Clostridial enterotoxaemia در خرگوش

Clostridial enterotoxaemia در خرگوش

در این مقاله Clostridial enterotoxaemia در خرگوش بررسی خواهد شد:

Enterotoxaemia در خرگوش‌هایی که به­ صورت گروهی نگه داشته می‌شوند، اتفاق می‌افتد و گاهی اوقات در خرگوش‌های خانگی تنها هم دیده شده است. بیماری ناشی از Clostridium spp. است که باکتری‌های بی­ هوازی گرم مثبت هستند و قادر به تولید انتروتوکسین­های قوی هستند. این ارگانیسم‌ها می‌توانند در روده ساکن باشند و بیماری ایجاد نکنند ولی در برخی شرایط خاص، به­ سرعت تکثیر یافته و موجب enteritis شدید می‌شوند.

Clostridium spiroforme یک پاتوژن مهم در enterotoxaemia خرگوش است ولی Clostridium difficile وClostridium perfringens نیز ممکن است دخیل شوند (پرکینزو همکاران، ۱۹۹۵). گونه‌های C. spiroforme خرگوش پاتوژنیک از گونه‌های غیر پاتوژنیک در سایر گونه‌ها متفاوت هستند. گونه پاتوژنیک مشابهی از انسان‌های مبتلا به اسهال ایزوله شده است (کارمان، ۱۹۹۳).

خرگوش‌های ایزوله­ شده

از C. spiroforme، سمی تولید می‌کنند که از طریق antiserum باC. perfringens نوع E سم آیوتا  خنثی می‌شود. تقریباً همه خرگوش‌های ایزوله ­شده از C. spiroforme، توکسین ­زا هستند ولی این مورد در سایر گونه‌ها وجود ندارد. Clostridium difficile دو اگزوتوکسین به نام سم A و سم B  تولید می‌کند. سم A انتروتوکسین کشنده­ای است که با انترورسپتورهای خاص ترکیب شده و ترشح مایع را ایجاد کرده، به mucosal آسیب می­زند و باعث تورم روده می‌شود.

سم B یک cytotoxin شدید است که از لحاظ سینرژیکی با سم A تعامل دارد (پرکینز و همکاران، ۱۹۹۵). در شرایط وخیم، نرخ مرگ و میر ناشی از enterotoxaemia به دلیل شیوع پاتوژن در محیط می‌تواند بالا باشد. رژیم‌های غذایی دارای فیبر پایین، کربوهیدرات زیاد در واحدهای تجاری با enterotoxaemia مرتبط است.

اخیراً خرگوش‌های از شیر گرفته ­شده، بیشترین آسیب­ پذیری را دارند. خرگوش‌های نوزاد نشاسته را به اندازه خرگوش‌های بالغ هضم و جذب نمی‌کنند (بلاس و گیدنی، ۱۹۹۸) و ریسک کربوهیدرات جذب­ نشده و رسیده به میان­روده برای ایجاد بستر باکتریایی را به همراه دارند. به ­منظور تولید سم توسط C. spiroforme میزان زیادی گلوکز نیاز است.

تفاوت مشخصی در هضم ­پذیری نشاسته بین خرگوش‌های بالغ و در حال رشد، وجود دارد.

در خرگوش‌های بالغ، کربوهیدرات هیدرولیز­ شده و قبل از رسیدن به میان­ روده جذب می‌شود. Enterotoxaemia در خرگوش‌های خانگی بالغ با رژیم غذایی دارای کربوهیدرات زیاد مرتبط نیست ولی معمولاً ناشی از اختلال فلورای روده با آنتی بیوتیک­ها، سایر پاتوژن­ها، سم‌ها و استرس است. تلقین ناگهانی lincomycin در رژیم غذایی خرگوش‌های تجاری موجب بیماری‌های بالینی می‌شود.

Enterotoxaemia به ­صورت اسهال آبکی، قهوه ­ای، غش یا مرگ ناگهانی بروز می‌یابد. این بیماری یک بیماری مزمن است ولی گاهی اوقات با یک دوره کوتاه بی ­اشتهایی آغاز می­شود. در بسیاری از موارد، enterotoxaemia به دلیل toxaemia، اسهال و کاهش الکترولیت به­ سرعت کشنده است ولی گاهی اوقات امکان ریکاوری وجود دارد.

درموارد بسیار حاد

ممکن است خرگوش­ها بدون هیچ نشانه قبلی بیماری، فوت کنند. سایرین اغلب با اسهال قهوه­ای-قیری مایع diarrhoea. هستند. موارد مزمن با بی ­اشتهایی و کاهش وزن و اسهال متناوب بروز می‌یابند (کارمان و ایوانز، ۱۹۸۴). یک دوره زمانی ۶-۴۸ ساعته با بروز علائم بالینی ازجمله بی ­اشتهایی، polydipsia، کاهش دمای بدن، افزایش اسهال (آبکی تا haemorrhagic)، سیانوز، دندان­ قروچه، خمیدگی و تشنج همراه است (هارکنس و همکاران، ۲۰۱۰).

معمولاً در معاینه پس از مرگ، خرگوش‌ها  وضعیت جسمانی خوبی دارند ولی ممکن است پشکل‌های مایع oozing از مقعد بیرون آیند و ناحیه تناسلی و پاهای عقبی کثیف شوند. یافت­های معمول پس از مرگ شامل تورم و hypereamia میان­روده است. روده کوچک یا روده پروکسیمال نیز ممکن است مبتلا شوند. petechial پیشرفته یا خون­ریزی‌های ecchymotic روی ناحیه serosal میان­ روده، ویژگی‌های enterotoxaemia هستند. محتویات caecal بسیار سیال بوده و ممکن است حاوی گاز باشند. Haemorrhages یا زخم‌ها را می‌توان روی سطح موکوسی میان­روده مشاهده کرد.

Submucosa

ممکن است ضخیم و متورم باشد. برای اطمینان از اینکه enterotoxaemia موجب مرگ می‌شود، معاینه سریع پس از مرگ لازم است تا زخم‌های ناشی از تغییرات پس از مرگ متمایز شوند. گاهی اوقات، enterotoxaemia با تشخیص ارگانیسم‌ها در محتویات روده تأیید می‌شود. ارگانیسم‌های Comma-شکل را می‌توان روی لکه‌های گرم رنگ ­آمیزی­شده مشاهده نمود. کشت بی­ هوازی به مدت ۲۴-۴۸ ساعت روی آگار خون لازم است تا ارگانیسم رشد کند.

شرایط ناهوازی را می‌توان با tying off بخشی از میان ­روده یا روده کوچک در هر انتها  و قبل از برداشتن و ارائه به آزمایشگاه، حفظ نمود.  همچنین، swab محتویات روده می‌تواند فوراً به طرف پایین دستگاه انتقالی که شرایط بی­هوازی را حفظ نموده، فرو رود. Clostridium spp.

در خط اتصال رسوب و مایع شناور

پس از سانتریفیوژ محتویات روده تجمع می‌کند و در رنگ­آمیزی گرم مواد تهیه ­شده از این قسمت قابل مشاهده است. سم نیز در سوپرناتانت وجود دارد ولی باید برای تشخیص در آزمایش‌های خاصی مانند dermonecrosis خوک گینه یا بررسی کشندگی موکوس انجام شود (دیلونگ و مانینگ، ۱۹۹۴).

آزمایش‌های DNA PCR برای تشخیص endotoxins clostridial در سایر گونه‌ها اکنون موجود هستند. معمولاً درمان enterotoxaemia موفقیت ­آمیز نیست. بسیاری از موارد مرده‌اند یا در حال مرگ هستند. درمان مایع درون­وریدی سریع و مراقبت حمایتی نیاز است. آنتی بیوتیک­ها و corticosteroids کوتاه­مدت باید مدنظر قرار گیرند.

مدرکی وجود دارد دال بر اینکه تبادل یون رزین cholestyramine ، enterotoxin را جذب نموده و  نرخ زنده ماندن را افزایش می‌دهد، البته اگر در مراحل اولیه باشد. این ترکیب برای خرگوش‌ها در هر وضعیت پیشرفت enterotoxaemia که باشند، ایمن است.

پروبیوتیک­ها را نیز می‌توان تزریق کرد ولی معلوم نیست که مؤثر هستند یا خیر. واکسیناسیون، گوسفند را در برابرclostridial enterotoxaemia محافظت می‌کند و گزارش‌هایی وجود دارند مبنی بر اینکه پرورش­دهندگانی که خرگوش‌ها را با واکسن گوسفند واکسینه نموده‌اند، نرخ مرگ و میر را در گروه خرگوش‌هایی که به دلیل عفونت‌های clostridial کاهش یافته بودند، کم کرده ­اند.

Clostridial enterotoxaemia

در گوسفند ناشی از C. perfringens و نه C. spiroforme است و معمولاً پاتوژن رایجی در enterotoxaemia است. از لحاظ آزمایشگاهی، مقدار محافظتی toxoids از C. spiroforme آماده می‌شوند که در خرگوش‌های آزمایشگاهی و پرورش­ یافته در مزرعه ارزیابی شده است (آلیس و همکاران، ۱۹۹۱). آزمایشگاه‌ها نشان داده‌اند که واکسیناسیون تنها در ۴ هفتگی (به­ویژه اگر تزریق دوم ۱۴ روز بعد انجام شود) محافظت­ کننده است.

ایمنی مادر از dams واکسینه شده به فرزندانشان انتقال نمی‌یابد. در حال حاضر، واکسن‌های Clostridial به­صورت تجاری برای محافظت در برابر C. perfringens enterotoxaemia در خرگوش‌ها تولید شده‌اند ولی مستقیماً در انگلستان در دسترس نیستند (واکسن‌ها در آمریکا یا چین تولید می‌شوند).

در این مقاله Clostridial enterotoxaemia در خرگوش بررسی شد.

وبسایت و اینستاگرام ما را دنبال نمایید

به روز ترین کلینیک دامپزشکی تهران، کلینیک دامپزشکی روژان

۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱

طب خرگوش

نویسنده:پروفسور مولی وارگا

مترجم:آقای دکتر احمدرضا الهیار ترکمن

قبل از انجام هرگونه اقدام با دامپزشک خود مشورت نمایید؛ادمین و سایت روژان پت هیچگونه مسئولیتی در قبال اقدامات خودسرانه و عواقب ناشی از آن ندارد.