در این مقاله همه چیز در خصوص اختلالات چشمی پرندگان زینتی مورد بررسی قرار گرفته شد ، با ما همراه باشید؛
پلکها و ناحیه اطراف چشم
ویروس آبله (در کیس های خفیف) ممکن است سبب التهاب یک طرفه پلک به همراه ورم پلک شود که تقریباً ۱۰-۱۴ روز بعد از عفونت شروع میشود. این هم چنین ممکن است سبب التهاب قرنیه و یا التهاب مشیمیه شود. تزریق ویتامین پیشگیری کننده A و درمان آنتی بیوتیکی میتواند شدت عفونت را کاهش دهد. بسیاری از کیس ها خود محدود کننده بوده و طی چند هفته برطرف میشوند. در موارد شدیدتر، ممکن است زخمهای پوستی روی پلکها ایجاد شوند و باعث کژریختی و جراحت پلکها گردند.
عفونتهای کلامیدیایی و سایر علل سینوزیت ممکن است منجر به بلفاریت، ضخیم شدن پلکها و مات شدن یا از بین رفتن پرهای اطراف بدن گردند (به دلیل سایش و مالش). جراحات عدیده روی پلکها و نواحی اطراف کاسه چشم ممکن است به دلیل Cnemidocoptes pilae، پاپیلوماس یا کمبود ویتامین A باشد. ریزش پرهای اطراف چشم بدون هیچ اثری از التهاب یا ملتحمه چشم ممکن است ناشی از نظافت بیش از حد توسط همنشین قفسی باشد. این مورد اغلب در فنچ ها هنگام شلوغی بیش از حد یا در طوطیها در فصل تولید مثل صورت میگیرد. ناهنجاریهای پلکی شامل موارد ذیل هستند:
- کریپتوفتالموس (عدم شکل گیری پلک ناشی از امتزاج حاشیههای پلک) معمولاً در کاکاتیل مشاهده شده است. اصلاح جراحی معمولاً مطلوب نیست ولی پرندگان مبتلا تا حدی بینایی را به واسطه پلکهایشان دارند.
- بلفاروفیمویس (باریک شدن شکاف بدون ادغام حاشیههای پلک) معمولاً در همه گونهها مشاهده شده است. اصلاح جراحی هم خیلی مطلوب نیست.
- سیمبلفارون (چسبندگی پلک به کره چشم) به دنبال ورم شدید ملتحمه مشاهده شده است. اصلاح از طریق جراحی در برخی موارد امکان پذیر است.
- اثر زخم و تغییر شکل معمولاً پس از عفونتهای ویروس آبله و آسیبهای ترومایی مشاهده شده است.
کره چشم و حدقه
میکروفتالمی که یک ناهنجاری مادرزادی و کوچک بودن چشم است به ندرت مشاهده شده است. در برخی موارد، چشم از لحاظ ساختاری و عملکرد نرمال است ولی در سایر موارد آب مروارید، دیسپلازی شبکیه یا تفکیک شبکیه باعث نابینایی کامل میگردد. آماس مزمن ملتحمه چشم ناشی از بروز ملتحمه باید با آنتی بیوتیک های موضعی و بهداشت مناسب درمان گردد. آنوفتالمی (فقدان کامل یک کره) نادر است. در بسیاری از موارد شکل اولیه بافت چشمی ممکن است باقی بماند که منجر به سینوس گریه میگردد. اکسوفتالمی (برآمدگی کره چشم از حدقه چشم) ممکن است به دلیل بد شکل گیری حدقه ناشی از بیماری متابولیک استخوان یا عفونت (باکتریایی، قارچی یا تریکوموناد) در سینوسهای زیر حدقه چشم رخ دهد.
سایر علل شامل تروما، التهاب غده اشکی یا نئوپلازی در حدقه یا کره چشم است. سینوزیتهای علت شایعی بوده و ممکن است نیاز به برداشتن مواد از طریق جراحی باشد. درمان سینوزیتهای رتروبولبار به دلیل ماهیت پنیری ماده مترشحه و عدم دسترسی به جراحی سینوس، ممکن است دشوار و ناامید کننده باشد. جراحی مته کاری سینوس و سپس خارج کردن دستی موارد باقی مانده در برخی موارد میتواند کمک کننده باشد. پانوفتالمیتز (التهاب کره چشم) ممکن است ناشی از عفونت یا تروما باشد. علائم بالینی اولیه برای توسعه فرآیند التهاب در کل چشم قابل ارجاع میباشند.
این علائم شامل:
درد؛بلفاروسپاسم، چرک درون چشم، ورم قرنیه، زخم یا جراحت؛ کوری تدریجی است. چشم به لحاظ مزمن ممکن است فساد بافت را توسعه داده و کره کوچک فیبروتیک را ایجاد نماید. درمان این موارد نیازمند دارو میکروب کش تهاجمی، NSAIDs و دوخت و دوز غضروف پلکی موقت در موارد اولیه است ولی در موارد مزمن تر یا غیر واکنشی تر، خارج کردن کره چشم معمولاً درمان مرجح است. گلوکوم (افزایش فشار به کره) ممکن است ناشی از ترومای اولیه یا ثانویه باشد. در این وضعیت کره چشم بزرگ و دردناک میشود. گلوکوم باید از اگزوفتالموس متمایز گردد. تشخیصها بر اساس علائم بالینی و فشار درون چشمی با Tonopen® و Tonovet® سنجیده میشوند (بخش تست کمکی را ببینید). فشارهای درون چشمی بین ۹.۲ و ۲۲ mmHg در چشمان پرنده نرمال است. درمان پیشنهادی معمولاً دورزولامید موضعی است که سه بار در روز استفاده شده و سپس اثر آن اندازه گیری میشود.
ملتحمه
بررسی اجمالی:
غلظت و پرفشاری خون ملتحمه معمولاً با تخلیه چشم یا آبریزش چشم مرتبط است که ممکن است همراه با آماس ملتحمه، سینوزیت (فصا ۱۹، بیماریهای دستگاه تنفس را ببینید) یا رشد بافت جدید مرتبط باشد.
علت شناسی:
آماس ملتحمه چشم ممکن است به دلایل زیر وقوع یابد:
- عفونتهای باکتریایی
- کلامیدیوز
- مایکوپلاسما
- ماکوباکتریا
- عفونتهای ویروسی (مانند آدنو ویروس، پوکس ویروس، سیتومگالا ویروس) (در فنچ های گولدیان)
- عفونتهای قارچی (اسپرگیلوس، کانادیدا، کریپتوکوکاس)
- انگلها: کرمهای “چشم” (Oxyspirura mansoni,Ceratospira spp و Thelazia )، عفونتهای کریپتوزپوردوریوم؛ Plasmodium spp. ممکن است سبب ورم پلک در قناریها و مرغهای خانگی شوند؛ میکروسپوریدیوز ممکن است سبب آماس ملتحمه چشم گردد. Trichomoniasis علت غیر شایع ورم ملتحمه چشم است.
- اجسام خارجی و التهابهای فیزیکی مانند دود یا گازهای شیمیایی.
آلرژیها به ویژه وابسته به نیکوتین. نوبافت که پلکها را درگیر میکند شامل پاپیلوماس ملتحمه، همانژیوم، سرطان سلول فلس دار و ملانوم است.
تشخیص:
تشخیصها شامل سیتولوژی وکشت ملتحمه چشم است. بافت برداری ملتحمه یا PCR سواب ملتحمه نیز ابزارهای مفیدی هستند.
مدیریت:
این مورد با عامل اتیولوژی تعیین میگردد. درمان موضعی در صورت نمایان شدن باید به شکل قطره ای باشد. از پمادهای چشمی باید اجتناب ورزید یا دست کم خیلی اندک استفاده شوند زیرا نظافت امکان پخش شدن در کل پرها را ایجاد میکند. پمادهای حاوی کورتیزون نباید به هیچ وجه استفاده شوند زیرا جذب سیستمیک داشته و در نهایت ایمنی را سرکوب کرده و بیماری کبدی ممکن است رخ دهد. در بسیاری موارد، به ویژه کالامیدوز، درمان موضعی و سیستمی ارائه شدهاند.
قرنیه
مرور اجمالی:
زیروفتالمیا (عدم تولید اشک) معمولاً در پرندگانی که کمبود ویتامین A وجود دارد دیده شده است. کمبود بلند مدت ممکن است منجر به keratoconjunctivitis sicca برگشت ناپذیر گردد. رسوبات کلسترول معمولاً در طوطیها به ویژه در آمازون و معمولاً در رژیم غذایی پرچرب یا سایر مشکلات متابولیک دیده میشود. آنها زخمهای قرنیه ای غیر التهابی بدون درد، چندکانونی، سفید دارند. حتی با حل مشکلات رژیم غذایی این رسوبات شیمیایی قرنیه ای برطرف نمیشوند ولی به ندرت باعث ایجاد مشکل میگردند. کراتیت عفونی ممکن است باکتریایی یا قارچی بوده یا ناشی از میکروسپوریدیا باشد. کراتیت های غیر عفونی ممکن است ناشی از تروما یا جسم خارجی باشند. جراحت قرنیه معمولاً ناشی از اجسام خارجی مانند گرد و غبار یا پوست دادنه ها هستند.
مدیریت:
درمان ضدمیکروبی به شکل موضعی و یا سیستمیک ارائه شده است. فلوبی پروفن به صورت موضعی یا ملوکسیکام به شکل سیستمی برای بیهوشی یا درمان ضد التهاب استفاده میگردد. قرنیه را میتوان با تارسورافی موقتی محافظت کرد. ضربات پلک سوم استفاده میگردد ولی به کار گیری آنها دشوار بوده و در سایر گونهها حاکی از این است که به اندازه مورد اصلی مفید نبودهاند. در موارد شدید، ممکن است نیاز به خارج کردن کره چشم باشد. در صورت امکان باید نظر متخصص قبل از این مرحله به کار رود.
UVEA
التهاب حاد مشیمیه
اتیولوژی:
التهاب حاد مشیمیه ممکن است ناشی از تروما، عفونت (رئوویروس، ویروس West Nile و توکسوپلاسموز) سپتی سمی یا پارگی عدسی باشد.
ارائه بالینی:
علائم شامل: فوتوفوبیا ؛ اسپاسم پلکهای چشم؛ آماس قرنیه؛ زبانه آبدار ؛ خونریزی در اتاقک قدامی چشم؛ چرک درون چشم؛ تنگ شدن مردمک چشم؛ ضخامت یا تغییر رنگ عنبیه؛ چسبندگیهای قدامی/خلفی.
مدیریت:
به طور کلی، پرندگان به درمان التهاب مشیمیه بهتر پاسخ می هند تا پستانداران. داروی ضد التهاب مورد نیاز به شکل موضعی (فلوپروفن) و سیستمیک (ملوکسیکام) NSAID ها هستند.
التهاب مشیمیه مزمن
اتیولوژی:
این مورد نتیجه التهاب حاد مشیمیه است.
نمایش بالینی:
علائم شامل: ورم منتشر شده قرنیه؛ چسبندگیهای خلفی ناشی از جدایی مردمک و عنبیه ورم کرده است؛ چسبندگی قدامی؛ آب سیاه ثانویه؛ آب مرواردید؛ آتروفی شبکیه و جدا شدن مزمن و کوری است.
مدیریت:
داروی ضد التهاب برای التهاب حاد مشیمیه به شکل موضعی (فلوبی پروفن) و سیستمیک (میلوکسیکام) NSAID ها هستند.
عدسیها
آب مروارید
اتیولوژی:
آب مرواردید های خانوادگی در قناریهای یورکشیر و نورویچ گزارش شدهاند. ژن اتوزومال مغلوب با نفوذ کامل دارد. آب مرواریدهای اکتسابی ممکن است ناشی از سموم التهاب مشیمیه یا سالمندی باشند. آب مرواریدهای ناشناخته در برخی گونهها گزارش شدهاند.
درمان:
در بسیاری موارد هیچ درمانی مورد نیاز یا شدنی نیست چرا که سایر فرآیندهای بیماری در چشم، بینایی را متأثر میسازند. Phacoemulsification (نرم کردن عدسی چشم بوسیله عمل جراحی جهت سهولت در آوردن آن) به طور موفقیت آمیز در بسیاری از گونهها استفاده شده و اگر شبکیه دست نخورده باقی بماند میتواند استفاده شود.
دررفتگی استخوان
این مورد ممکن است ناشی از تروما یا التهاب مشیمیه باشد. دررفتگی عدسیها همچنین منجر به التهاب بیشتر مشیمیه میشود. اگر التهاب مشیمیه ناشی از عدسیها به درمان NSAID واکنش نشان ندهد، phacoemulsification برای برداشتن عدسی لازم است. اگر این مورد در دسترس نباشد، باید کره چشم را خارج نمود.
شبکیه
آماس شبکیه ممکن است ناشی از عاملهای عفونی (توکسوپلاسما)، تروما یا بیماری CNS باشد. جدا شدن شبکیه ممکن است پس از تروما یا آماس شبکیه رخ دهد. دیسپلازی شبکیه به صورت پراکنده مشاهده شده است. انحطاط شبکیه ممکن است ناشی از سوءتغذیه، سموم یا هیپوکسی باشد ولی هنوز علت خاصی برای آن شناسایی نشده است.
در این مقاله همه چیز در خصوص اختلالات چشمی پرندگان زینتی مورد بررسی قرار گرفت.
جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به وبسایت و پیج ما مراجعه کنید.
تذکر مهم : این مطلب برگرفته از کتاب طب پرندگان زینتی است. نکته قابل توجه این است که تشخیص و درمان هر بیماری ای الزاما بر عهده دامپزشک است. و درمان های نامبرده شده در مقالات وبسایت صرفا جهت آشنایی افراد با برخی مطالب ابتدایی است. بدیهی است که کلینیک و سایت روژان پت هیچ گونه مسئولیتی در خصوص انجام اعمال خودسرانه افراد ندارد.جهت دریافت اطلاعات بیشتر درمورد منابع ما به این مقاله مراجعه کنید.
بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟
کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱