آوا هاشمیغدد آدرنال در پرندگان
غده‌های آدرنال زوج در قسمت قدامی و میانی تا بخش فوقانی کلیه ای واقع شده‌اند. آن‌ها مسطح هستند و در نزدیکی یکدیگر قرار دارند، در بعضی از گونه‌ها حتی فیوز هستند.
منبع خون شریانی آن‌ها از شاخه‌های عروق کلیوی، می‌آید و هر غده یک ورید منفرد دارد که به قسمت خلفی واناکاوا تخلیه می‌شود. شواهدی در برخی از گونه‌ها وجود دارد، از جمله پرندگان خانگی، که یک سیستم پرتال آدرنال بین غدد و دیواره ماهیچه‌های سلومی جانبی وجود دارد. اعصاب سمپاتیک به گانگلیون جمجمه ای و دمی در غلاف pericapsular غدد آدرنال می‌رسند.
الیاف غیر میلین دار از این گانگلیون ها سرچشمه می‌گیرند و به غده نفوذ می‌کند. هر فیبر تا سه سلول کرومافین را عصب دهی می‌کند.
در پرندگان، زوناسیون zonation آدرنال از وضوح کمتری نسبت به پستانداران برخوردار است، با دو منطقه، یک منطقه زیر کپسولار و یک منطقه درونی.
بافت قشری و کرومافین در پرندگان در هم آمیخته، با خوشه‌ها یا رشته‌هایی از سلول‌های کرومافین در سراسر بافت قشری توزیع شده است.
بافت قشر آدرنال
به یک ناحیه زیر کپسولار، که حدود ۲۰-۴۰ سلول ضخامت دارد و آلدوسترون تولید می‌کند و یک ناحیه داخلی گسترده تر، که کورتیکواسترون تولید می‌کند، تقسیم می‌شود.
بافت قشری مغز ۷۰-۸۰ درصد غده آدرنال مرغ را تشکیل می‌دهد. سلول‌های قشری در تعداد زیادی طناب مرتب شده اندکه هر یک از آن‌ها یک ردیف دوتایی سلول‌های بین کلیوی پارانشیمی تشکیل شده است.
طناب‌ها از مرکز غده پراکنده می‌شوند.
منشعب می‌شوند و به طور مکرر آناستوموز می‌دهند، و برخلاف سطح داخلی کپسول‌های بافت همبند لوپ می‌دهند. آرایش انواع سلول‌های خاص در امتداد طناب‌ها منجر به برخی زوناسیون ساختاری می‌شود. سلول‌های قشر در درجه اول کورتیکواسترون و مقدار کمتری از آلدوسترون، همراه با مقداری کورتیزول و کورتیزون آزاد می‌کنند (با رسیدن پرنده به بلوغ، سطح هر دو کاهش می‌یابد).
همانند پستانداران، ترشح کورتیکواسترون در درجه اول توسط ACTH (کورتیکوتروپین) تنظیم می‌شود که در پاسخ به CRF یا AVT از غده هیپوفیز آزاد می‌شود.
اعتقاد بر این است که کنترل ترشح آلدوسترون در پرندگان شبیه به پستانداران است
(به عنوان مثال از طریق سیستم رنین-آنژیوتانسین)، اگر چه اعتقاد بر این است برخی از طریق هیپوتالاموس و غده هیپوفیز کنترل می‌شوند. رنین از سلول‌های juxtaglomerular کلیه در پاسخ به محرک‌های مختلف از جمله غلظت کم و کاهش حجم خون آزاد می‌شود. رنین روی آنژیوتانسینوژن برای تشکیل آنژیوتانسین I عمل می‌کند، که به آنژیوتانسین II تبدیل می‌شود. ترشح آلدوسترون به نوبه خود توسط آنژیوتانسین II تحریک می‌شود. برخلاف پستانداران، پرندگان در پاسخ به غلظت بالای پتاسیم خارج سلولی آلدوسترون آزاد نمی‌کنند. از این رو، آلدوسترون با کاهش حجم خون افزایش می‌یابد، سدیم افزایش یافته تحت تأثیر ACTH قرار می‌گیرد.
هورمون‌های فوق کلیوی پرندگان ممکن است هر دو منیرالوکورتیکوئید و گلوکوکورتیکوئیدی را داشته باشند
و نقش مهمی در تنظیم متابولیسم، استرس پاسخ‌ها، تولید مثل، ریزش پر و هموستاز الکترولیت ایفا می‌کنند.
بافت کرومافین حدود ۱۵-۲۰٪ بافت کلیوی را تشکیل می‌دهد.
سلول‌های کرومافین در ارتباط نزدیک با فضاهای خون هستند و بیشتر به نظر می‌رسد در وسط غده فراوان است. دو نوع سلول کرومافین مشخص در آدرنال مرغی وجود دارد، که به ترتیب ترشح کننده اپی نفرین و نوراپی نفرین می‌باشند.
این‌ها را می‌توان از نظر سیتوشیمیایی و اولترا ساختاری تمایز داد، دومی (التراساختاری) شامل تفاوت در اندازه و شکل گرانول‌های عصبی ترشحی سیتوپلاسمی می‌باشد. سلول‌های کرومافین هورمون‌های کاتکول آمین، یا اپی نفرین یا نوراپی نفرین را ذخیره کرده و آزاد می‌کنند. انتشار، و احتمالاً سنتز، اپی نفرین و نوراپی نفرین به طور جداگانه توسط عصب کولینرژیک غده فوق کلیوی مرغی کنترل می‌شود، علاوه بر این، هورمون‌ها مانند ACTH، کورتیکواسترون و آلدوسترون بر سنتز و رها شدن آن‌ها تأثیر می‌گذارد. اثرات آن‌ها شامل تغییرات در متابولیسم کربوهیدرات و چربی، پارامترهای قلبی عروقی و انتشار هورمون‌های دیگر است.
در این مقاله غدد آدرنال در پرندگان بررسی شد.
وبسایت و اینستاگرام ما را دنبال نمایید
به روز ترین کلینیک دامپزشکی تهران، کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱
برگرفته از کتاب طب پرندگان زینتی
Fatemeh hashemi
