آوا هاشمیمسمومیت به وسیله استریکنین در حیوانات
در این مقاله مسمومیت به وسیله استریکنین در حیوانات بررسی خواهد شد:
مسمومیت ناشی از استریکنین یکی از شایع‌ترین مسمومیت‌ها در سگ و گربه می‌باشد. این مسمومیت بیشتر در اثر خوردن خرگوش و یا موش‌های مسموم در سگ و گربه حادث می‌شود.
در بیشتر مواقع در اثر خوردن طعمه آلوده که به وسیله مردم کینه‌جو و بد اندیشو فاقد حس حیوان دوستی که نیت بدخواهی دارند در معابر انداخته می‌شود سگ و گربه مسمومیت پیدا می‌کنند.
باید توجه داشت که در بعضی مواقع سولفات استریکنین را از روی بی‌نظری و صرفاً بخاطر ابراز محبت و به منظور تقویت عمومی بدن سگ خورانیده و باعث مسمومیت دام شده‌اند استریکنین باعث افزایش تحریک در دام گردیده و بدینوسیله سگ و گربه بیمار زودرنج می‌شوند و در بعضی مواقع انعکاس‌های عصبی در نخاع شوکی و مراکز عصبی پدید آمده در نتیجه باعث بروز انقباضات کزازی شکل گردیده است.
عضلات سر انقباض پیدا کرده و حیوان حرکات تشنجی شدید از خود بروز می‌دهد میزان اثر این تحریکات عصبی و نشانی‌های بروز آن و همچنین علائم عارضه ارتباط کافی به میزان سم مصرف شده دارد.
نشانی‌های عارضه
نشانی‌های عارضه بستگی به میزانسم مصرف شدن و زمان جذب سم دارد و روی هم رفته شدت و ضعف نشانی‌های عارضه مسمومیت به ۳ عامل زیر بستگی دارد:
۱- میزان سم مصرف شده
۲- میزان غذای موجود در معده دام مسموم
۳- شکل سم استریکنین برحسب اینکه به صورت ملح استریکنین یا آلکالوئید آن باشد.
حداکثر زمانی که دام قدرت تحمل سم را دارد یک تا ۲ ساعت است در حالی که اگر ملح سولفات استریکنین به مقدار کشنده مصرف شود این فاصله زمانی به چند دقیقه کاهش می‌یابد.
اولین علامت مهم در مسمومیت به وسیله استریکنین که توجه دامپزشک را جلب می‌کند افزایش حرکات تنفسی است.
حیوان خیلی مضطرب و ناراحت شده و ممکن است از شدت ناراحتی ناله سر داده و دهن دره نماید که این منظره بسیار تأثرآور بوده و اغلب باعث ناراحتی شدید صاحبان سگ‌ها و گربه‌های مسموم می‌شود.
سگ و گربه مسموم دچار حالت تهوع شده و در معده خویش احساس ناراحتی می‌کنند. تنفر شدیدی به غذا داشته و میل به استفراغ پیدا می‌کنند. افزایش انعکاس‌های عصبی که از نخاع شوکی منشأ می‌گیرد سبب انقباض و کشش عضلات دام می‌شود.
دام بیمار عضلات خود را ناگهان جمع کرده و می‌کشد و بعداً تحریکات عصبی همراه با تونوس عضله توجه دامپزشک را جلب می‌کند. این تحریکات ابتدا در پاها و سپس در سر حادث شده و سگ مسموم سر خود را خم می‌کند.
در عضلات صورت اسپاسم پیدا می‌شود این نشانی‌ها به سرعت به دنبال پاها ظاهر می‌شودو به تحریکات شدید کزازی شکل خاتمه می‌پذیرد پاها منبسط می‌شود. گردنخم شده و پشت کمانی شکل می‌شود. چشم‌ها باز شده و مردمک چشم منبسط می‌شود و گوشه دهان به عقب فرو می‌رود.
تنفس همانطوری‌که ذکر شد به سختی صورت گرفته و حرکات تنفسی افزایش قابل ملاحظه دارد و مخاط دهان کاملاً سیانوزه می‌شود.
در موقع بروز تحریکات عصبی هرگونه صدائی که به گوش دامبرسد مثل صدای جریان شدید هوا، بسته شدن درب‌های اطاق، پراس کردن سگ دیگر یا به صدا درآوردن هر چیز دیگری مثل باز کردن شیر آب برای افزایش تحریکات عصبی در سگ کافی است. مرگ به علت خفگی ناشی از اختلال در حرکات تنفسی که در اثر اسپاسم عضلات تنفسی و فلج مراکز عصبی است حادث می‌شود.
درمان
به منظور درمان مسمومست ناشی از استریکنین در سگ و گربه توجه به دو اصل مهم لازم به نظر می‌رسد. که یکی پیشگیری از تحریکات عصبی و دیگری بیرون راندن سم یا از بین بردن سم مصرف شده است.
در این مقاله مسمومیت به وسیله استریکنین در حیوانات بررسی شد.
وبسایت و اینستاگرام ما را دنبال نمایید
به روز ترین کلینیک دامپزشکی تهران، کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱
راهنمای پرورش، نگه‌داری و بیماری های متداول سگ و گربه، (بازنویسی کتاب آقای دکتر اوحدی نیا توسط آقای دکتر احمدرضا الهیار ترکمن)
قبل از انجام هرگونه اقدام با دامپزشک خود مشورت نمایید؛ادمین و سایت روژان پت هیچگونه مسئولیتی در قبال اقدامات خودسرانه و عواقب ناشی از آن ندارد.
Fatemeh hashemi
