مشکلات مربوط به تغذیه خرگوش:

در این مقاله همه چیز در خصوص مشکلات مربوط به تغذیه خرگوش بررسی شده است، با ما همراه باشید؛

گیاهان سمی

صاحبان خرگوش‌ها معمولاً نگران احتمال سمی بودن گیاهانی هستند که خرگوش خودش از باغ می‌چیند یا از سبزیجات طبیعی به دست می‌آورد. خرگوش‌ها تقریباً همه­چیز را می‌خورند، ازجمله گیاهانی که برای سایر گونه‌ها سمی هستند و برای صاحبان این امکان وجود ندارد که سریع اطمینان حاصل کنند که اثرات معکوس بر حیوانات خانگی ندارند.

سمی بودن به تعدادی عامل ازجمله میزان خورده­شده، بخشی از گیاه که خورده شده و دفعات خوردن بستگی دارد. خشک کردن ممکن است باعث افزایش یا کاهش سمی بودن شود یا اینکه تأثیری نداشته باشد.

سم‌ها

•با اینکه صاحبان خرگوش‌ها در مورد سمی بودن گیاهان برای خرگوش‌ها نگران هستند ولی گزارش‌های اندکی این امر را تأیید نموده است.
•به نظر می‌رسد خرگوش‌ها در برابر بسیاری از سم‌ها مانند ragwort، nightshade کشنده، comfreyو laburnum مقاوم باشند.
•برخی از agrochemicals که به عنوان علف کش به کار می‌روند، برای خرگوش‌ها سمی هستند.
•خرگوش‌ها در برابر mycotoxins هایی مانند آلفاتوکسین آسیب پذیر هستند.

در ادامه گیاهان سمی:

بسیاری از گیاهانی که حاوی ترکیبات سمی هستند، تلخ و غیر دلپذیر هستند. ترکیبات Irritant موجب اختلالات دهانی شده و بعید است که مقادیر زیادشان هضم شوند. بسیاری از گیاهان سمی، کشنده نیستند. درواقع خرگوش‌های خانگی گیاهان سمی را که الزاماً منجر به مرگ نمی‌شود، می‌خورند. برعکس، گیاهی که به نظر سالم می‌آیند، ممکن است در صورتی که روزانه، به مدت طولانی و در مقادیر زیاد خورده شود، تولید سم کند. نمونه‌هایی از سایر گونه‌ها شامل سیب‌ها، شبدر یا هر دو ممکن است باعث ناراحتی‌های گوارشی در حیوانات نشخوارکننده شوند. به­طورکلی، اگر اثرات بیماری در ظرف مدت ۶ ساعت از خوردن گیاه سمی ظاهر نشود، بعید است که این علائم توسعه یابند (اتحادیه سم‌های دامپزشکی، ارتباطات شخصی). گزارش‌های قطعی اندکی در مورد سمی بودن گیاهان برای خرگوش‌ها در دسترس است.

در عوض گزارش شده است که خرگوش‌ها در برابر اثرات pyrrolizidine alkaloids که در گیاهانی مانند comfrey و ragwort یافت می‌شوند، مقاوم هستند (چیکه و همکاران، ۱۹۸۲). گونه‌های Amaranthus (A. retroflexus,redwort pigweed; A. viridis, green amaranthus) باعث ایجاد serous یا مایع سرم زردرنگ لیمویی می‌شود (لورگو و همکاران، ۱۹۹۶) ولی Amaranthus spp. به۱صورت بومی در باغ انگلیسی وجود ندارد و به­صورت جسته و گریخته ممکن است در زمین‌های بلااستفاده یافت شود (فیتر و همکاران، ۱۹۷۴). Amaranthus retroflexus در غذای خرگوش و با نتایج ضعیفی استفاده شده است (چیکه، ۱۹۸۷). Amaranthus albus گیاه باغچه­ای متداول “عشق روی خونریزی” است.

کوچک­سازی سر:

وضعیت شناخته ­شده­ای با عنوان “کوچک­سازی سر” وجود دارد که درنتیجه خوردن شیره گیاه woollypod (Asclepias eriocarpa) در ایالات­متحده ایجاد می‌شود. بیماران مبتلا به این بیماری، دچار از کار افتادگی عضلات گردن و از بین رفتن هماهنگی می‌شوند. در این حالت، Drooling، پوشش موی ناهموار، دمای غیر نرمال و فضله‌های قیرمانند اتفاق می­افتند. درمان و احیاء امکان­پذیر است. علت اصلی سم، صمغ است. milkweed پشمی در بریتانیای کبیر رشد نکرده است. Dieffenbachia به سمی بودن برای خرگوش‌ها معروف است. درخت آواکادو نیز سمی است ولی سمی بودن گیاه با توجه به گونه‌ها متفاوت است. آواکادو مکزیکی سم کمتری نسبت به گونه‌های آمریکایی دارد.

بررسی‌های پست­مدرن:

بررسی‌های پست­مدرن، congestion ششی را نشان داده‌اند (کاریجمیل و همکاران، ۱۹۸۴). پیازهای Daffodil و شاه بلوط‌های اسب نیز اگر به مقدار زیاد خورده شوند، سمی هستند (کمپل، ۱۹۹۸) بسیاری از گیاهان باغچه نیز علائم سمی مانند اثرات معده­ای-روده­ای دارند ولی الزاماً کشنده نیستند. گیاهان به­کاررفته در تزئینات کریسمس مانند درخت راج،  ivy و mistletoe نیز همگی برای سایر گونه‌ها سمی شناخته شده‌اند.

leopard lily خانگی و گیلاس کریسمس موجب اسهال و استفراغ در سگ‌ها شده‌اند (کمپل، ۱۹۹۸). خوردن طولانی­مدت و دائم سبزیجات خاص موجب تولید سم می‌شود اما اثرات سبزیجاتی مانند کلم، گیاهان بهاری و اسفناج‌های بروسلی در خرگوش‌ها مستند نشده و ریسک نظری کمتری در ارتباط با خوردن حجم زیاد این سبزیجات وجود دارد. همچنین، اگزالات در اسفناج، یونجه و شلغم‌ها می‌تواند در جذب مواد معدنی مانند کلسیم و منیزیم را اثرگذار باشد. مشکلات مربوط به تولید سم در سبزیجات را می‌توان با خوراندن دو یا سه نوع سبزیجات در روز و تغییر روزانه آن‌ها برطرف نمود. چمن، یک منبع غذایی سالم بوده و به­راحتی در دسترس است.

شیمی‌ها

صاحبان حیوانات خانگی، در مورد غلات کشت­شده به یک اندازه نگران نیستند و هنوز پیامدهای سلامت در مورد خرگوش‌هایی که سیزیجات اصلاح­شده خورده‌اند، وجود دارد. با اینکه به نظر می‌رسد، خرگوش‌ها در برابر سم گیاهان نسبتاً مقاوم باشند ولی در خصوص agrochemicals شک و تردید وجود دارد. مثلاً نیتروفنول­هایی که به­عنوان علف­کش، قارچ­کش یا آنتی اسپاسم برای سیب­زمینی به کار می‌روند، ممکن است برای خرگوش‌ها شدیداً سمی باشند (لورگو و همکاران، ۱۹۹۶).

گیاهان بالقوه سمی برای خرگوش‌ها

صاحبان خرگوش‌ها معمولاً نگران سالم بودن گیاهان خودرو و دانه‌هایی هستند که خرگوش‌ها از آن‌ها تغذیه می‌کنند. طی پژوهش گسترده­ای پیشینه، گزارش‌های قطعی اندکی از مسمومیت گیاهان برای خرگوش‌ها ارائه شده‌اند ولی بسیاری از گیاهان سم بالقوه را دارند. گزارش‌هایی در مورد رفتار عجیب خرگوش‌ها پس از خوردن برخی از گونه‌های قارچ وحشی وجود دارد. جدول ذیل لیستی از گیاهان بالقوه سمی را برای خرگوش‌ها ارائه داده است. در بسیاری از موارد، توضیحات از گونه‌های دیگر اقتباس شده‌اند.

گیاهان ذیل به­عنوان سبزیجات خریداری شده‌اند یا در باغچه‌ها و پرچین‌های آمریکا رشد کرده‌اند. این گیاهان سایر کشورها بیان نشده‌ است.

جدول گیاهان سمی

گیاه	منبع سم	یادداشت‌ها
Amaranthus: A. retroflexus (redwort) A. viridis (green amaranthus)	اسید ترشک	Redwort به سمی بودن برای خرگوش‌ها مشهور است. Amaranthus albus گیاه باغچه­ای است که روی خونریزی مؤثر است
گل میمون		برای سایر گونه‌ها سمی است
گل شیپوری	کلسیم اکسالات و تحریک­کننده‌های دیگر	ممکن است باعث آماس یا اختلال حفره دهان در سایر گونه‌ها شود
آلاله (تازه)	Protoaneminin	سبب تحریک غشاءهای مخاطی ازجمله دستگاه GI در سایر گونه‌ها می‌شود
بطارس	تیامیناز	سمی برای حیوانات اهلی، گوسفند و اسب + کاهش مغز استخوان
کدوی دشتی	ماده محرک و هیستامین	ساقه‌ها و دانه‌ها سمی هستند
کلم	Glucosinolate	اگر به مقدار زیاد خورده شود، گواتر ایجاد می‌کند
مامیران	تغییر آلکالوز	نامطبوع، اثرات تحریکی، مسهل
خردل بیابانی		سمی برای سایر گونه‌ها
کامفری	Pyrrolizidine آلکالادوز	Hepatotoxic(به نظر می‌رسد خرگوش‌ها در برابر اثرات سمی مقاومت کنند)
پیچک صحرایی		سمی در سایر گونه‌ها
Crotalaria	Pyrrolizidine آلکالادوز	Hepatotoxic(به نظر می‌رسد خرگوش‌ها در برابر اثرات سمی مقاومت کنند)
کوکب		مشهور به سمی بودن در سایر گونه‌ها
همیشه بهار (به­جز مخروطی‌ها)		مشهور به سمی بودن در سایر گونه‌ها
گل خوک		مشهور به سمی بودن
گل انگشتانه	گلیکوزید قلبی	مشهور به سمی بودن در سایر گونه‌ها
خربق (رز کریسمس)	آلکالوز متغیر	مشهور به سمی بودن در طیفی از گونه‌ها کل گیاه سمی است به­ویژه در دوره گل­دهی
شوکران	آلکالوز متغیر	کل گیاه سمی است. نامطبوع هم است.
سیگران	Anticholinergic	دانه‌ها سمی‌ترین قسمت گیاه هستند. نامطبوع هم است.
دم اسب	آلکالوئیدهای Thiaminase سیلیکا	برای سایر گونه­‌ها (اسب) سمی است اگر به مدت طولانی خورده شود. سمی بودن پس از خشک شدن یعنی علوفه شدن
رنگینه­ها		مشهور به سمی بودن
چسب آجری	ناشناخته	کل گیاه ازجمله میوه و هسته سمی است. مقادیر زیاد باید خورده شود.
کلم برگ	Thiocyanates S-methyl-cysteinesulphoxide Nitrates Antithyroid	مسمومیت نشخوارکنندگان گزارش شده است. مقادیر زیاد باید خورده شوند. ممکن است باعث کم­خونی haemolytic در سایر گونه‌ها شود
Laburnum	آلکالادوز	دانه‌ها به­ویژه برای سایر گونه‌ها سمی هستند
سوسن دره­ای	آلکالوز متغیر	علائم متنوع
بذر کتان	Cyanogenetic heteroside	خوردن بیش از ۴۰۰ گرم بر ۱۰۰ گرم می‌تواند برای سایر گونه‌ها سمی باشد.
Lupins	آلکالوئیدهای Quinolizidine	بسیاری از محصولات Lupins سمی نیستند
شیرگیاه	گلوکوزید قلبی
تاج الملوک	آلکالوئید	نامطبوع، تحریک­کننده
ناجریزی	آتروپین	بسیاری از خرگوش‌ها به دلیل وجود atropinesterase. در برابر سم مقاوم هستند
خر زهره	گلوکوزید
Poppies	آلکالوئید افیونی	کل گیاه سمی است حتی پس از خشک شدن
گیاهان سیب­زمینی	سلانین­ها	اگر دانه‌ها و برگ‌ها به میزان زیادی خورده شوند یا مقادیر کمی در دوره طولانی خورده شود، می‌تواند سبب مسمومیت در سایر گونه‌ها (خوک‌ها و گاوها) شود.
سیب­زمینی‌ها	Nitrophenol	سیب­زمینی احتمالاً برای جلوگیری از جوانه­زنی افشرده می‌شود. این افشانه برای خرگوش‌ها سمی است.
برگنو	Tannins Heteroside	می‌تواند برای سایر گونه‌ها کشنده باشد
زلف پیر	آلکالوئید Pyrrolizidine	Hepatotoxic به نظر می‌رسد خرگوش‌ها در برابر سم مقاوم باشند
رازیانه قرمز		مشهور به سمی بودن
سیزاب		مشهور به سمی بودن
شبرم	آلکالوئید	سبب تشدید تحریک موضعی غشاءهای مخاطی در سایر گونه‌ها می‌شود
Toadflax		مشهور به سمی بودن
گیاهان گوجه­فرنگی	سلانین­ها	می‌تواند سبب haemolysis در سایر گونه‌ها (خوک‌ها و حیوانات اهلی) شود، اگر به میزان زیاد خورده شود یا مقدار کمی در دوره طولانی خورده شود.
Travellers joy (Clematis vitalba)		مشهور به سمی بودن
کرفس وحشی		مشهور به سمی بودن
سرخدار	Taxine	شاخه‌های هرس­شده نسبت به شاخه‌های تازه سمی­تر هستند. خیلی سمی برای سایر گونه‌ها ممکن است سبب مرگ ناگهانی شود احتمالاً برای خرگوش‌ها سمی است.

ادامه نکات:

گیاهان سمی دیگری وجود دارند که در این لیست ذکر نشده‌اند و باید از آن‌ها اجتناب نمود، ازجمله آن‌ها میوه درخت بلوط، box hedging، برگ بو، درخت سرو، گل شاه پسند، گل پنج انگشت، گل صد تومانی و گیاه چکه آب را می‌توان نام برد. به­طور­کلی، گیاهانی که از پیاز رشد می‌کنند، سم بالقوه دارند.

منبع: چیکه (۱۹۸۷)؛ جی فلر و مزیونر (۱۹۹۸)؛ لانگ (۱۹۸۱ الف)؛ لورگو و همکاران (۱۹۹۶)؛ ریچاردسون (۱۹۹۹)؛ ساندفورد (۱۹۹۶)

جذب سم ممکن است با خوردن سبزیجات اصلاح ­شده صورت گیرد. این ترکیبات تنفس بافتی را تحریک کرده و به­ طور هم­زمان باعث آسیب سنتزهای تری فسفات آدنوسین (ATP) می‌شود. Hyperthermia، methaemoglobinaemia، یرقان و ورم ریوی علائم بالینی این وضعیت هستند. خوردن علوفه‌های رشدیافته تک­کشتی که با علف­کش­هایی مانند triazine سم­پاشی شده‌اند، ممکن است منجر به مسمومیت شود. علف‌های triazineresistant، اصلاح ­شده، با علوفه‌های آلوده خشک شده و خورده می‌شوند. علائم مسمومیت در سایر گونه‌ها مشخص نیست و شامل کم­اشتهایی، کاهش وزن، افسردگی، بزاق­آوری، atonia عضله، ضعف و فلجی یا hyperexcitability می‌شوند. درمان با بروز علائم انجام می‌شود و پیشگیری مطلوب­تر است. قارچ­کش­هایی نیز که برای اصلاح چمن‌ها به کار می‌روند، متعلق به گروه triazine هستند. بعید است علف­کش­هایی مانند گلیکوزید و ureas جایگزین برای خرگوش‌ها سمی باشند.

Mycotoxins

میکوتوکسین­ها متابولیک‌های سمی قارچ­هایی مانند Aspergillus spp هستند که موجب بیماری‌های گوناگون در بسیاری از گونه‌ها می‌شوند. آلفاتوکسین توسط Aspergillus flavus تولید  و احتمالاً در غذاهای کپک­زده (به­ویژه بادام زمینی) یافت می‌شود.

آلفاتوکسین­های بی­نشانه بر مکانیسم طبیعی دفاع و ایمونولوژی اثر می­گذارند. خرگوش‌ها نسبت به مسمومیت آلفاتوکسین آسیب­پذیر هستند که موجب آسیب کبدی و معده­ای-روده­ای می‌شود. معلوم نیست چگونه این مشکل در خرگوش‌هایی که غلات و بقولات با کیفیت و سن غیر مشخص استفاده می‌کنند، شیوع یافته است. در پژوهشی که توسط فیکلت و هاسزینیک (۱۹۹۳) انجام شده، این نتیجه حاصل شد که خرگوش‌ها، غلاتی که حاوی آلفاتوکسین کافی برای immunosuppression است و آلودگی باکتریایی ثانویه را ایجاد می‌کند، رد نمی‌کنند.

لوبیای اقاقیا و pulses خشک­ شده

لوبیاهای اقاقیا غلاف‌های درخت خرنوب مدیترانه (Ceratonia siliqua) یا لوبیای اقاقیای آفریقایی (Parkia filicoidea) است. غلاف متشکل از پوسته چوبی است که برای خرگوش‌ها دلپذیر و شیرین بوده و beans بسیار درخشان دارد. beans برای ساخت روغن‌ها و صمغ‌ها در صنعت آرایش به کار می‌روند. گاهی اوقات، پوسته‌های کوبیده­شده locust bean در غذای خرگوش‌ها به کار می‌روند و برخی اوقات hard bean برای ترکیب با پوسته به کار می‌رود. متأسفانه، beans برای جویدن توسط خرگوش خیلی سفت هستند و ممکن است به­صورت تکه­های بزرگ و کامل بلعیده شوند. آن‌ها از معده به­صورت هضم­نشده عبور کرده و ممکن است در روده کوچک جای بگیرند و سبب انسداد شدید و مرگ شوند. نخودها و شیرین­کننده‌های خشک­شده نیز چنین خطری دارند. به دلیل خطر انسداد روده­ای، بسیاری از سازندگان غذای خرگوش دیگر از locust beans در جیره‌های غذایی‌شان استفاده نمی‌کنند.

در این مقاله همه چیز در خصوص مشکلات مربوط به تغذیه خرگوش بررسی شد.

جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به وبسایت و پیج ما مراجعه کنید.

تذکر مهم : این مطلب برگرفته از کتاب طب خرگوش است.

بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟

کلینیک دامپزشکی روژان

۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳