آوا هاشمیتعریف آبسه در خرگوش
در این مقاله به تعریف آبسه در خرگوش خواهیم پرداخت:
تعریف آبسه “توده چرک موضعی تشکیل شده در حفره و ناشی از تجزیه بافت” است (بلود و استادرت، ۱۹۹۹). چرک حاصل جراحتی است که یک فرآیند التهابی بوده و در حضور ارگانیسم‌های pyogenic ایجاد می‌شود که در برابر بیگانه خواری مقاوم‌اند. چرک متشکل از فاگوسیتهای مرده، نوتروفیلهای برجسته، مواد ترشحی التهابی و بقایای باکتری و سلولی است.
نوتروفیلها متشکل از گرانول‌های لیزوزومی هستند که شامل:
آنزیم‌های تجزیه کننده بوده و نقش مهمی در تخریب باکتری ایفا می‌کنند. طول عمر نوتروفیلها کوتاه است (۳-۴ روز). نوتروفیلهای مرده یا در حال مرگ آنزیم‌های لیزوزومی را آزاد می‌کنند که نه تنها نوتروفیل را اتولیز می‌کند بلکه سلول‌های بافت مرده اطراف آن‌ها را نیز جذب می‌نماید. نوتروفیلهای خرگوش در مقایسه با سایر پستانداران دربرگیرنده سطوح کمتری از myeloperoxidases است؛ بنابراین جذب سلول‌های مرده در سایر گونه‌ها کمتر است و این بدان معناست که چرک ضخیم و چسبناک باقی می‌ماند و آبکی نمی‌شود (باجیولینی و همکاران، ۱۹۶۹).
به موازات فرآیند چرکی مداوم، حفرهای شکل می‌گیرد که از بافت اطراف جدا شده و دیواره دار می‌شود.
این دیواره دربرگیرنده بافت پیوندی جوانی است که حاوی فیبرهای کلاژن و عروق خونی است. این دیواره توسط “غشاء pyogenic” متشکل از لایهای از سلول‌های چرکی که هنوز اتولیز نشده‌اند، پوشیده شده است. نوتروفیلها و لکوسیتهای دیگر به مهاجرت در آبسه‌های عروق خونی دیواره ادامه می‌دهند. پادتن‌هایی که سم‌ها را خنثی نموده و باکتری را می‌کشند، به این محل می‌رسند. درنهایت، آبسه‌ها در کپسولهای فیبری متشکل از فیبروبلاستها و سلول‌های التهابی محصور شده و یک لایه داخلی در نوتروفیلهای تخریبشده ایجاد می‌شود (چافی و همکاران، ۱۹۷۵).
آبسه در امتداد خط حداقل مقاومت گسترش یافته و ممکن است پوست را پاره نموده، وارد بدنه حفره شود و چرک و باکتری و سموم را تخلیه نماید. جراحی برای زهکشی می‌تواند فرآیند چرکی را برطرف نماید یا اینکه چرک باقی می‌ماند و مزمن می‌شود.
درمان آبسه‌های مزمن دشوار است.
جذب آب از چرک موجب ضخیم شدن و ایجاد مواد پنیری در حفره آبسه می‌شود. وجود هر نوع ماده خارجی در آبسه‌ها، پناهگاهی برای باکتری است که اثر سمی و بازدارندهای بر نوتروفیلها دارد. آنتی بیوتیکها نمی‌توانند به دلیل عروق ضعیف، وارد حفره‌های آبسه شوند. عدم توفیق در درمان حفره آبسه پس از پارگی یا زهکشی جراحی ممکن است به دلیل دیواره فیبری کپسول اتفاق بیفتد و چنان ضخیم شود که قادر به .فروپاشی نباشد
میکرو ارگانیسم‌های باقیمانده
ممکن است منجر به از سرگیری ورم شوند. جراحت حاد در خرگوش‌ها متداول است و آبسه‌های بدون درد با رشد کند و به خوبی کپسوله شده به آسانی ایجاد می‌شوند. Pasteurella multocida اغلب ایزوله شده است. این باکتری‌ها دارای پلی ساکاریدهای کپسولهای هستند که در برابر فاگوسیتوز مقاوم‌اند (دیب، ۱۹۹۳).
Pasteurella multocida می‌تواند در فلورای بینی خرگوش‌های فاقد نشانه بیماری ساکن شود و در مدت آراستن در سایر مکان‌ها انتشار یابد. سایر باکتری‌های pyogenic مانند staphylococci، Pseudomonas spp و Fusiformis spp نیز ممکن است از آبسه‌های خرگوش جدا شوند(پافی و همکاران، ۱۹۷۵، دومینگیوز و همکاران، ۱۹۷۵، وارد و همکاران، ۱۹۸۱).
عفونت‌های ثانویه در بافت‌ها به دلایل دیگری مانند شکاف‌های جراحی، جراحت ناشی از گاز گرفتن، تروما، زخم‌های نفوذی یا اجسام خارجی منجر به شکلگیری آبسه می‌شوند. پس از اینکه آبسه اولیه ایجاد شد، haematogenous به سایر مکان‌ها منتشر می‌شود یا انتشار موضعی در امتداد عروق لنفاوی می‌تواند موجب شکل گیری آبسه‌های ثانویه شود. آسیب‌ها یا انتقال‌های مقاربتی در دستگاه تناسلی ممکن است موجب پیشروی آبسه‌ها در دستگاه تولیدمثل ماده‌ها شوند.
مسلماً درمان آبسه‌های مزمن در خرگوش‌ها دشوار است.
در سایر گونه‌ها، التهاب حاد ناشی از باکتری pyogenic با leucocytosis است زیرا میزان تولید نوتروفیلها را از مغز استخوان افزایش می‌دهد. این واکنش در خرگوش‌ها مشخص نشده است (توث و کریگور، ۱۹۸۹). Lymphopenia با هر بیماری مزمنی ازجمله آبسه‌ها در خرگوش مرتبط است (هارکورت-براون و بیکر، ۲۰۰۱؛ هینتون و همکاران، ۱۹۸۲). در سایر گونه‌ها، معمولاً آبسه‌ها می‌ترکند و زهکشی به تنهایی می‌تواند برای درمان کافی باشد (نایت و همکاران، ۱۹۸۰).
بعید است که آبسه‌ها در خرگوش به “سر” برسند
زیرا خودبه خود پاره می‌شوند. ولی اگر آبسه‌ها خیلی بزرگ باشند موجب پوسته پوسته شدن و بافت مردگی پوست می‌شوند. در خرگوش‌ها، لانست زدن و فشردن (lancing and flushing) حتی در ترکیب با درمان آنتی بیوتیکی فعال، درمان متداولی نیست و معمولاً بیماری عود می‌کند. واکنش ایمنی خرگوش‌ها متأثر از آبسه‌هایی است که بررسی شده‌اند. خرگوش‌هایی که آبسه مزمن دارند، هجوم (influx) نوتروفیل کاهش یافتهای در آبسه‌های حاد جدید نسبت به خرگوش‌هایی که قبلاً آبسه نداشته‌اند، دارند (بامبرگر و همکاران، ۱۹۸۹).
بررسی‌های آزمایشگاهی نشان داده‌اند که نوتروفیلهای خون خرگوش که دارای آبسه‌های طولانی مدت هستند، در مقایسه با نوتروفیلهای خرگوش مبتلا به آبسه‌های مزمن، کموتاکسی کمتری در Staphylococcus aureus دارند. بامبرگر و هرندون (۱۹۹۰) نیز دریافتند که نوتروفیلهای خرگوش مبتلا به آبسه‌های مزمن (دو هفتهای) ظرفیت ضد باکتریایی و عملکرد سوپر اکسیدشان کاهش یافته است. سوپر اکسید عاری از رادیکال آزادی است که در تخریب باکتری درون نوتروفیل دخیل خواهد بود. خرگوش مبتلا به آبسه‌های مزمن فاکتورهای opsonic سرم خون را تولید نمی‌کند. اوپسونینها موادی مانند پادتن یا مکمل هستند که باکتری‌های بیشتری را در معرض فاگوسیتوز قرار می‌دهند. مایع آبسه در خرگوش‌های مبتلا به آبسه‌های مزمن مانع عملکرد نوتروفیل می‌شود.
معمولاً آبسه‌ها در خرگوش‌های خانگی به بیماری دندان مرتبط هستند.
آبسه‌های Periapical متداول بوده و موجب osteomyelitis گسترده می‌شود. سوءتغذیه با مشکلات دندان مرتبط است و می‌تواند بهبود زخم را به تأخیر انداخته و باعث بدتر شدن آبسه‌ها شود. خرگوش‌های تجاری که در شرایط شدید برای تولید گوشت یا خز نگهداری می‌شوند، ممکن است مبتلا به آبسه‌های ناشی از تهویه و بهداشت ضعیف شوند (چیکه و همکاران، ۱۹۸۲) و ممکن است در آن‌ها دردهای بیماریزای خاصی مانند S. aurدر این مقاله به تعریف آبسه در خرگوش خواهیم پرداخت:eus یا P. multocida ایجاد شود.
در این مقاله به تعریف آبسه در خرگوش پرداختیم.
وبسایت و اینستاگرام ما را دنبال نمایید
به روز ترین کلینیک دامپزشکی تهران، کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱
طب خرگوش
نویسنده:پروفسور مولی وارگا
مترجم:آقای دکتر احمدرضا الهیار ترکمن
قبل از انجام هرگونه اقدام با دامپزشک خود مشورت نمایید؛ادمین و سایت روژان پت هیچگونه مسئولیتی در قبال اقدامات خودسرانه و عواقب ناشی از آن ندارد.
Fatemeh hashemi
