در این مقاله خصوصیات و ترکیب واکسن های طیور بررسی خواهد شد:
۱-واکسن بیماری مارک
در حال حاضر دو نوع واکسن مارک در ایران به مصرف میرسد:
الف-H.V.T vaccine: این نوع واکسن از هر پس ویروس بوقلمون و به صورت لیوفیلینره ساخته شده و مصرف آن در جوجههای تخمگذار در یکروزگی برابر دستورالعمل موسسه سازنده ضروری و اجباری است.
ب-Rispens vaccine: این نوع واکسن از سویه ۹۸۸ Rispens- cui و به صورت همراه با سلول که در ازت مایع ۱۹۶ درجه سانتی گراد نگهداری میشود و در جوجههای یکروزه ما در برابر دستورالعمل موسسه سازنده به مصرف میرسد.
توجه: بنا به پیشنهاد سازمان دامپزشکی کشور واکسن دوگانه و به شکل همراه به سلول در جوجههای یکروزه مادرگوشتی و تخمگذار و جوجه یکروزه تخمگذار تجارتی در کارخانه جوجه کشی میباید مصرف شود.
توجه:
۱- آمپول محتوی واکسن در واکسنهای همراه با سلول باید در محلول ازت غوطه ور باشد و هیچگاه نباید گذاشت سطح ازت مایع بر اثر تبخیر کاهش پیدا نماید به نحوی که آمپول واکسن خارج از محلول قرار گیرد.
۲- واکسن بیماری نیوکاسل
واکسنهای بیماری نیوکاسل در ایران به دوشکل زیر به مصرف میرسد:
الف – واکسنهای زنده:
از دو نوع B1 و لاسوتا میباشند که هر دو نوع ویروس واکسن بوده از اینرو به علت حساس بودن در حفظ و نگهداری و کاربرد آن باید دقت فراوان مبذول داشت و دقیقاً برابر دستورالعمل موسسه سازنده اقدام کرد.
ب – واکسن کشته:
ویروس بکار رفته در این نوع واکسن غالباً B1، لاسوتا و ۷۴ بوده و غیر فعال میباشند. مصرف این نوع واکسن متعاقب مصرف واکسنهای زنده نیوکاسل در گلههای گوشتی ؤ مادر و تخم گذار تجارتی جهت افزایش و یکنواختی عیار آنتی بادی بر علیه بیماریها بکار میرود.
۳- واکسن گامبورو
دو نوع واکسن گامبورو در ایران به مصرف میرسد.
الف – واکسن زنده:
ویروس بکار رفته در ساخت واکسن از نوع Intermedate و مصرف آن در کلیه مناطق و در کلیه گلههای پرورشی مرغ برابر دستورالعمل موسسه سازنده واکسن اجباری میباشد. جهت تعیین زمان مطلوب استفاده از این واکسن باید سطح ایمنی مادری، میزان آلودگی منطقه و فارم و حدت ویروس بیماری زای منطقه را در نظر گرفت.
ب – واکسن کشته:
ویروس واکسن غیر فعال میباشد. مصرف این نوع واکسن در گلههای مادر قبل از زمان تخمگذاری اجباری میباشد.
۴-واکسن بیماری برنشیت عفونی:
دو نوع واکسن برونشیت عفونی در ایران به مصرف میرسد.
الف- ویروس بکار رفته در ساخت واکسن از سویه تخفیف حدت یافته ماساچوست میباشد و به دوشکل:
الف –Masstype- H120strain
که ویروس واکسن تخفیف حدت بیشتری یافته و در سنین اولیه در طیور مصرف میشود.
ب – Masstype- H52strain
که ویروس قویتر بوده و برای تقویت ایمنی حاصل از واکسن H120 در مرغان مادر و تخمگذار تجارتی مصرف میشود.
در مناطق آلوده توصیه میشود واکسیناسیون در روزهای اول به صورت اسپری با قطرات درشت و یا قطره چشمی انجام گیرد.
ب – واکسن کشته:
ویروس بکاررفته در ساخت واکسن از سویه M41 و غیر فعال میباشد (کشته) مصرف این واکسن در گلههای مادر و تخمگذار تجارتی قبل از زمان تخمگذاری ضروری است.
۱-واکسن بیماری لارنگوتراکئیت عفونی طیور
این واکسن از ویروس تخفیف حدت یافته و به صورت لیوفیلیزه تهیه میشود.
مصرف این واکسن در مرغان مادر و تخمگذار تجارتی صرفاً در مناطق آلوده (که وجود بیماری در منطقه به اثبات رسیده و با سایقه واکسیناسیون وجود داشته باشد) با توجه به دستور العمل موسسه سازنده واکسن ضروری است.
در ادامه واکسن های طیور:
۵_واکسن بیماری آبله طیور
این واکسن از ویروس تخفیف حدت یافته و به صورت لیوفیلیزه تهیه میشود. مایه کوبی طیور بر علیه این بیماری در ایران در مناطقی که سابقه بیماری دارند با توجه به دستورالعمل موسسه سازنده واکسن اجباری و ضروری است.
۶-واکسن بیماری آنسفالومیلیت طیور
ویروس این واکسن زنده و در جنین تخم مرغ تکثیر یافته و به صورت لیوفیلیزه تهیه میشود مصرف این واکسن در گلههای مرغ مادر قبل از تولید و در زمان تولک بری اجباری است.
۴-واکسن مذکور حاوی ۳-۲ سویه باکتری (غیر فعال) میباشد که برای پیشگیری از بیماری قبل از شروع تخمگذاری در گله بکار میرود.
۵-واکسن بیماری سندروم کاهش تولید
واکسن مذکور غیر فعال بوده و جهت پیشگیری از بیماری سندروم کاهش تولید قبل از شروع مرحله تخمگذاری بکار گرفته میشود.
۷-واکسن پاستورلوز یا وبای مرغان
واکسن مذکور غیر فعال واکسیناسیون علیه بیماری در مناطق آلوده در اردک – بوقلمون – غاز و مرغ توصیه میشود.
این واکسن توسط موسسه رازی و از سویه بومی پاستورلامولتوسیداتیپ A1 تهیه میشود.
توجه: در حال حاضر واکسنهای کشته نیوکاسل ۷۶+،EDS+ برونشیت عفونی + گامبورو (چهار گانه) به صورت مخلوط برای مصرف در مزارع مرغ مادر و مخلوط واکسنهای کشته نیوکاسل + برونشیت عفونی ++۷۶، EDS برای مصرف در مزارع پرورش پولت تخمگذار در نظر گرفته شده است.
۸-واکسن بیماری کوکسیدیوز طیور
این واکسن حاوی چهار گانه بیماری زایی ایمریا (نکااتریکس – اسرولینا – ماکزیما) میباشند و به صورت آشامیدنی جهت مصرف در گلههای مادر در نظر گرفته شده است.
۹-واکسن بیماری آنفلوانزای طیور
این واکسن از سویههای جدا شده در ایران از سروتیپ (H9N2 و به شکل غیر فعال و به منظور استفاده در گلههای طیور صنعتی ساخته شده است.
نکات ضروری در انجام واکسیناسیون
۱-قبل از مصرف واکسن حتماً باید از سلامت گله اطمینان حاصل کرد.
۲-در روش آشامیدنی لازمست آبخوریها را با آب فاقد مواد ضدعفونی کاملاً شسته و تمیز کرد و تعداد آنها نیز کافی باشد. حتی المقدور تعدادی آبخوری اضافی در نظ گرفته شود.
۳-جهت رقیق نمودن واکسن لازمست از آب مقطر، آب آشامیدنی فاقد اصلاح، کلر و مواد ضدعفونی کننده دیگر، آب جوشیده سر شده و یا سرم فیزیولوژی ۵/۸ دصد استفاده کرد.
درجه حرارت آب مصرفی میبایستی حدود ۲۳ درجه سانتی گراد در نظر گرفته شود. PH آن برابر ۷ باشد.
۴-قبل از محلول کردن واکسن طیور را به مدت ۴-۲ ساعت (بسته به سن و به فصل سال) تشنه نگهدارید.
۵-آب محتوی. اکسن میباید خنک و در عرض دو ساعت توسط طیور آشامیده شود.
۶-اضافه کردن شیر خشک (بدون چربی) به نسبت ۵/۲-۲ گرم در لیتر در آب مصرفی.
از شیر معمولی بدون چربی یا کم چربی به نسبت ۱۰-۱۵ درصد میتوان استفاده کرد. اضافه کردن شیر سبب حفظ و ماندگاری ویروس واکسن میشود.
۷-جهت واکسیناسیون به طریقه قطره چشمی و یا تزریقی نیاز به افراد آموزش دیده و به تعداد کافی میباشد.
۸-جهت واکسیناسیون به طریقه آشنایی تجویز واکسن در طول ساعات سردتر روز باید مورد نظر قرار گیرد.
۹-واکسنهای کشته را قبل از مصرف و در خلال واکسیناسیون بخوبی تکان دهید.
۱۰-سر سوزن مورد استفاده باید تمیز و عاری از آلودگی باشد.
۱۱-فلاکن محتوی واکسن را قبل از مصرف مدتی در درجه حرارت اطاق (۲۰ درجه سانتی گراد و ۱۸+ درجه سانتی گراد) نگهداشته.
سپس اقدام به واکسیناسیون نمایید.
۱۲-در روش اسپری مطمئن باشید که گله مورد نظر عاری از آلودگی مایکوپلاسمایی و سایر بیماریهای تنفسی باشد.
در این مقاله خصوصیات و ترکیب واکسن های طیور بررسی شد.
وبسایت و اینستاگرام ما را دنبال کنید
به روز ترین کلینیک دامپزشکی تهران، کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱