Fatemeh hashemiدرمان اختلالات دندان در خرگوش‌ها
بیماری دندان یک وضعیت دردناک بوده و تسکین درد یک عنصر مهم در درمان دندان است. بد اکلوژن با کوتاه کردن، تغییر شکل یا کندن دندان‌های بد اکلوژن، درمان می‌شود. به طور کلی تراز نمودن مجدد ممکن نیست. ولی برای تراز مجدد دندان‌های پیشین بد اکلوژن شده، فشار پنجهای یک ساعت در روز توصیه شده است (امیلی، ۱۹۹۱). این امر در بسیاری از موارد غیرممکن است و کوتاه کردن تاج‌های طویلشده یک روش رایج درمانی است.
خطوط رادیوگرافی برای ارزیابی درجه، پیشیرفت و تشخیص بیماری دندان:
•انتهای نوک دار سقه سخت دهان تا ۱.۳ ارتفاع tympanic bulla (راهنمایی برای صفحه اکلوزال)؛
•قشر خارجی فک زیرین شکمی (حد مجاز نوک تاج‌های یدکی دندان‌های گونه فک زیرین)؛
•نویسنده (وارگا) همچنین خطوط ترسیمی را برای تشریح سقف سخت دهان و diastema فک زیرین مشخص کرده است که میزان باز شدن دهان را که ناشی از برآمدگی دندان گونه است، نشان می‌دهد.
بوهمر و کراسلی (۲۰۰۹) رادیوگرافی‌ها را مقایسه نموده و جمجمه‌ها را برای ارائه خطوط مرجع آناتومیک را آماده کردند تا معاینه واقعی شدت ADD در خرگوش‌ها و chinchillas را امکان پذیر کنند. در اینجا رادیوگرافی‌های نرمال، غیر نرمال و خطوط متناظرشان کشیده شده‌اند. مفیدترین نقاط مرجع برای خرگوش‌ها (در نمای جانبی) به شرح ذیل است:
• از استخوان نزدیک بینی تا برآمدگی استخوان کاسه سر (حد پشتی نوک تاج‌های یدکی فک فوقانی را می‌دهد)؛
دندان‌های خرگوش‌ها با دو آکسون حسی و سمپاتیک که از حفره پالپ بیرون آمده و به دنتین لوله‌ها کشیده می‌شوند، عصبدار شده‌اند.
آکسونهای حسی میلینه یا غیر میلینهاند. آکسونهای سمپاتیک غیر میلینهاند؛ بنابراین امکان تشخیص عصب حسی و سمپاتیک از طریق میلینسازی فیبرهای عصبی وجود دارد. گونه‌هایی که دائماً دندان‌هایشان رشد می‌کند، آکسونهای حسی کمتر و کوچک‌تری نسبت به گونه‌های دیگر دارند (بایرز، ۱۹۸۴). منبع عصب pulpal دندان‌های پیشین موش صحرایی، تقریباً به شکل انحصاری غیر میلین است. و انتهای عصب‌ها در حفره نرمه باقی مانده و به درون دنتین توسعه نمی‌یابد. برعکس، در آزمایش‌های میکوسکوپی بافتشناسی و الکترونی دندان‌های پیشآسیابی و آسیابی خرگوش، وجود لوله‌های عصبدار در دنتین نشان داده شده است. برخی عصب‌ها میلینه شده‌اند که حاکی از حسی بودن و دردزایی عصب‌ها است (بیشاپ، ۱۹۹۵).
دنتین به طرز شدیدی به سمت سطح اکلوزال دندان‌ها (که در آنجا آکسونها از لوله‌ها جدا شده و انحطاط می‌یابند) atubular می‌شود؛ بنابراین هرچه تاج‌ها (به منظور کوتاه کردن دندان) بیشتر کوتاه شوند، احتمال ظاهر شدن دنتین عصبدار بیشتر است. لازم به ذکر است این آزمایش‌ها روی خرگوش‌هایی انجام شده است که دندان‌های سالمی داشته‌اند. محدوده حفره پالپ در خرگوش‌های مبتلا به ADD متغیر است؛ بنابراین عصب حسی تحت تأثیر قرار نگرفته است. تاج‌های طویل شده باید با burrs دندانی یا تیغه‌های برشی و اعمال فشار توسط دریل دندان پزشکی کوتاه شوند. در گذشته، قیچی‌ها (ازجمله قیچی‌های ناخن) به کار رفته‌اند و در مواردی که دسترسی به تجهیزات مناسب وجود دارد و سلامت خرگوش به خطر بیفتد، باید از استفاده از آن‌ها اجتناب ورزید. استفاده از قیچی‌ها در مواردی که تجهیزات مناسبتری موجود باشد، نادیده گرفته می‌شود. هر دوی این روش‌ها مزایا و معایبی دارند.
و در ادامه:
قیچی‌های دستی ارزان، سریع و در دسترس هستند و بعید است که به بافت نرم آسیب بزنند. این قیچی‌ها برای کوتاه کردن الیاف ریز یا ضعیف و دندان لق به کار می‌روند. و ریسک زیادی ندارند. ولی احتمال شکستن دندان، از بین رفتن لبه‌های تیز و متأثر شدن حفره نرمه (به ویژه اگر محکم باشد) وجود دارد. در موارد حادتر، شکاف‌های عمودی ممکن است ایجاد شوند و به نوک دندان کشیده شده و سبب مشکلات مزمن رشد و شکل گیری بالقوه آبسه شوند. حتی اگر استفاده از قیچی‌ها موفقیت آمیز باشد، میزان نیروی انتقال دادهشده از نوک ریشه برای وارد کردن آسیب به سلول‌های زایشی نیز کافی است که باعث شکلگیری ضعیف و شیاردار مینا هنگام بیرون آمدن دندان شود. اگر تاج‌ها بیشازحد کوتاه نشوند و از قیچی‌های نوکتیز قوی استفاده شود، احتمال شکستن کمتر است.
با استفاده از قیچی‌های دستی، احتمالاً دندان‌ها تغییر شکل نمی‌یابند. سوراخ کردن یا بریدن دندان‌ها با ابزارهای قوی، امکان کنترل بیشتر شکل و اندازه دندان‌ها را فراهم می‌کند ولی ریسک آسیب به بافت نرم و آسیب‌های حرارتی به حفره نرمه وجود دارد ولی اگر سوراخ کردن با دقت انجام شود، ریسک کمتر است و نتایج به مراتب قابلقبولتری نسبت به استفاده از قیچی‌ها دارند.
در ادامه:
هر دو این روش‌ها باعث آزار خرگوش هوشیار می‌شوند و همیشه بازداری شدید و تسکین وی لازم است. بیهوشی عمومی برای کوتاه کردن دندان گونه لازم است. اگر دندان‌ها به شکل غیرعادی رشد کرده باشند، با به کارگیری هر کدام از این روش‌ها، امکان بازگشت به وضعیت، شکل و ساختار نرمال وجود ندارد. هدف از کوتاه کردن دندان، حذف نوک‌های تیزی است که باعث آسیب به بافت نرم می‌شود و در صورت امکان مرخص کردن خرگوش با مجموعه دندان‌های کارکردی است. هدف اصلی این است که به همترازی و طول آناتومیک نرمال نزدیک شده و تقارن دهان را به دست بیاوریم.
در این مقاله همه چیز در خصوص درمان اختلالات دندان در خرگوش‌ها بررسی شد.
جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به وبسایت و پیج ما مراجعه کنید.
تذکر مهم : این مطلب برگرفته از کتاب طب خرگوش است.
بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟
کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳
