روش‌های بالینی خرگوش

در این مقاله همه چیز در خصوص روش‌های بالینی خرگوش بررسی شده است، با ما همراه باشید؛

روش‌های بالینی

محدودیت شیمیایی:

محدودیت شیمیایی برای تشخیص و درمان بسیاری از وضعیت‌ها در خرگوش‌های خانگی مفید است. در صورتی که بیمار بی­حرکت و مطیع باشد، جمع­آوری نمونه خونی یا رادیوگرافی تشخیص محل مناسب راحت­تر است. کرم‌های پنیر یا خزهای توده­ای و جامد را می‌توان از خرگوش‌های بیهوش جدا کرد. دوره بیهوشی و آرام­بخشی، معمولاً باعث تورم پوست در واکنش به درمان می­شود. خرگوش‌هایی را که مبتلا به بیماری گوارشی ناشی از امعا و احشای پر از گاز ازجمله معده و میان­روده‌اند، می‌توان بیهوش نمود. درمان مایع درون وریدی در حیوان بیهوش ساده­تر است.

Fentanyl/fluanisone (0.2 تا ۰.۳ میلی­لیتر/کیلوگرم) (Hypnorm) تنها محصول مجاز و مفید برای خرگوش‌ها در انگلیس است. Fentanyl/fluanisone رگ گشادکن بوده و در ترکیب با آرام­بخش، امکان سوراخ کردن رگ برای گرفتن نمونه خون یا درمان درون وریدی را می‌دهد. این یک روش قانع­کننده در محدودیت شیمیایی برای رادیوگرافی، کرم­زدایی و دفع کرم‌های حشره است. جایگزین fluanisone/fentanyl ترکیب acepromazine و butorphanol (0.5 میلی­گرم/کیلوگرم acepromazine به­علاوه ۰.۱ میلی­گرم/کیلوگرم butorphanol) است. این ترکیب نیز اثر آرام­بخش و رگ گشادکن دارد اما باید برای درمان حیوانات دهیدراته یا دارای اختلالات قلبی عروقی به کار رود (فلکنل،۲۰۰۰).

استفاده از midazolam زیرپوستی می‌تواند برای خرگوش‌هایی که در بیمارستان استرس بالایی دارند، مفید واقع شود. استفاده از دوزهای خیلی پایین (۰.۲۵ میلی­گرم/کیلوگرم) می‌تواند برای تسهیل catheterization درون وریدی مفید باشد و در برخی موارد رادیوگرافی یک ماده کمکی است. مزیت دیگر این دارو ایمنی بالای آن است. ترکیبات زیاد دیگری (به­ویژه در آمریکا که fentanyl/fluanisone موجود نیست) وجود دارد که می‌توان به­عنوان محدودیت شیمیایی در خرگوش‌ها به کار برد (ماسون، ۱۹۹۷). بیهوشی و دردکشی در فصل ۴ بحث شده‌اند.

نمونه‌های خون:

رگ‌های سطحی زیادی وجود دارند که می‌توانند برای جمع­آوری خون از خرگوش‌ها استفاده شوند. مکان‌های سوراخ کردن رگ و درمان مایع intraosseous در شکل ۱.۱۹ تشریح شده‌اند. با اینکه خرگوش‌های آزمایشگاهی گاهی اوقات از طریق cardiocentesis خون­گیری می‌شوند ولی این روش برای خرگوش‌های خانگی مفید است. لخته‌های خون خرگوش شدیداً سریع هستند و باید سریعاً گردآوری شوند ولی این روش موجب haemolysis نمی‌شود. به­ کارگیری هپارین با سرنگ و سوزن می‌تواند مفید واقع شود. گرفتن ۱ درصد از وزن بدن حیوان به­عنوان خون می‌تواند مفید باشد (رامر و همکاران، ۱۹۹۹).

ورید حاشیه­ای گوش به­راحتی دیده می‌شود و در دسترس قرار می‌گیرد اما این ورید در برخی گونه‌ها بسیار کوچک است. خون را می‌توان سریعاً از شریان گوش مرکزی گرفت ولی این روش ریسک اندکی نسبت به آسیب دائم به منبع خون لاله گوش در صورتی که شریان آسیب ببیند، خواهد داشت. بخشی از لاله گوش نیز متعاقباً زخم می‌شود. خرگوش‌های هوشیار ممکن است جهش ناگهانی انجام داده و در واکنش به سوراخ کردن رگ سوزن را بیرون بیاورند. این واکنش را می‌توان با به­کارگیری کرم بیهوشی موضعی (EMLA, Astra) پیشگیری نمود. EMLA ترکیبی از لیدوکائین و prilocaine است که باعث بیهوشی کامل پوست ضخیم می‌شود. این کرم روی ورید حاشیه­ای گوش قبل از پوشاندن محل با پانسمان occlusive یا clingfilm به کار می‌رود. پس از ۴۵ تا ۶۰ دقیقه نمونه خونی می‌تواند گرفته شود (فلکنل،۲۰۰۰).

و در ادامه:

سیاهرگ، محل مناسبی برای گرفتن نمونه‌های خونی در بسیاری از خرگوش‌هاست. غبغب خرگوش‌های ماده مشکلی ایجاد نمی‌کند. احتمالاً پیدا کردن رگ در حیوانات چاق دشوار باشد. خرگوش باید در حوله پیچیده شود و توسط دستیار به­صورت ایمن نگهداری شود. سر به سمت عقب کشیده می‌شود و موهای گلو چیده می‌شوند. سیاهرگ معمولاً در چین گلو دیده می‌شود و با occluding رگ با انگشت در مدخل قفسه سینه بالا کشیده می‌شود. می‌توان تا ۱۰ میلی­لیتر خون را با اطمینان از خرگوش در این موضع گرفت. مشکلات ممکن است در گونه‌های دماغ کوچک مانند کوتوله هلندی یا حیواناتی که مشکلات دستگاه تنفس دارند، بروز پیدا کند و زمانی که سر به سمت عقب کشیده می‌شود، آزاردهنده یا حتی cyanosed شود. مکان‌های دیگر مانند رگ‌های saphenous جانبی یا جمجمه سر را می‌توان استفاده نمود.

رگ saphenous جانبی آسان‌تر در دسترس قرار می‌گیرد و معمولاً اندازه بزرگ‌تری نسبت به رگ cephalic دارد. این رگ بسیار سطحی بوده و اگر فشار بسیار منفی اعمال شود، به­راحتی پاره می‌شود. اگر فشار کافی پس از نمونه خونی اعمال نشود، دمل خونی بزرگ ایجاد می­شود. گرفتن لایه خونی علاوه بر قرار دادن خون در لوله‌های خونی، ایده خوبی است. لایه را می‌توان به­سرعت در لوله ریخت و برای شمارش گلبول سفید متمایز بررسی نمود و علاوه بر PCV ارزیابی سریعی از وضعیت سلامت خرگوش‌ها در غیاب تجهیزات پیچیده آزمایشگاهی به عمل آورد. آنالیزگرهایی مانند I-Stat (Heska) برای heparinized خون نیاز است اما تجهیزات پیشرفته­تری برای ارزیابی خرگوش‌های شدیداً بیمار به کار می‌روند، به­طوری­که پارامترهایی مانند الکترولیت‌ها، گلوکز و اوره با استفاده از قطرات اندک خون، سنجش می‌شوند.

جمع­ آوری ادرار:

Urinalysis در بخش ۲.۵ پوشش داده می‌شوند. نمونه‌های ادرار را می‌توان از خرگوش‌های خانگی و بسیاری از خرگوش‌های لانه به دست آورد، به­طوری­که معمولاً باکس بستر خالی و تمیزی در محلی که خرگوش ادرار می‌کند، قرار داده می‌شود. اگر بتوان مثانه را به­راحتی لمس کرد (و از ساختارهای دیگر ازجمله بارداری یا رحم نئولاستیک یا آبسه‌های شکمی بتوان تشخیص داد) Cystocentesis یک روش جایگزین جمع­آوری ادرار است. باید مراقب بود که روده به­ طور غیر عمدی سوراخ نشود.

می‌توان از سونوگرافی برای تشخیص مثانه استفاده نمود. سوراخ نمودن مکرر مثانه می‌تواند موجب آماس و تشکیل سنگ شود. خرگوش‌ها نسبت به سایر گونه‌ها بیشتر مستعد ایجاد calculi در امتداد خط بخیه cystotomy قرار دارند (کامینسکی و همکاران، ۱۹۷۸).

تجهیزات بستری شدن در بیمارستان:

•مدیریت تجهیزات بستری درمان دارویی و غذا امکان مشاهده رفتار، اشتها، عطش و دفع ادرار و مدفوع را می‌دهد.
•محیطی عاری از استرس برای خرگوش‌های بستری شده لازم است.
•رختخواب علوفه بوی آشنا، حس امنیت و منبعی از فیبر غیر قابل هضم را برای وی فراهم می‌کند.
•برخی خرگوش‌های خانگی فقط از سینی بستر که حاوی بستر آشنا باشد، استفاده می‌کنند.
•کشتن از روی ترحم و با مصلحت را با تزریق ۰.۵ میلی گرم/ کیلوگرم acepromazine و þ۱.۰ میلی-گرم/ کیلوگرم butorphanol زیرپوستی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قبل از تزریق باربیتورات درون وریدی می‌توان انجام داد.
•خون خرگوش به سرعت لخته می‌شود. ورید حاشیه ای گوش را می‌توان برای جمع آوری خون در خرگوش‌های بزرگ به کار برد. همچنین می‌توان از رگ‌های جمجمه و سیاهرگ استفاده کرد.
•Cystocentesis را می‌توان برای جمع آوری نمونه‌های ادرار استفاده کرد و سوراخ کردن مکرر ممکن است موجب تشکیل سنگ شود.

ادرار گاهی اوقات با چلاندن دستی مثانه جمع­آوری می­شود ولی این فرآیند بدون ریسک نیست. مثانه دیواره نازکی دارد و ممکن است حین چلاندن دستی پاره شود (به­ویژه اگر انسداد urethral وجود داشته باشد). آماس مزمن مثانه موجب ضخامت دیواره مثانه شده و حساسیت آن را در برابر پارگی کمتر می‌کند. معمولاً خرگوش‌های مبتلا به آماس مثانه یا urolithiasis، در واکنش به لمس مثانه urinate دارند و اگر بطری ادرار در دسترس باشد، از ادراری که جمع­ شده است، امتناع می‌کنند.

در این مقاله همه چیز در خصوص روش‌های بالینی خرگوش بررسی شد.

جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به وبسایت و پیج ما مراجعه کنید.

تذکر مهم : این مطلب برگرفته از کتاب طب خرگوش است.

بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟

کلینیک دامپزشکی روژان

۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳