آسپرژیلوز پرندگان زینتی

آسپرژیلوز

علت شناسی:

اسپرژیلوز یک بیماری عفونی غیر مسری است که ناشی از ساپروفیت های خاکی موجود در همه جا که متعلق به تیره Aspergillus (قارچ رشته ای) است. شایع‌ترین گونه درگیر Aspergillus fumigatus است ولی A. flavus، A. niger، A. glaucus، A. nidulans نیز گاهی اوقات جدا می‌شوند. این قارچ‌ها پاتوژن های فرصت طلب هستند که هنگام استنشاق غلظت‌های زیاد اسپور یا هنگامی که میزبان سیستم ایمنی‌اش سرکوب شده باشد، موجب عفونت‌های بالینی می‌گردند.

عوامل ریسک عفونت شامل مستعد بودن گونه‌ها (طوطی‌های خاکستری آفریقایی بیش از سایر گونه‌ها این بیماری را بروز داده‌اند) در معرض اسپورها (جعبه‌های لانه ای یا تهویه ضعیف، محفظه‌های کثیف)، سرکوب شدن سیستم ایمنی (پرندگان جوان یا آن‌هایی که مبتلا به بیماری همزمان مانند کالامدیوز هستند)، هیپویتامینوز A، مقاومت و انعطاف پذیری موکوس تنفسی را متأثر ساخته و ذات الریه استنشاقی ایجاد می‌کند (قسمت فوق را ببینید). سایر عوامل زمینه ای شامل تماس با بستر ارگانیک و خوراک کپک زده، استرس (بستری شدن در بیمارستان) و استفاده از کورتیکو استروئید هستند.

بیماری زایی:

نوع بیماری ایجاد شده بستگی به منبع و تعداد هاگ‌های تماس یافته و وضعیت عمومی پرنده درگیر دارد. پرندگان سالم معمولاً در برابر غلظت‌های بالای هاگ‌ها مقاومت می‌کنند. با این حال، در برخی شرایط که در قسمت فوق بیان شد، بیماری می‌تواند ایجاد شود.

بیماری زایی آسپرژیلوز پرندگان هنوز دقیقاً شناخته نشده است. A. fumigatus یک قارچ مقاوم به گرما است که در دمای بین ۲۰ تا ۵۰ درجه سانتی گراد رشد می‌کند و البته در دمای بالای ۴۰ درجه که دمای موجود در کیسه هوای پرندگان است نیز رشد می‌کند. آناتومی و عملکرد دستگاه تنفس پرندگان امکان استنشاق مستقیم اسپور های قارچی به درون قسمت دمی کیسه‌های هوای را می‌دهد و این در حالی است که از مکانیزم از بین بردن آن‌ها جلوگیری به عمل می‌آورد. در سایر گونه‌ها، سلول‌های فاگوسیتیک (ماکروفاژها) و مکانیزم های ترخیص تنفسی به شکل نرمال اولین خط دفاعی در برابر هاگ‌های استنشاقی هستند. با این حال، دفاع محلی ایمنی دستگاه تنفس پرندگان برای مقاومت در برابر مهاجرت قارچی، مقاوم نیست. همانطور که بیان شد، مکانیزم موثری برای از بین بردن مواد استنشاق وجود ندارد.

تعداد کم ماکروفاژهای ساکن که ظرفیت محدودی برای از بین بردن اسپور های قارچی دارند، در ترکیب با هتروفیل ها که فاقد توانایی مؤثر برای فاگوسیتوز اسپور های قارچی است، امکان کلونی سازی قارچ را ایجاد می‌کنند. پس از استنشاق اولیه و انتشار اسپور ها، پلاک‌های قارچی و بقایای نکروزه در راه‌های هوایی و کیسه‌های هوا تجمع می‌کنند و ممکن است در نهایت راه‌های هوایی را مسدود سازند (این منجر به بروز حاد بیماری مزمن می‌شود). انتشار خون یا انتشار به ارگان‌های مجاور و سیستم‌های اندامی می‌تواند منجر به انتشار جراحات شود (به طور کلی گرانولوم کانونی) که باعث درگیری استخوان هوایی، اندام‌های داخلی یا CNS می‌گردد.

علائم بالینی:

علائم به موقعیت و شدت بیماری بستگی دارند. جراحات در هر ناحیه ای که دستگاه تنفس پرندگان وجود داشته باشد مستقر می‌شوند ولی به طور خاص در کیسه‌های هوایی شکمی و سینه ای دمی که پلاک‌های granulomatous ممکن است رشد کنند، قرار می‌گیرند یا اینکه به شکل جراحت گرانولوماتوس کانونی در سینه و به ویژه syrinx قرار می‌گیرند. سینوس‌های واقع در زیر کاسه چشم ممکن است به ندرت، عفونی شوند. همان طور که پیش‌تر اشاره شد، حمله به اندام‌های مجاور و دستگاه‌های بدن ممکن است سبب بیماری دستگاه تنفس بیرونی شود. اگر عفونت در سینوس‌های مستقر شود، علائم بالینی همانند آنچه در عفونت سینوس بیان شد، هستند یعنی ترشحات چشم، عطسه، تورم سینوس، تکانش سر و غیره بروز می‌یابند. عفونت‌های نایی معمولاً در syrinx قرار گرفته و معمولاً به شکل حاد بروز می‌کنند. علائم اولیه ممکن است شامل تغییر صدا و کاهش فعالیت باشند.

و در ادامه:

به موازات این که نای و برونش به تدریج مسدود می‌شوند، پرنده با دهان باز تنفس می‌کند (tachypnoea) و تلاش تنفسی افزایش یافته و صداهای قابل شنیدن تنفسی افزایش می‌یابند. بیماری کیسه هوا و ریه معمولاً به صورت بیماری مزمن بروز می‌یابد ولی بیماری محترق کننده حاد (“ذات الریه brooder “) نیز هنگامی که چند جراحت در رشد ریه به طور همزمان بروز یابند، ایجاد می‌شود.

این مورد معمولاً در جوجه‌های کوچک در معرض درجات بالای هاگ‌های آسپرژیلوس در طول جوجه کشی، تخم گذاری یا بلافاصله پس از تخم گذاری به ویژه زمانی که جوجه کشی، جعبه‌های لانه و تخم گذارها بهداشت ضعیفی داشته باشند، ایجاد می‌شود. جوجه‌های مبتلا با بیماری حاد تنفسی نمود یافته و سریعاً می‌میرند. معمولاً، بروز یافتن مزمن بوده و با خستگی، کاهش وزن، دیفتری خفیف یا متوسط و احیای طولانی پس از ورزش بروز می‌یابد. اگر انتشار وسیع باشد ممکن است منجر به ایجاد علائم بالینی گیج کننده مانند آتاکسی، کیفوز، تشنج، لنگش، biliverdinuria و غیره شود.

تشخیص:

تشخیص قبل از مرگ آسپرژیلوز معمولاً دشوار بوده یا بیماری خیلی حاد است که زمان کمی برای آزمایش تشخیصی وجود دارد یا علائم بالینی به قدری غیر توصیفی است که کمک اندکی به تشخیص می‌کند. مثل همیشه، معاینه کامل بدنی اگر بیمار در حالت سکون باشد، تجویز می‌شود. در موارد مزمن، گوش دادن به ریه‌ها و کیسه‌های هوا به تشخیص صدای سوهان، rales و سوت تنفسی کمک می‌کند.

ولی این برای آسپرژیلوز قطعی نیست و تأیید تشخیصی به آزمایش دیگری مانند خون شناسی، رادیوگرافی، آندوسکوپی، سیتولوژی، کشت قارچ و سرولوژی بستگی دارد. خون شناسی اغلب و نه همیشه لکوسیتوز مشخصی را نشان می‌دهد که توسط مونوسیتوز و هتروفیلی تعیین می‌شوند. این امر قابل اعتماد نیست زیرا برخی پرندگان ممکن است با واکنش ایمنی ضعیفی همراه باشند. و شماره گلبول‌های سفید خون در محدوده نرمال یا درست در بالا قرار داده باشند. علائم رادیوگرافی سازگار با آسپرژیلوز شامل تراکم کانونی در کیسه‌های هوا یا ریه‌ها، کاهش تعیین کیسه‌های هوا، عدم تقارن در اندازه و شکل آن‌ها یا التهاب بیش از حد است. خطوط کیسه‌های هوا ممکن است نمایان باشند. اگر ریه‌ها درگیر شوند ممکن است الگوی parabronchial بیش از حد باشد و برخی ترکیب‌های الگوی ریه وجود دارد.

ادامه روش های تشخیص (آندوسکوپی):

آندوسکوپی معمولاً بهترین احتمال تأیید تشخیص را دارد. فصل شش مربوط به تجهیزات و تکنیک‌ها را ببینید. آندوسکوپی نای معمولاً پس از کانول گذاری کیسه هوا باعث تثبیت بیمار با فراهم کردن کیسه هوایی جایگزین انجام می‌شود. و به تشخیص گرانولوم سوتکی به شکل توده‌های براق، سفید، صاف در syrinx کمک می‌کند.

آندوسکوپی کیسه‌های هوا کدری منتشر شونده را ممکن است نشان دهد. و یا پلاک‌های قارچی سفید و زرد ممکن است لایه سطحی آبی، قالب خاکستری و آبی داشته باشند. این ضایعات را برای سیتولوژی، PCR یا کشت نمونه برداری نمود که از سطح کیسه هوا، شکافتن یا تحت درمان با داروی ضد قارچ به دست می‌آیند.

در ادامه نکات:

نتیجه PCR مثبت یا کشت Aspergillus spp از نای یا شستشوی ریه می‌تواند دلالت کننده قوی بیماری باشد. با این حال باید مراقب تفسیر نتیجه مثبت به خودی خود بود. زیرا ارگانیسم در محیط فراگیر بوده و می‌تواند از دستگاه تنفس پرندگان غیر مبتلا جدا شود و یک آلاینده آزمایشگاهی رایج، نتیجه مثبت بدون علائم بالینی حمایتی است. و سایر آزمایش‌های تشخیصی ممکن است گمراه کننده باشند. آزمایش سرولوژی با استفاده از آزمایش ELISA غیر مستقیم پادتن‌ها را می‌توان برای آسپرژیلوز هم برای تشخیص بیماری و هم نظارت بر واکنش به درمان به کار برد.

با این که ELISA غیر مستقیم می‌تواند پادتن‌های را در ظرف ۷-۱۰ روز پس از عفونت تشخیص دهد. ولی در عفونت‌های زیر حاد در بیماران دارای واکنش ضعیف هومورال (عفونت‌های گرانولوم جدا شده روی غشاهای کیسه هوا یا بیمارانی که ایمنی‌شان سرکوب شده)، آزمایش آنتی ژن می‌تواند اطلاعات بیشتری از آزمایش واکنش پادتن تنها، ارائه دهد. از سوی دیگر، در موارد مزمن تر که سطح آنتی ژن ممکن است پایین باشد، ELISA برای تشخیص پادتن‌ها می‌تواند مفیدتر باشد.

خط دیگر آزمایش سرولوژیک، تشخیص گالاکتومانان Aspergillus است که یک عنصر دیواره سلولی قارچی است که در مدت زمان رشد، آزاد می‌شود. این معمولاً با الکتروفورز های پرتئین سرم ترکیب شده تا پروتئین‌های التهاب را تشخیص دهد. این آزمایش به دور از پذیرش جهانی است زیرا نتایج مثبت کاذب به نظر غیر رایج هستند. این ممکن است در معرض هاگ‌های Aspergillus بدون بیماری یا آنتی ژن‌های متقاطع قرار گیرد. باید مراقب بود که این آزمایش‌ها را در پرنده ای که علائم بالینی مطابق با بیماری را نشان نمی‌دهد، بیش از حد تفسیر نکرد.

پیش بینی:

پیش بینی هر بیمار مبتلا به آسپرژیلوز ضعیف است. مقاومت دارویی نادر بوده ولی بسیاری از بیماران در وضعیت پیشرفته بیماری در اولین ارائه هستند.

در این مقاله همه چیز در خصوص آسپرژیلوز پرندگان زینتی بررسی شد.

جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به وبسایت و پیج ما مراجعه کنید.

بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟

کلینیک دامپزشکی روژان