Fatemeh hashemiبیماری هاری
بیماری هاری یکی از بیماری‌های عفونی حاد و واگیردار و مشترک بین انسان و دام است که عامل آن در سلسله اعصاب رشد نموده و باعث اختلالات عصبی و مرگ مبتلا می‌گردد.
نقش بیماری‌زائی:
ویروس این بیماری بالش‌پذیر است و به وسیله عوامل فیزیکی و شیمیائی در گرما و خشکی و نور تغییر حدت پیدا کرده و ممکن است از بین برود.
در اثر گزش و یا موقعی که عامل بیماری با زخم باز تماس پیدا می‌کند و یا ترشحات دهان و بینی این بیماری انتقال پیدا می‌کند. ویروس از راه اعصاب به مغز می‌رسد و تکثیر یافته و از آنجا گذشته توسط اعصاب مترشحه بزاق آب دهان را آلوده می‌کند.
دوره کمون بیماری در سگ ۳-۶ هفته و به ندرت تا چهار سال بعد از گزش تیز مشاهده شده است. در گربه دوره کمون بیماری از ۱۰ تا ۲۶۰ روز تغییر می‌کند.
آسیب شناسی:
در تشریح نعشی تغییرات فاحشی که به چشم می‌خورد عبارتست از هجوم الدمی شدن پرده‌های مغز و مخ.
در بسیاری از موارد در آزمایش ریزبینی شاخ آمون وجود اجسامی که به وسیله نگری شناخته شده است به چشم می‌خورد و هر موقع این اجسام تشخیص داده شوند دلالت بر وجود بیماری هاری می‌باشد. متأسفانه همیشه نمی‌توان این اجسام را ظاهر ساخت و از این رو هرگاه این اجسام در زیر ریزبین مشاهده نگردند دلیل بر عدم بیماری هاری نمی‌باشد. تراوشات اطراف عروق و سلول‌های توپوشی و متلاشی شدن سلول‌های عصبی ممکن است توجه را جلب نمایند. اگرچه این تغییرات در بیماری‌های دیگر نیز مشاهده می‌شوند معهذا در تشخیص بیماری هاری خیلی به ما کمک می‌کنند.
نشانی‌های بالینی بیماری هاری در سگ:
در سگ‌ها بیماری به دو صورت مشاهده می‌شود: یکی به صورت تحریکی و سخت، و دیگری شکل آرام و بی‌صدا. اما این دو صورت بیماری ممکن است با هم یکی شوند و یا در مراحل متفاوت بیماری در همان حیوان آشکار گردند. در فرم تحریکی و متلاطم نخستین علامتی که به چشم می‌خورد تغییر وضع بیمار است. حیوان دم خود را بین دو پا مخفی می‌کند و چشم‌ها برافروخته می‌شود.
سگ آرام عبوس و ترشرو می‌شود و از روی شادمانی پارس نمی‌کند: در صدد اختیار کردن گوشه عزلت برمی‌آید و از خوردن غذا خودداری می‌کند و بعضی اوقات بر صمیمت و دوستی خود با صاحبش افزوده و زمانی صاحب خود را ترک می‌گوید و دیگر به جانب او نمی‌رود. سعی می‌کند دست و صورت خود را بیشتر بلیسد و بعد ۱۲ تا ۴۸ ساعت به طور کاملاً غیرطبیعی ناراحت می‌شود. پی درپی رفت و آمد می‌کند کمی استراحت می‌نماید و بعد یک مرتبه و با کمال عصبانیت خیز برداشته و آشکارا هیجان پیدا می‌کند و به سمت دیگر می‌رود و حرکات دردناک خود را از سر می‌گیرد. به فکر گاز گرفتن نمی‌افتد و ممکن است تمام دستورات
تغییرات چشمی در این سگ مبتلا به هاری بخوبی نشان داده شده است. این تغییرات شامل Divergence(دور شدن دو چشم از یکدیگر) و Strahismus(دو چشمی) و بیرون زدگی اغشیه مخاطی چشم و پلک زدن و التهاب عضلانی در چشم و ترشحات چشمی می‌باشد که کلاً حالتی خاص به چهره حیوان می‌بخشد.
را اطاعت کند اما قادر نیست آرام بگیرد و هر کاری که بخواهد می‌کند و از تهدید و خطر هراس ندارد. در بعضی مواقع که آرامش موجود است آشفتگی و هیجان سگ یک باره افزایش میاید و تحریک در هر صورت در اینجا آشکار می‌شود.
در ادامه نکات:
سگ بیمار با اطرافیانش ابتدا به مهربانی رفتار می‌کند و با آن‌ها انس پیدا کرده نزد همه کس می‌رود اما چندی بعد مثل اینکه اصلاً احدی را نمی‌شناسد ممکن است به آنان حمله کرده و به آن‌ها آزار برساند.
حیوان در قفسی که به منظور نگهداری او آماده کرده‌اند هیجاناتی پیدا می‌کند و با حالت غضب به میله‌ها حمله می‌برد و میله‌های فلزی قفس را گاز می‌گیرد. سگ بیمار به قدری ناراحتی و عصبانیت از خود به خرج می‌دهد که ممکن است زخم‌های بدن خود را نیز گاز بگیرد و به غذا روی تمایل نشان نمی‌دهد. بعضی اوقات قادر به بستن چشم خود نیست و سنگ و چوب را می‌بلعد. چون بیماری هاری حالت خرخر کردن حیوان را افزایش می‌دهد از این جهت دام از روی شیطنت پارس می‌کند و با غرولند و خرخر کردن به چیزهای موهوم و خیالی، تهدید می‌نماید و ناگهان برمی‌گردد و گویی از خودش دفاع می‌کند.
سگ حیواناتی را که اطراف خانه و مزرعه هستند دنبال می‌کند و آن‌ها را گاز می‌گیرد. گربه، سگ، ماکیان، اسب و گاو و حیوانات اهلی دیگر که به قبلاً با صلح و صمیمیت با او زندگی می‌کردند اکنون دیگر این صمیمیت بین آن‌ها نیست و ممکن است به آن‌ها حمله نماید.
سگ پاسبانی که تحریک می‌شود و هیجان پیدا می‌کند به اطرافیان خود حمله می‌نماید. میل و اثاثیه منزل را بی‌جهت و از روی شرارت و نافرمانی چنگ می‌زند. هرگاه او را آزاد بگذارند خانه را ترک می‌کند. و به جاهایی دوردست رفته و به اصطلاح از منزلگاه خویش قهر می‌کند. و حیواناتی را که با او مواجه می‌شوند گاز می‌گیرد.
در ادامه:
اگرچه در صدد دفاع نیست و نزدیک شکار خویش باقی نمی‌ماند. اما حمله خود را به حیوانات ادامه داده و می‌گذرد. و بالاخره با حالتی فرسوده و چشمانی فرو رفته لاغر و ناتوان می‌شود. و چون سرانجام آثار فلج در حیوان نمودار می‌گردد به خانه برگشته و تسلیم مرگ می‌شود.
شکل آرام بیماری خیلی زیاد است اما معمولاً کمتر شناخته می‌شود و فقط دامپزشکان باتجربه می‌تواند آن را تشخیص دهند. ضمناً مرحله هیجانات و تحریکات کمتر ظاهر می‌شود و با در صورت تظاهر توجه را کمتر جلب می‌کند. سیر بیماری سریع است در ابتدا حیوان مریض به نظر می‌رسد و مضطرب می‌باشد اماهیجان ندارد. فلج ممکن است در یک عضله و یا گروهی از عضلات بدن حادث شود. اگرچه ابتدا در فک اسفل این عارضه ظاهر می‌شود ولی رفته رفته عضلات دیگر را نیز فرا می‌گیرد. فک اسفل معمولاً آویزان می‌شود و حیوان قادر به بستن دهان خود نیست و زبان خود را بیرون می‌آورد. بزاق به مقدار فراوان ترشح می‌شود و فلج در قسمت‌های مختلف بدن ایجاد می‌شود و در نتیجه بعد از ۲ تا ۳ روز می‌میرد.
از روی نشانی‌های بالینی بیماری عده‌ای گمان می‌کنند. که حیوان در حلقش استخوان است و سعی دارد آن را برگرداند. و بالاخره بزاق تمام دستش را می‌پوشاند. این بیماری در تمام فصول سال بخصوص در بهار و تابستان در سگ‌ها اتفاق می‌افتد و بیشتر اشخاص درتابستان به وسیله سگ گزیده می‌شوند. زیرا در این فصل بیشتر مردها و زن‌ها و بچه‌ها در خیابان‌ها گردش می‌کنند. و در دامنه کوهساران و در آغوش چمنزارهای سبز و خرم وقت خود را می‌گذرانند. و یا برای هواخوری به اطراف و ییلاقات سرسبز می‌روند.
در این مقاله همه چیز در خصوص بیماری هاری بررسی شد.
جهت دریافت اطلاعات رایگان بیشتر به وبسایت و پیج ما مراجعه کنید.
تذکر مهم : این مطلب برگرفته از کتاب آنچه صاحب یک سگ باید بداند است. نکته قابل توجه این است که تشخیص و درمان هر بیماری ای الزاما بر عهده دامپزشک است. و درمان های نامبرده شده در مقالات وبسایت صرفا جهت آشنایی افراد با برخی مطالب ابتدایی است. بدیهی است که کلینیک و سایت روژان پت هیچ گونه مسئولیتی در خصوص انجام اعمال خودسرانه افراد ندارد.جهت دریافت اطلاعات بیشتر درمورد منابع ما به این مقاله مراجعه کنید.
بهترین کلینیک دامپزشکی تهران کجاست؟
کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱
