوند. اشتهای خرگوش همانند بسیاری از فعالیتهای وی از یک الگوی روزانه تبعیت میکند. خرگوشهای وحشی هنگام غروب و سپیده دم تغذیه میکنند. خرگوشهای خانگی معمولاًدر طول روز گرسنه نمیمانند و به احتمال زیاد در ابتدای عصر یا طول شب تغذیه میشوند.
۳.الزامات رژیم غذایی خرگوش:
۱)کربوهیدرات
کربوهیدراتها ترکیباتی از کربن، هیدروژن و اکسیژن با فرمول تجربی(CH2O)n هستند که n>3 دارند. برخی مولکولها دربرگیرنده فسفر و نیتروژن بوده و از (CH2O)n پیروی نمیکنند(یعنی دی اکسید ریبوزC5H10O4 است). کربوهیدراتها را میتوان بر اساس پیچیدگی ساختارشان به صورت مونوساکاریدها، الیگوساکاریدها ،پلیساکاریدها وکربوهیدراتهای پیچیده مانند گلیکوپروتئین ها طبقه بندی نمود. کربوهیدراتها را میتوان به صورت قندها، نشاستهها و فیبر نیز دسته بندی کرد. قندها و نشاستهها عمدتاً در سلولهای گیاهی یا فتشدهو معمولاً توسط آنزیمهایرودهای هضم میشوندولی فیبرها عملکرد ساختاری (به عنوان بخشی از دیواره سلول تعیین شده است) دارندو آنزیم تولیدشده توسط میکروفلورای رودهایاین فیبرها را هضم میکند. برخی فیبرها به صورت هضمنشده (فیبر غیرقابل هضم) دفعیا در میانروده برای تولید اسیدهای چرب سبک تخمیر میشوند (فیبر قابل تخمیر یا هضم شدنی).
جذب کربوهیدرات:
کربوهیدراتها منبع مهمی از انرژی هستند. آنها از معده وروده کوچک قابل هضم بوده یا اینکه با میکروفلورایcaecal تخمیر یا فاسد میشوند. قندهای مونوساکارید ساده مانند گلوکز، فروکتوز و گالاکتوز از روده کوچک با روشی مشابه به گونههای دیگر جذب میشوند. نشاستهها، پلی ساکاریدهایی هستند که به میزان فراوان در دانهها، میوهها، سیبکها (tubers) و ریشهها یافت شده و به قندهای ساده در خلال گوارش شکسته میشوند. واکنش توسط آمیلازی که توسط غدد بزاقی و پانکراس ترشح میشود، کاتالیز شده و در کائتوروفها نیز درنتیجه ترکیبات باکتریایی وجود دارد. فعالیت آمیلاز در معده توسط pH معدی محدود شده و pH<3.2 هیچ فعالیت آمیلازی وجود ندارد یا بسیار اندک است (بلس و گیدنه، ۱۹۹۸). در خلال کائوکوتروفی که pH معدی تمایل به افزایش دارد، فعالیت آمیلاز زیاد میشود.
تخمیر نشاسته:
سن خرگوش، سطوح تغذیه و نوع نشاسته گوارش و جذب را در روده کوچک متأثر میسازد. برای مثال، نشاستههایcereal قابل تخمیرتر از نشاستههای ریشهها و سیبکها هستند. نشاسته یافت شده در گیاهان به صورت دانههایی هستند که در آب حل نمیشوند ولی زمانی که تعلیق نشاسته در آب گرم میشود، دانهها متورم شده و شکل ژلاتینی به خود میگیرند. نشاستههای ژلاتینی ممکن است با پروتئینهایی که قابلیت هضم نشاسته و پروتئین را کاهش دادهاند،شکل پیچیدهای ایجاد کنند (چیکه، ۱۹۸۷). فرآیندهای ساخت غذا و مکملهای آنزیم خارجی نیز متأثر از نشاسته قابل هضم هستند (بلس و گینه، ۱۹۹۸). آمیلاز پانکراس مهمترین آنزیم است و همچنان که رژیم غذایی نشاست های میشود،ترشح آمیلازبیشتر را به دنبال دارد. بسیاری از نشاستهها به گلوکز شکسته شده و مستقیماً جذب میشوند. نشاستهای که در روده کوچک هضم و جذب نشده است،به صورت مادهای برای تخمیر باکتریاییاز میانروده عبور میکند.
نشاسته باقیماندهای که به میانروده میرسد، توسط میکروفلورایcaecal تخمیر شده تا لاکتیک و اسیدهای چرب سبک را ایجاد نماید و مستقیماً جذب شود. نشاسته اضافی رسیده به میانروده با “بارگذاری زیاد کربوهیدرات” عامل مستعد در توسعه enterotoxaemia خرگوشهای جوان در نظر گرفته شده است. Clostridium spiroforme نیاز به گلوکز به عنوان بستری برای تولیدمقدار کم سم و گلوکزی دارد که در مدت تخمیر باکتریایی کربوهیدرات به دست میآید (چیکه، ۱۹۸۷). در واحدهای تجاری، enterotoxaemiaدر خرگوشهای جوان با کربوهیدرات زیاد و فیبرکم در رژیم غذایی ارتباط دارد. ولی این شرایط برای خرگوش خانگی بالغی که به رژیم غذایی دارای نشاسته زیاد حساس است، متفاوت خواهد بود(لاوی، ۱۹۹۸).
نکات هضم نشاسته:
پژوهش اخیر نشان میدهد که قابل هضم بودن نشاسته در خرگوشهای جوان و بالغ متفاوت است. به نظر میرسد که خرگوشهای بالغ نشاسته را بیشتر از خرگوشهای جوان هضم میکنند. در خرگوشهای بالغ، مقادیر بسیار اندکی از نشاسته به caecocolic میرسد. حتی در خرگوشهای شیرخواری که مقادیر زیادی کربوهیدرات مصرف میکنند، تقریباً همه نشاسته قبل از رسیدن به میانروده، هیدرولیزمیشود (بلاس وگیدنی، ۱۹۹۸)؛ بنابراین، نقش نشاسته به عنوان عامل زمینه ساز عدم تعادل میکروفلورایcaecal و توسعه اختلالات رودهای نامشخص باقی مانده است. پژوهش میدانی نتایج متناقضی را درنظر گرفته است (بلاس وگیدنی، ۱۹۹۸، چیکه، ۱۹۸۷).
در هر حال، توافق کلی این است که بارگذاری زیاد کربوهیدراتهای تخمیرشدنی سریع در روده بزرگ،احتمال اختلال اتگوارشیرا حداقل در خرگوشهای تازه از شیرگرفته، افزایش میدهد. نشاسته رژیم غذایی بر ترکیبات شیمیایی محتویاتcaecal پشکل سفت و نرم تأثیریندارد (کارابانا اووهمکاران، ۱۹۸۸).
۲)فیبر
هضم شدنی (تخمیرشدنی) وغیرقابل هضم درخرگوشها:
فیبر رژیم غذایی،عنصر مهمی از رژیم غذایی خرگوشهاست .این ماده به صورت “بخشی از ماده خوراکی خورده شده که قابل شکستن به آنزیم نیست و عصارههای حیوانی مونوگاستریک هستند و از روده کوچک و بزرگ به صورت هضم نشده عبور میکنند” تعریف شده است (بلود واستادرت، ۱۹۹۹). این تعریف در جانوران نشخوارکننده و مخمرها گمراه کننده است زیرا فلورای روده شکسته میشود و برخی مولکولها توسط تخمیر میکروبی “هضم” میشوند.
اهمیت فیبر رژیم غذایی برای خرگوشها:
فیبر رژیم غذایی را میتوان به دو دسته تقسیم نمود: فیبر غیر قابل هضمی که مستقیم از دستگاه گوارش و بدون ورود به میانروده عبور میکند
و فیبر تخمیرشدنی (قابل هضم) که مستقیماً وارد میانروده شده و بستری برای فساد و تخمیر باکتریایی توسط میکروفلورای caecal فراهم میکند.
فیبر غیر قابل هضم برای موارد زیر اهمیت دارد:
- تحریک حرکت رودهای که مواد خوردهشده و مایعات را برای تخمیر به میانروده میفرستد.
- فراهم کردن ماده خوراکی برای جلوگیری از مشکلات رفتاری و خستگی مانند جویدن خز.
- فراهم کردن تمرین دندان و روکش دندانی بهینه.
- تحریک اشتها و بلعیدن کائکوتورفها.
فیبر تخمیرشدنی برای موارد زیر اهمیت دارد:
- فراهم کردن بستری برای میکروفلورایcaecal
- فراهم کردن pH بهینهcaecal و تولید اسیدهای چرب سبک
- جلوگیری از تکثیر باکتری بیماری زا در میانروده
افزایش محتویات فیبریکائوکوتروف که با شرکت سازگار باشند.
بنابراین، در علفخواران، فیبر یا “قابل هضم” است یا “غیر قابل هضم” و قابلیت هضم در گونهها و فیزیولوژیهای گوارش متفاوت است. اصطلاح فیبر “تخمیرشدنی” را نیز میتوان برای توصیف فیبر قابل هضمی که توسط تخمیر میکروبی شکسته میشود، به کار برد. در خرگوشها، فیبر در روده پروکسیمال به تکههای بزرگ و کوچک تفکیک میشود. تکههای بزرگتر از ۰.۵ میلیمتر وارد میانروده نمیشوند و به سرعت و به شکل غیر قابل هضم دفع میشوند. این عنصر فیبر غیر قابل هضم رژیم غذایی است. تکههای کوچکتر از ۰.۳ میلی متر به درون میانروده رفته و توسط تخمیر باکتریایی هضم میشوند. این عنصر رژیم غذایی با عنوان فیبر تخمیرشدنی یا هضم شدنی شناخته میشود. در میانروده، قابلیت هضم فیبر به ترکیب شیمیایی و اندازه تکه بستگی دارد. میزانی تجزیه تکه های فیبر توسط باکتری به ساختار مولکولی و ویژگیهای شیمیایی فیبر و ناحیه مسطحی که باکتری میتواند بچسبد، بستگی دارد.
هضم فیبر:
فیبر از دیوارههای سلولی گیاهان تشکیل شده است. دیوارههای سلولی گیاه متشکل از کربوهیدراتهای پیچیدهای همچون پلی ساکاریدها، الیگوساکاریدها، سلولز، همی سلولز، صمغها و پکتین است که در ماتریکس لیگنین جاسازی شدهاند. بسیاری از این مولکولها میتوانند شکسته شده و توسط تخمیرcaecal هضم شوند. برخی عناصر مانند الیگوساکاریدها قابل حل در آب هستند ولی بساری از عناصر مانند پکتینها، سلولز و همی سلولز قابل حل نیستند.
نکات هضم فیبر:
همی سلولزها و پکتینها موادی هستند که سلولهای گیاهان را به هم میچسبانند. سلولز یک پلیمر خطی گلوکز است که اسکلت بسیاری از ساختارهای گیاه و سلولهای گیاه را تشکیل میدهد و میتوانند ارتباط نزدیکی با لیگنین داشته باشند. لیگنین کربوهیدرات نیست ولی ساختار پیچیده همبندی است که بسیاری از واحدهای phenylpropanoid (پلیمر ساختاری است که در گیاهان یافت شده و از اسید آمینه فنیل آلانین مشتق شده است) را میسازد (مک دونالد و همکاران، ۱۹۹۶).لیگنین و سلولز برای ایجاد استحکام ساختاری گیاهان ترکیب میشوند. پیوندهای قوی شیمیایی بین لیگنین و پلی ساکاریدهای گیاه و پروتئینهای دیواره سلول وجود دارد که قابلیت هضم این ترکیبات را کاهش میدهد.
هضم لیگنین:
معمولاً لیگنین به طور کامل غیرقابل هضم است و محتویات لیگنین گیاهان با افزایش سن،افزایش مییابد. لیگنین به میزان زیادی در چوب، پوستهها و کاه وجود دارد؛ بنابراین فیبر را در خرگوشها میتوان به صورت غیر قابل هضم یا غیر قابل تخمیر طبقه بندی کرد. فیبر غیر قابل هضم متشکل از تکههای بزرگتر از ۰.۳ تا ۰.۵ میلیمتر است. ترکیب شیمیایی آنها مهم نیست زیرا این تکهها به میانروده باز نمیگردند. این تکهها عمدتاً از لیگنین و سلولز ساخته شدهاند. فیبر قابل تخمیر متشکل از تکههای کوچکتر از ۰.۳ تا ۰.۵ میلیمتر است و قابلیت هضم به میزان زیادی متأثر از ترکیب شیمیایی است.
در این مقاله همه نکات درمورد تغذیه خرگوش ها بررسی شد.
شاید برای شما جالب باشد:نژاد های مختلف خرگوش
برای مطالعه مقالات بیشتر درموررد حیوانات به پیج ما و سایت ما سر بزنید .
بهترین کیلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟
کیلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱
ارسال نظر