در این مقاله همه چیز در خصوص اخته کردن خرگوش بررسی شده است، با ما همراه باشید؛
Ovariohysterectomy:
اخته کردن خرگوشهای ماده برای پیشگیری از بارداری ناخواسته و بارداری کاذب، تغییر رفتار جنسی مانند تجاوز به قلمرو، پیشگیری و درمان neoplasia رحم، pyometra و سایر اختلالات رحمی تجویز میشود. این فرآیند در بسیاری از اقدامات دامپزشکی مرسوم است. خرگوشها باید از لحاظ جنسی بالغ (حداقل ۵ ماهه) باشند. مادههای غیر بالغ شاخکهای رحمی نخمانند و تخمدانهای ریزی دارند که مکانیابی آنها بسیار دشوار است. خرگوشهای چاق قبل از جراحی باید وزن خود را کم کنند. گذشته از ملاحظات عملی مربوط به مقادیر زیاد چربی زیرپوستی، برخی خرگوشها پس از ۱۲-۳۶ ساعت از اخته شدن (حتی با دردکشی) بیرغبت هستند. یک دوره کوتاه نخوردن هم در خرگوشهای چاقی که کبد چرب دارند، خطرناک است زیرا در معرض بروز لیپیدوز کبدی قرار میگیرند.
خرگوشهای ماده را میتوان در اوایل بارداری و بدون پیچیدگی و دشواری اخته نمود. برخی موافقاند که مثانه قبل از جراحی بیرون آورده شود. اگر مثانه خالی باشد، باید مراقبت ویژهای به عمل آورد زیرا این عضو دیواره نازکی داشته و بهراحتی زخم شده و حتی پاره میشود. رحم با شکاف ۱ تا ۲ سانتیمتری خط میانی به راحتی در دسترس قرار میگیرد و تقریباً نیمه آه بین ناف و pubic symphysis قرار دارد. هنگام ورود به حفره شکم باید مراقب بود زیرا میانروده دارای دیواره نازک و مثانه دقیقاً زیر برش قرار گرفتهاند. دیواره اندام باید با انبرک گرفته شود و قبل از بریدن حفره شکم بالا بیاید. لولههای fallopian بزرگ و گرد هستند و سه بخش دارند: isthmus، کیسه و قیف. برای بیرون آوردن تخمدان و رباط تخمدانی باید بهآرامی عمل نمود. Ligatures برای بستن عروق خونی تخمدانی و رباط پهن نیاز است.
و در ادامه:
شریانبند به صورت cranially در گردن رحم قرار گرفته و محکم میشود و مجاری ادرار و خون مشترک با مثانه را بند میآورد. بخیه transfixing موجود است: ۳.۰ catgut را میتوان بدون عوارض جانبی استفاده نمود (میلز و والشاو، ۱۹۹۲). قرار دادن رباط cervical در یک طرف رحم cervix باعث میشود مقدار کمی از بافت باقیمانده رحم، محلی برای تشکیل adenocarcinoma شود. بااینحال، زمانی که hormonal متأثرکننده تخمدانها برداشته میشود، ریسک مربوط به آن کم است. روش دیگر، قرار دادن ligature در اطراف قسمت واژینال cervix است اما در این قسمت بافت flaccid شده و قرار دادن ligature بهصورت ایمن، دشوار است. همچنین، احتمال آلوده شدن حفره شکم از رحم leaked از طریق stump واژینال وجود دارد. در خرگوشها، واژینال در زمانی که مثانه خالی است، با ادرار پر شده است. اگر ligature بسیار پایین قرار داده شود، ریسک درگیر شدن عروق خونی و ادرار مثانه وجود دارد.
نکات کلیدی:
•پوست خرگوش نازک و در خلال لمس پوست مستعد آسیب است. قیچیهای خوب و تیغههای نازک قیچی سرمایه گذاریهای سالمی هستند؛
•نور کافی و ابزارهای جراحی مناسب برای جراحی خرگوش موردنیاز هستند. بافت خرگوش ترد و شکننده است. بسیاری از جراحان ترجیح میدهند از loupes نوری استفاده کنند؛
•حجم خون خرگوش ۵۵-۶۵ میلی لیتر/کیلوگرم (جیلت، ۱۹۹۴) است. ۱۰ درصد از این مقدار بدون ایجاد اثر نامساعد میتواند از دست برود ولی کاهش بیش از ۲۰-۲۵ درصد شوک hypovolaemicایجاد میکند؛
•چسبندگیها به راحتی در خرگوش بروز مییابند. کنترل ملایم بافت و حداقل رسانی آلودگی از طریق خونریزی، talc، پارچه swabs و سایر مواد خارجی ریسک تشکیل چسبندگی را کاهش میدهند؛
•بافت مردگی چربی به¬ویژه در رباط عریض اطراف ligatures که در مدت زمان اخته کردن قرار میگیرد، به آسانی رخ میدهد؛
•مسدودکننده کانال کلسیم، verapamil(200 mg/kg) را میتوان به صورت زیرپوستی در هر ساعت برای دوز ۹ تایی استفاده کرد. همچنین در وضعیتهایی که احتمال بروز چسبندگی وجود دارند، میتوان آن را به کار برد؛
•خون خرگوش سریعاً لخته میشود؛
•مواد بخیه مدرن و درجه کوچک (۳/۰, ۴/۰ یا ۵/۰) برای خم کردن روی سوزن جهت جراحی خرگوش ایده آل هستند: مواد بخیه ۳.۰ برای ترمیم پوست، مواد بخیه ۴.۰ برای ترمیم subcuticular شکافهای شکمی و مواد بخیه ۵.۰ برای جراحی روده نیاز هستند؛
•Polydioxanone (PDS 11) را میتوان در بسیاری از شرایط استفاده نمود زیرا نیروی کششی بالایی دارد و به کندی فاسد میشود. یک جایگزین دیگر poliglecaprone (Monocryl, Ethicon) است. این مواد بخیه را میتوان برای ترمیم اندامهای شکم و بستن شکافهای شکمی به کار برد. Catgut را میتوان برای بستن عروق خونی یا رباطها به کار برد؛
در ادامه نکات:
•خرگوشها بخیههای پوستی را برمیدارند. Elizabethan collars توصیه نمیشوند زیرا استرس زا بوده و از کائکوتروفی جلوگیری میکند؛
•اگر برش پوست راحت باشد و بدون کشش روی بخیهها ترمیم شود، بخیهها کمتر برداشته میشوند. بخیه subcuticular یا staples پوستی ریسک مداخله بیمار و زخمهای بعدی را کاهش میدهند؛
•Polyglactin 910 (Vicryl Rapide) (4/0) یک بخیه پوستی مفید برای جراحی قالب پذیر مانند perineal dermoplasty مفید است. گرههای هموار و آسانی دارد و لازم به کشیدن بخیهها نیست؛
•لایه submucosal اندامهای شکمی مهمترین اندامها در بهبودی زخم بوده زیرا سرشار از کلاژن هستند. در حین ترمیم اندامها مانند مثانه یا روده، لازم است بخیهها از طریق لایه submucosal عبور داده شوند و لبههای زخم در محاورت مستقیم بدون واژگونی پوست قرار داده شوند؛
•شریان بند cervical را میتوان در بالا یا پایین cervix در طول ovariohysterectomy قرار داد. بخیه transfixing توصیه شده است؛
•قرار دادن شریان بند در بالای cervix موجب محکم شدن شریان بند میشود ولی ریسک باقی ماندن بافت اضافی رحمی وجود دارد و adenocarcinoma را ایجاد میکند؛
•شریان بندی که زیر cervix قرار میگیرد به دلیل ماهیت ناتوان بافت واژینال ایمنی کمتری دارد و ریسک نشت ادرار از طریق stump وجود دارد؛
• شریان بندهایی که زیر واژینال قرار میگیرند، ریسک کمی از لحاظ درگیر شدن عروق خونی و ادراری به مثانه دارند؛
•تکنیک اخته کردن closed با حلقه کشاله ای برای پیشگیری از herniation محتویات شکم پس از جراحی لازم است.
اخته کردن:
بیضهها در هفته ۱۰-۱۲ در کیسههای اسکراتول آویزان میشوند. خرگوشها میتوانند بیضهها را در حلقه inguinal جمع کنند که در کل زندگی باز میماند. همچنین این واکنش از طریق کنترل بیضه حتی در بیهوشی خفیف ایجاد میشود. خرگوشهای نابالغ یا ازکارافتاده بیضههای inguinal یا شکمی دارند و نرهای بدون بیضه genuine نیز رخ میدهند (ریچاردسون، ۲۰۰۰). بیضهای که از طریق حلقه inguinal جمع شده باشد، ممکن است در طول جراحی وارد کیسه scrotal شوند. بیضههای جمعشده و cryptorchidism نیز ممکن است با عدم وجود بیضه اشتباه گرفته شوند. معمولاً خرگوشها در طول مبارزه به اسکروتوم حمله میکنند و ممکن است یک یا هر دو بیضه را بکنند. باقیمانده طناب spermatic و ساختارهای مجاور در ناحیه inguinal یافت میشوند.
چندین روش برای اخته کردن وجود دارد و انتخاب، به نظر جراح بستگی دارد. برخی نویسندگان برداشتن بیضهها از طریق prescrotal یا حتی شکاف شکم توضیح دادهاند (میلز و والشاو، ۱۹۹۲). جراحی از همان اصول اخته کردن سایر گونهها پیروی میکند، بهجز اینکه حلقه inguinal باید برای جلوگیری از prolapse محتویات شکم پس از جراحی مسدود شود. معمولاً اخته کردن سنتی از طریق اسکروتوم توصیه شده است (ریدروب،۲۰۰۰). یک روش ساده را که مستلزم بیرون کشیدن بیضه است، میتوان به کار برد. بیضه از شکاف بیرون میآید، بهطوریکه tunic را بهراحتی میتوان به دور از کیسه بیضه و با قیچی تشریح نمود.
یک شریانبند در اطراف طناب بیضه احاطه شده در tunic قرار میگیرد، بهطوریکه تا حد امکان به حلقه inguinal نزدیک باشد. بیضه و بافت مجاور از زیر شریانبند قطع میشوند. هیچ بخیه پوستی نیاز نیست و ریسک herniation وجود دارد. اخته کردن بسته را میتوان بهطور مؤثری ایجاد نمود و انجام آن سادهتر است.
در این مقاله همه چیز در خصوص اخته کردن خرگوش بررسی شد.
جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به وبسایت و پیج ما مراجعه کنید.
تذکر مهم : این مطلب برگرفته از کتاب طب خرگوش است.
بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟
کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳