Treponematosis یا “سیفیلیس خرگوش”
Treponematosis یک بیماری عفونی است که به صورت جنسی منتقل میشود. گاهی اوقات این بیماری سیفیلیس یا spirochaetosis مقاربتی نامیده میشود. این بیماری از spirochaete، Treponema paraluiscuniculi ناشی میشود که شبیه به ارگانیسم سیفیلیس انسانی یعنی Treponema pallidum است. این دو ارگانیسم از لحاظ antigenically شبیه هستند. پس از کشف T. cuniculi در سال ۱۹۱۲، برخی پژوهشگران T.cuniculi را تلقیح کردند به این امید که عفونت فاقد نشانه اتفاق بیفتد، پروتئین را در برابر T. pallidum انتقال دهد و منجر به ایجاد واکسن سیفیلیس شود (دیلونگ و مانینگ، ۱۹۹۴).
پژوهشگران دریافتند که انسانها نمیتوانند با T. cuniculi آلوده شوند ولی خرگوشها با T. pallidum آلوده میشوند. Treponema paraluiscuniculi در خرگوشهای وحشی ازجمله خرگوش صحرایی رخ میدهد. انتقال عمودی ممکن است رخ دهد به طوری که خرگوشهای نوزاد در خلال عبور از کانال تولد یک سگ آلوده، مبتلا میشوند. گاهی اوقات Treponematosis در خرگوشهای خانگی و بهویژه آنهایی که تازه چند ماه خریداری شدهاند، رخ میدهد. این بیماری با زخمهای پوسته شده روی اتصالات mucocutaneous بینی، لبها، پلکها یا genitalia بیرونی مشخص میشود.
در ادامه نکات:
زخمها در نواحی hyperaemia یا oedema شروع میشوند. Erythematous بهصورت جوش بیرون میآید و به ندولهای پستانکی بزرگی تبدیل شده و روی سطح ساییدهشده، خون بیرون آمده و پوستهپوسته میشود. جراحات مزمن ممکن است هر چند وقت یکبار خونریزی کنند. ممکن است Hyperplasia گره لنفاوی منطقهای رخ دهد. Prepuce نرها و vulva معمولاً مکانهای عفونت در جانوران پرورشی است و زخمها به مقعد و پوست اطراف تعمیم مییابند.
با اینکه این بیماری در جانوران جوان شایع است ولی گاهی اوقات در خرگوش خانگی بالغ نیز یافت میشود. زخمها ممکن است به مدت طولانی در بیماریهای درماننشده باقی بمانند. این بیماری دوره نهفتگی طولانی داشته و زخمها معمولاً ظرف ۳-۶ هفته ظاهر میشوند و seroconversion ظرف ۸-۱۲ هفته اتفاق میافتد. پژوهشها نشان دادهاند که دوره نهفتگی ۱۰-۱۶ هفته طول میکشد (دیجیاکومو و همکاران، ۱۹۸۴). عفونتهای بینشانه شایع هستند و جنکینز (۲۰۰۱) دریافت که تقریباً ۲۵ درصد خرگوشهایی که از لحاظ سرمشناسی بررسی شدهاند، آلوده بودهاند.
تشخیصهای مثبت را میتوان با معاینه مواد بهدستآمده از زخم، بافتبرداری پوست یا سرمشناسی انجام داد. روشهای نمونهبرداری بزاق برای بررسی ارگانیسمی که پوست میانی و روپوست دیده میشود، وجود دارد. گاهی اوقات، این ارگانیسم را میتوان در میدان تاریک میکروسکوپ مشاهده نمود. زخم خراشخورده بلافاصله با پنبه پاککن، سالین استریل خیسشده و ماده مترشحه معاینه میشود. آزمایش سرمشناسی نیز در ایالاتمتحده وجود دارد. زخمها ممکن است قبل از توسعه سرولوژی مثبت ایجاد شده باشند؛ بنابراین نتایج منفی غلط ممکن است در ابتدای آلودگی ایجاد شوند. آزمایش خون خرگوشها ممکن است پس از برطرف شدن زخمها مثبت باقی بماند. خرگوشهایی که با آنتی بیوتیک درمان شدهاند افت یا ناپدیدی تدریجی از پادتن قابل تشخیص دارند (دیلونگ و مانینگ، ۱۹۹۴).
و در ادامه:
تشخیصهای احتمالی treponematosis را میتوان در واکنش به درمان انجام داد. پنی سیلین یک درمان انتخابی است و معمولاً مؤثر است. سایر آنتی بیوتک ها به اندازه آن مؤثر نیستند. پروتکل پیشنهادی تزریق سه بار پنی سیلین با فواصل هفتهای است (کانلیف-بیمر و فوکس، ۱۹۸۱). بسیاری از منابع مرجع دوز پنی سیلین را بهصورت واحدهای بینالمللی (IU) و ۱۰۰۰ IU در میلیگرم پنی سیلین تعیین نمودهاند. معمولاً میزان دوز ۴۲۰۰۰ IU/kg بیان شده است.
در خرگوشهای خانگی تزریقات طولانی پنی سیلین (دوفاپن، پی فزیر؛ دپوسیلین، سلامت حیوان MSD) را میتوان استفاده نمود. این به دوز ۰.۱۵ میلیلیتر/کیلوگرم یکبار در هفته برای بسیاری از ترکیبات، تفسیر میشود. گزارشهایی در مورد مرگ بچه گربهها هنگام دریافت پنی سیلین پروکائین ارائه شده است. این مرگ و میرها به عوارض جانبی پروکائین نسبت داده شدهاند (کولینز، ۱۹۹۵). همچنین پنی سیلین ریسک کمی در خصوص اسهال آنتی بیوتیکی در خرگوشها دارد اما بهطورکلی وقتی بهصورت parenterally تزریق شود، ایمنتر است.
رویکرد بالینی سیفیلیس خرگوش:
•Treponema paraluiscuniculi سبب زخمهای پوسته پوسته اطراف صورت/چشم و اندامهای تناسلی میشوند (مفصلهای mucocutaneous)؛
•تشخیصهای متفاوت شامل بیماری ایمنی خودکار است؛
•امکان دارد که انتقال جنسی وجود داشته باشد ولی ممکن استانتقال از dams آلوده به نوزادان نیز رخ دهد. ناقلان خاموش بالینی ممکن است وجود داشته باشند و بیماری در زمان استرس ممکن است مجدداً ایجاد شود؛
•تشخیص از طریق علائم بالینی، معاینه پوستههای spirochaetes میتواند با استفاده از میدان تاریک میکروسکوپی، بافت شناسی و سرم شناسی صورت گیرد؛
•پنی سیلین Parenteral یک درمان گزینشی است (اگرچه که سایر آنتی بیوتیک¬ها ممکن است دست کم اثر نسبی داشته باشند). ۴۲۰۰۰ IU/kg تزریق هفته ای یک بار به مدت سه هفته صورت میگیرد. همه خرگوشهای درمان شده باید از لحاظ dysbiosis کنترل شوند.
تقریباً ۵ روز پس از اولین تزریق، زخمها شروع به پسرفت میکنند. پسرفت کامل معمولاً ظرف دو هفته اتفاق میافتد. در بیماران چموش ممکن است نیاز به بافتبرداری و بافتشناسی باشد تا بتوان آنها را از سایر بیماریها تمیز داد. تشخیصهای افتراقی شامل زخمهای عفونی (آسیبهای گازگرفتگی یا iatrogenic که ناشی از سیخونکهای دندان است)، myxomatosis ناهمگون، نئوپلازی و ترومای مکرر که از برخی فعالیتهای تکراری مانند کشیدن بینی از درون تور قفسی، هستند. از لحاظ بافتشناسی، treponematosis سبب acanthosis روپوست یا زخمهای سطحی پوشیدهشده با مواد زائد بافت مرده میشود. سلولهای پلاسما و macrophages ها در میان پوست زیرین نشان داده شدهاند (کاریوس و همکاران، ۱۹۸۴).
در این مقاله همه چیز در خصوص Treponematosis یا “سیفیلیس خرگوش” بررسی شد.
جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به وبسایت و پیج ما مراجعه کنید.
تذکر مهم : این مطلب برگرفته از کتاب طب خرگوش است.
بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟
کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳