انواع واکسن پرندگان

در حال حاضر واکسن پرندگان در ۳ نوع کشته، زنده و نوترکیب وجود دارند. که هرکدام از آنها مزایا و معایب خود را دارند. دقت داشته باشید که در برنامه ی واکسیناسیون نیاز است نوع واکسن، روش تزریق، روش و تکرار تزریق واکسن ها و برنامه تزریق واکسن های متعدد بررسی گردد. واکسن طیور را می‌توان ارزان ترین و ساده ترین راه برای جلوگیری از ابتلای پرندگان به بیماری ها محسوب نمود . این کار باعث می‌شود تا سیستم ایمنی پرندگان فعال شده و در برابر بیماری ها مقاومت بسیار بیشتری از خود نشان دهد.

انواع واکسن های کشته

این واکسن ها به خصوص اگر بعد از واکسن های زنده مصرف شوند، باعث بوجود آمدن سطوح بالا و طولانی مدت ایمنی میگردند. واکسن های کشته ممکن است مخلوط چند آنتی ژن ارگانیسم های مورد نظر باشند و نیاز است به صورت تزریقی مصرف شوند. این واکسن ها را باید در دمای ۴ تا ۸ درجه سانتی گراد نگهداری نمایند و بهتر است پیش از تزریق مدتی را در دمای اتاق قرار بگیرند.

مزایای واکسن کشته

از مزایای واکسن کشته می‌توان به مواردی مانند تولید ایمنی یکنواخت و بادوام در سطح گله، اطمینان از واکسینه شدن تمام پرندگان، تضعیف نکردن پادتن مادری، قابل مصرف برای جوجه های یک روزه و منتقل نشدن میکروارگانیسم ها از گله ای به گله دیگر اشاره نمود. همچنین آلوده نبودن با سایر میکروارگانیسم ها، امکان استفاده از واکسن های چندگانه، سهولت نگهداری، داشتن حداقل استرس سیستمیک و دفعات واکسیناسیون کم، از دیگر نکات مثبت واکسن های کشته هستند.

معایب واکسن کشته

این واکسن ها دارای معایبی نیز میباشند که از جمله آنها می‌توان به تاخیر در پاسخ ایمنی، امکان تولید ضایعات موضعی در محل تزریق واکسن، صرف وقت زیاد برای واکسیناسیون، مشکل بودن کنترل کیفیت و احتمال حساسیت اشاره نمود.

انواع واکسن های زنده

واکسن های زنده ممکن است به صورت میکروارگانیسم های تخفیف حدت یافته ( مانند واکسن برونشیت H120 ) یا سویه بیماری‌زا با حدت کمتر ( مانند سویه B1 ویروس نیوکاسل ) باشند. این واکسن ها ممکن است به شکل اسپری، آشامیدن و تزریقی استفاده گردند. واکسن های زنده در جنین تخم مرغ یا از طریق کشت بافت تهیه میگردند. در مزارعی که پرندگان گله غیر هم سن هستند یا چند گونه پرنده وجود دارند، لازم است دقت کنید که واکسیناسیون بعضی از پرندگان ممکن است برای برخی دیگر مضر باشد.

واکسن های نوترکیب

مزیت های اصلی استفاده از واکسن های نوترکیب این است که آنها عکس‌العمل های مشخصی که بعد از واکسیناسیون بر پایه‌ی ارگانیسم های زنده و همچنین عکس‌العمل های عمومی را که توسط واکسن های غیرفعال ایجاد میگردند، حذف می‌کنند. استفاده از واکسن های نوترکیب بر اساس تکثیر متوالی ویروس (مانند هریس ویروس) می‌تواند نیاز به واکسیناسیون تقویتی را با استفاده از واکسن های زنده یا غیر فعال شده در مزارع، حذف نماید. استفاده از واکسن های نوترکیب، همچنین به ما اجازه استفاده از سیستم DIVA (تمایز پرندگان واکسینه شده از پرندگان آلوده) را می‌دهد. امکان ترکیب ویروس مورد استفاده در واکسن نوترکیب وجود ندارد. واکسن نوترکیب همچنین امکان تداخل با ایمنی مادری یا واکسن های دیگر را حذف و امکان تاخیر عملکرد ویروس را در پرندگان واکسینه شده از بین خواهد برد.

بیماری های شایع در میان پرندگان که واکسن آن ها ساخته شده، عبارتند از:

بیماری مارک

نیوکاسل

برونشیت عفونی

لارنگوتراکئیت

بیماری بورس فابرسیوس عفونی

آبله طیور

آنسفالومیلیت پرندگان

عارضه افت تولید تخم

آرتریت ویروسی

کم خونی جوجه

کوریزای عفونی

آنفلوآنزای پرندگان

کوکسیدیوز

عفونت مایکوپلاسما گالی سپتیکم

مایکوپلاسما سینوویه

عفونت سالمونلا انتریتیدیس

عفونت اریزپلاس

البته اردک و غاز مستعد ابتلا و یا ناقل به اکثر این بیماری ها میباشند. اما این پرندگان به دلیل آنکه از ماکیان قوی ترند، به ندرت به این بیماری ها مبتلا میگردند. معمولا تعداد اندکی از واکسن ها در مورد اردک و غاز تجویز می‌شوند.

برای تزریق واکسن، نباید پرنده هیچ نوع بیماری یا علائمی داشته باشد.

واکسن در پرندگان زینتی

واکسیناسیون پرندگان زینتی می‌تواند باعث کاهش ابتلای این پرندگان به برخی از بیماری های خطرناک گردد و از بیشتر آنها جلوگیری مینماید. البته این کار ریسک بالایی هم دارد. طی آزمایشاتی که روی تعدادی از پرندگان صورت گرفته، این نتیجه به دست آمد که بسیاری از آنها جان خود را از دست دادند. دلیل این اتفاق نیز ابتلای پرنده به ویروس می‌باشد. برخی از کارشناسان از بین رفتن نسل بسیاری از طیور را، عدم توانایی آنها در مبارزه با ویروس ها و بیماری ها عنوان کرده‌اند. ناگفته نماند که اکثر ویروس هایی که جان پرندگان را تهدید می‌کنند، با انسان و دیگر حیوانات خانگی مشترک نمیباشند. بنابراین از این جهت نیازی به نگرانی نیست.

سن واکسیناسیون طیور

سن واکسیناسیون طیور بسیار مهم میباشد. برای جوجه های یک روزه می‌توانید از واکسن های کشته استفاده نمایید. نباید از واکسن جوجه ها برای پرندگان بزرگ تر استفاده نمایید. در نتیجه باید تمامی فرایند، طبق اصول و برنامه ریزی صورت پذیرد.

واکسن سه گانه طیور

با استفاده از واکسن سه گانه می‌توانید از بیماری هایی مانند برونشیت، نیوکاسل و کاهش تولید تخم گله های مادر و تخمگذار پیشگیری نمایید. این کار همچنین باعث افزایش ایمنی این طیور میگردد. تزریق این واکسن ها به صورت های زیر پوستی قاعده گردن و یا اینکه در داخل عضلات مانند قسمت سینه، انجام می‌گیرد. نباید فراموش نمایید که این واکسن ها را به هیچ عنوان فریز نکنید. این کار باعث می‌شود تا آنها خراب و فاسد شده و دیگر قابل استفاده نباشند. کشور ایتالیا بزرگترین تولید کننده اینگونه واکسن ها میباشد.

عوارض واکسیناسیون طیور

در زمان انجام واکسیناسیون طیور بهتر است بدانید که به دلیل تحریک سیستم ایمنی، نمایان شدن برخی از عوارض قابل پیش بینی است.

این عوارض می‌توانند شامل

تورم

درد

تب

کم شدن اشتها

و … باشد. اینگونه عوارض اکثر مواقع مشکلی ندارند، اما گاها عوارض شدیدتری در پرنده دیده می‌شود. مانند آسیب موضعی بافتی که تزریق در آن محل انجام گرفته است. دلیل اینگونه موارد نیز می‌تواند ترکیبات داخل واکسن باشد.

از دیگر عوارض واکسن پرندگان می‌توان به بروز نشانه های عصبی اشاره نمود.

برخی از این نشانه ها عبارتند از:

ترس از سوزن

غش

تشنج

رنگ پریدگی

افزایش تنفس

استفراغ

اشاره نمود. ناگفته نماند که این عوارض همیشگی نیستند و تنها در برخی از طیور دیده می‌شود و برخی دیگر بسیار آرام میباشند. در آخر نیز تاکید می‌شود به هیچ عنوان از واکسن ها و داروهایی که تاریخ تولید و انقضا ندارند، استفاده ننمایید.

وبسایت و اینستاگرام ما را دنبال نمایید

به روز ترین کلینیک دامپزشکی تهران، کلینیک دامپزشکی روژان

۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱

قبل از انجام هرگونه اقدام با دامپزشک خود مشورت نمایید؛ادمین و سایت روژان پت هیچگونه مسئولیتی در قبال اقدامات خودسرانه و عواقب ناشی از آن ندارد.