گلوله مویی در خرگوش

. hypomotility گوارشی و تشکیل trichobezoars (توده مویی)

در این مقاله گلوله مویی در خرگوش بررسی خواهد شد:

تحرک بهینه معده ­ای-روده ­ای برای هضم غذا، جذب آب و الکترولیت‌ها و حفظ سلامت فلورای روده مهم است. عوامل زیادی بر حرکت معده ­ای-روده­ ای در خرگوش‌ها اثرگذارند. کاهش حرکت معده ­ای-روده ­ای منجر به فشردگی غذا در معده یا میان­ روده شده، جذب گلوکز را مختل نموده و تأمین مواد غذایی و مایعات  به میکرو فلورای caecal را کاهش می‌دهد. به مدت چند سال باور بر این بود که وجود مو و مواد غذایی فشرده ­شده در معده (“trichobezoars ” یا توده مویی) موجب بیماری در خرگوش‌ها می‌شود.

تصور بر این است که trichobezoar موجب انسداد pyloric می‌شود. بی­ اشتهایی، کاهش وزن، کاهش دفع پشکل، افسردگی و مرگ ناشی از گرسنگی، به وجود trichobezoar نسبت داده شده‌اند. نظریه‌های زیادی در مورد علت تشکیل trichobezoar ارائه شده است. کتابچه‌ها و بروشورهای مربوط به درمان خرگوش نشان داده‌اند که تمیز کردن منظم برای پیشگیری از میزان موی اضافی بلعیده ­شده و فشرده ­شده در معده لازم است. برخی پرورش ­دهندگان، یک روز در هفته بدون غذا را برای خرگوش‌ها توصیه کرده‌اند تا “تمیز کردن سیستم” از موی خورده­ شده انجام شود.

علل بالقوه تشکیل trichobezoar(اوجریو و لادیجی، ۱۹۸۱):

خستگی

کمبود منیزیم یا مس

پروتئین ناکافی

قفس انفرادی

وجود موانع فیلتر هوا

ناتوانی خرگوش در استفراغ نیز یک عامل تشدیدکننده است (گیلت و همکاران، ۱۹۸۳). درمان این مورد معمولاً ناموفق است. تزریق پارافین مایع برای روغن­کاری محتویات گوارش و تزریق آب آناناس برای آبکی شدن enzymatically مو با bromelain به ­عنوان درمان پیشنهاد شده‌اند. جراحی trichobezoar آخرین روش درمانی است و یک تشخیص ضعیف دارد. ارتباط میان trichobezoars کبد چرب توسط بسیاری از نویسندگان تذکر داده شده است (گیلت و همکاران، ۱۹۸۳؛ اوجریو و لادیجیز، ۱۹۸۱). ارتباط بین toxaemia بارداری توسط پاتون و همکاران (۱۹۸۳) بیان شده است. تنها چند سال است که trichobezoars به ­عنوان نتیجه بی­ اشتهایی و نه علت آن، شناسایی شده است.

در یک معاینه پس از مرگ، معده خرگوش به ­هیچ ­وجه خالی نبوده (اوکرمن، ۱۹۸۸) و وجود مقدار اندکی غذای فیبردار در آن نرمال بود. وجود موی گیر کرده در غذا نیز طبیعی است زیرا خرگوش‌ها دائماً در حال تمیز کردن و خوردن مقدار زیادی مو هستند. لیری و همکاران در سال ۱۹۸۴ درصدد  القاء سندروم بالینی مربوط به وجود trichobezoars از طریق القاء orogastric لاتکس برآمدند تا مجدداً جسم خارجی معده را تولید کنند.

رادیوگرافی ماهیانه انجام شد و  خرگوش  برای خوردن غذا و خروجی پشکل به مدت ۲۴ هفته پس از القاء، به­ دقت تحت کنترل درآمد. سپس معاینه معده انجام شد تا مواد خارجی را خارج نموده و سپس خرگوش به مدت ۴ هفته دیگر  قبل از معاینه پس از مرگ و بیهوشی، تحت کنترل درآمد.

وجود bezoar لاتکس، عوارض جانبی روی اشتها و وزن هر ۱۲ خرگوش القاءشده نداشت.

در همان پژوهش، محتویات معده ۲۰۸ خرگوش تجاری سالم پس از کشتن خرگوش بررسی شدند و در ۲۳ درصد آن‌ها trichobezoars یافت شد. این پژوهش در مورد اینکه trichobezoars  موجب بی­ اشتهایی می‌شود، تردید ایجاد کرد. فیکیتی و بوکوری در سال ۱۹۸۶ سطوح افزایش­ یافته cortisol در خرگوش‌های مبتلا به trichobezoars را یافتند ولی آن‌ها به این نتیجه رسیدند که این افزایش با استرس داشتن trichobezoars مرتبط است و نه trichobezoars که نتیجه استرس است.

باکول در سال ۱۹۸۷ درمان دارویی موفقیت­ آمیزی از “ایستایی روده” را در خرگوش‌هایی که مبتلا به بی­ اشتهایی، کاهش جذب آب، افسردگی، کاهش وزن و عدم وجود گلوله‌های پشکل بودند، توصیف نمود. او وجود توده فشرده قابل لمسی در ناحیه معده را بیان کرد.

درمان این مورد شامل تزریق محرک جنبش، کورتیکواستروئید، مایع خوراکی و فراهم کردن علوفه بود. از آن زمان به بعد، trichobezoars بیش ­ازپیش به­ عنوان نتیجه کاهش تحرک معده ­ای-روده ­ای (به ­جای علت آن) شناخته شد و برای بسیاری از بیماری‌ها عامل ثانویه به شمار آمد. درد، استرس و مبارزه همگی جنبش روده ای-معده­ ای را کاهش داده و منجر به تجمع مو در معده و شکل­ گیری trichobezoars می‌شوند.

در پژوهشی که توسط جکسون(۱۹۹۱) صورت گرفت

مشخص شد که ایستایی روده در گروهی از خرگوش‌های آزمایشگاهی که بدون استفاده از حوله محدود شده بودند، بیشتر بود. زمانی که خرگوش برای محدود شدن در حوله پیچیده می‌شود، وقوع trichobezoars به­طور چشم گیری کاهش یافت و نویسنده به این نتیجه رسید که استرس نقش مهمی در علت بیماری ایفا می‌کند. تحریک سیستم عصبی سمپاتیک موجب آزادسازی هورمون آدرنالین در گردش خون می‌شود. یکی از اثرات آدرنالین و noradrenaline  ممانعت از جنبش معده­ ای-روده ای است.

اگر جنبش معده­ ای-روده­ ای کاهش یابد، ترشح آب درون معده نیز کاهش یافته و مو و مواد خورده ­شده انباشته شده و  فشرده می‌شوند. به نظر می‌رسد خرگوش به طور ویژه نسبت به اثرات کاتکول آمین‌های جنبش روده­ای حساس باشد. در خرگوش‌های سالمی که ریتم روزانه پیوسته دارند، عبور پشکل‌های نرم و سفت از ریتم شبانه ­روزی پیروی می‌کند و میانگین تغییر روزانه تقریباً ۳۰ دقیقه است. استرس یا حتی تغییرات روتین ممکن است اثر چشم ­گیری بر ریتم caecotrophic داشته باشند.

روشن نمودن یک نور در طول دوره نرمال تاریکی موجب توقف تولید پشکل‌ها به مدت ۱۰ روز در آزمایش ریتم caecotrophic شد که توسط جیلگی انجام گرفت (۱۹۸۰). رعد و برق، آتش­ بازی در شب، حملات شکارچیان، درد و جراحی همگی موجب کند شدن تحرک روده می‌شوند و اگر درمان صورت نگیرد، موجب به هم فشردگی محتویات روده و شکل­گیری trichobezoar می‌شوند.

جنبش روده متأثر از فیبر غیر قابل هضم موجود در رژیم غذایی است. فراهم نمودن رژیم غذایی دارای فیبر بالا به­عنوان یک اقدام پیشگیرانه برای شکل­ گیری گلوله مویی شناخته شده است (ساندفورد، ۱۹۹۶). خرگوش‌هایی که رژیم غذایی دارای فیبر پایین می‌خورند، ریسک بیشتری در بروز ایستایی معده و تشکیل trichobezoar دارند. خرگوش‌های مبتلا به کندی تحرک روده نیاز به فیبر داشته و معمولاً علوفه یا چمن را به سایر مواد غذایی ترجیح می‌دهند.

فراهم نمودن  فیبر غیر قابل هضم دلپذیر برای خرگوش‌هایی که در معرض ریسک ایستایی روده پس از جراحی قرار دارند، اهمیت دارد.

چمن تازه دلپذیرترین فیبر برای خرگوش‌هاست ولی چمن دارای کیفیت خوب نیز پذیرفتنی است. کندی تحرک روده نه ­تنها موجب  بروز trichobezoars است بلکه تجمع گاز در معده و روده ایستا را سبب می‌شود. نفخ امعا و احشا موجب دردی می‌شود که آزادسازی کاتکول آمین را تحریک کرده و موجب تشدید جلوگیری از تحرک روده می‌شود و ممکن است زخم معده رخ دهد. تغییرات ترشح و جذب آب و الکترولیت‌ها موجب dehydration و عدم توازن  الکترولیت می‌شود.

کاهش درون­ بری غذا موجب کمبود انرژی شده و  تحرک اسیدهای چرب آزاد از بافت چربی و تصفیه چربی از کبد را تحریک می‌کند.  Ketoacidosisو لیپیدوز کبدی به وجود می‌آیند. نارسایی کبد ناشی از لیپیدوز کبدی  نقطه نهایی ایستایی گوارش درمان نشده است. کاهش درون­ بری غذا و hypomotility روده پروکسیمال نیز میزان مواد مغذی موجود برای میکروفلورای caecal را کاهش می‌دهد. تغییرات الگوهای تخمیر caecal می‌تواند منجر به تغییراتی در caecal pH و تولید اسید چرب سبک شود. تعادل میکروفلورای caecal با احتمال تکثیر باکتری پاتوژنیکی همچون Clostridium spp تغییر می‌کند.

در این مقاله گلوله مویی در خرگوش بررسی شد.

وبسایت و اینستاگرام ما را دنبال نمایید

به روز ترین کلینیک دامپزشکی تهران، کلینیک دامپزشکی روژان

۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱

طب خرگوش

نویسنده:پروفسور مولی وارگا

مترجم:آقای دکتر احمدرضا الهیار ترکمن

قبل از انجام هرگونه اقدام با دامپزشک خود مشورت نمایید؛ادمین و سایت روژان پت هیچگونه مسئولیتی در قبال اقدامات خودسرانه و عواقب ناشی از آن ندارد.