آوا هاشمیبرداشتن آبسه‌ها در خرگوش
در این مقاله برداشتن آبسه‌ها در خرگوش بررسی خواهد شد:
برداشتن جراحی وار کل آبسه که شامل کپسول فیبری است، درمانی برای آبسه‌های خرگوش است ولی همیشه امکانپذیر نیست. مثلاً اگر آبسه ناشی از osteomyelitic استخوان، ریشه‌های عفونی دندان، مفصل‌های عفونی یا چندین مکان باشد، جراحی کردن آن امکانپذیر نیست. بقایای استخوان پوسیده شده می‌تواند مانع پاکسازی محل از باکتری شود (ماسم و همکاران، ۱۹۹۰). تلاش برای برداشتن کامل آبسه به تشخیص منشأ عفونت کمک می‌کند. روش‌های تصویربرداری پیشرفتهای مانند MRI و CT در برنامه درمانی می‌توانند بسیار مفید واقع شوند.
رادیوگرافی و رادیوگرافی معکوس (تزریق مواد معکوس در حفره آبسه) نیز می‌توانند مفید واقع شوند. قبل از جراحی اکتشافی آبسه، مو کوتاه شده و پوست برای جراحی آماده می‌شود. به حداقل رساندن آلودگی تا حد امکان و در بافت‌های مجاور اهمیت دارد. پوست روی آبسه قبل از تشریح بافت‌های زیرین برای آشکار شدن کپسول آبسه، بریده می‌شود. اگر آبسه حرکت آزادانه ای داشته باشد، می‌توان آن را با روشی مشابه با تومور جدا نمود. اگر آبسه به بافت چسبیده باشد، می‌توان چرک را از طریق ایجاد شکاف ریزی در کپسول و با استفاده از سرنگ تخلیه نمود.
پس از اینکه بخش اعظم چرک تخلیه شد و کپسول تحت فشار نبود، می‌توان شکاف را بزرگ‌تر کرد تا داخل حفره نمایان شود و سپس آن را کاملاً تخلیه نمود. Volkmann’s scoop برای تخلیه چرک و برداشتن بافت عفونی مفید است. برداشتن کل بافت بیمارشده و مرده مهم است. برخی آبسه‌ها اثرات فیبری دارند که به سایر آبسه‌های عمقی بافت متصل شده‌اند. از سوندها می‌توان برای پیدا کردن چرک ملتهب حفره‌های عمیق استفاده نمود. در آبسه‌های بافت نرم که برداشتن کاملشان امکانپذیر نیست، می‌توان از marsupialization استفاده نمود.
این کار مستلزم بخیه کپسول باز آبسه و بردن آن در پوست مجاور است.
امکان استفاده موضعی از داروها وجود دارد و آبسه از پشت و رو بهبود می‌یابد. دندان‌های عفونی و لقشده باید از آبسه‌های periapical جدا شوند. در برخی موارد، ریشه‌های طویل شدهای که همچنان در حال رشد هستند، در حفره‌های آبسه یافت می‌شوند. این ریشه حول بخش میانی چرک پیچ خورده است. گاهی اوقات، امکان apicectomy عملی، کشیدن ریشه‌های دندان عفونی و نگهداشتن بخش سالم دندان ازجمله تاج وجود دارد. این فرآیند زمانی موفقیتآمیز است که استخوان سالمی میان مرز لثوی و حفره آبسه وجود داشته باشد.
پس از debridement، امکان تشریح و برداشتن کپسول آبسه وجود دارد. همه مسیرهای سینوسی باید برای اطمینان از اینکه هیچ توده عفونی باقی نمانده باشد و استخوان آلوده و اجسام خارجی مانند بذرهای علوفه از بین رفته باشند، بررسی شوند. سپس می‌توان آبسه را بستهبندی نمود و بخیه کرد یا اینکه آن را برای زهکشی باز گذاشت. بستهبندی حفره با قرص‌های سرشار از آنتی بیوتیک، غلظت بالایی از آنتی بیوتیک را در محل آبسه ایجاد می‌کنند و زخم بخیه شده و از لحاظ زیبایی برای صاحب خرگوش رضایتبخشتر از حفره‌های باز آبسهای است که بهطور موضعی درمان شده‌اند.
درمان موضعی
اهداف درمان موضعی آبسه به شرح ذیل است:
آبسهای که نمی‌تواند بهصورت کامل بیرون آورده شود، باید بهطور داخلی بهبود یابد
حفظ بافت granulation سالم
رسیدگی به عفونت و درد
معمولاًدر سایر گونه‌ها، لانست زدن، فشردن و تزریق برخی انواع مواد موضعی در آبسه تنها درمان موردنیاز آبسه‌ها هستند. بعید است لانست زدن و فشردن در خرگوش‌ها درمان دائمی باشد ولی در برخی آبسه‌های سطحی ناشی از آسیب‌های نفوذی مؤثر است.
معمولاً زمانی که حفره با کپسول ایجاد شد، مواد چرکین تخلیه شده و عفونت‌های اطراف پوست و خز بیرون می‌آیند. اگر زخم کاملاً بهبود نیافت، تمیز کردن و شستشوی مداوم نیاز است. برخی صاحبان برای مواجهه با تخلیه آبسه آماده می‌شوند و به جای اینکه جراحی و کشتن را انتخاب کنند، حفره را بهصورت روزانه تمیز و پانسمان می‌کنند. تخلیه آبسه‌ها را می‌توان به صورت روزانه و از طریق فشردن و تزریق برخی انواع محلول‌های ضد عفونی کننده مدیریت نمود.
انتخاب آنتی بیوتیک ایمن مهم است زیرا خرگوش‌ها ممکن است ترکیب را در مدت لیسیدن و آراسته نمودن بخورند و دچار اسهال آنتی بیوتیکی شوند. سینوس‌های مربوط به آبسه‌های periapical درون دهان، مسیر بالقوهای برای جذب ترکیبات آنتی بیوتیکی هستند.
عسل، شکل گیری بافت granulation سالم و تمیز را تسریع می‌کند، زخم را اسیدی نموده و آن را بهبود می‌بخشد. پژوهش‌های حیوانی تأیید کرده‌اند که استفاده از عسل، بهبود زخم در خرگوش‌ها را تسریع می‌کند (برگمان و همکاران، ۱۹۸۳). پژوهش‌های کنترلی مربوط به زخم‌های عفونی خرگوش‌ها نشان داده‌اند که زخم‌های درمان شده، ورم کمتر، تصفیه سلولی تک هسته ای و چند هسته ای کمتر، بافت مردگی کمتر، انقباض بهتر زخم، epithelialization بهبود یافته، پروتئین کافی و glucosaminoglycan کمتری پس از جراحی دارند (اوریان و زاکر، ۱۹۹۸).
با این تکنیک، پانسمان زخم جذب شده و پس از چند روز از انجام جراحی، کپسول آبسه بخیه می‌خورد. این کار چند مزیت دارد ازجمله:
زخم باز در خرگوش درد کمتری دارد؛
نتیجه اولیه از لحاظ زیبایی، بهتر است؛
بستر زیرین شکلگیری بافت granulation محافظت شده و مرطوب می‌ماند؛
هرگونه تخلیه چرکی wicked و از غشاء pyogenic به دور است؛
پانسمان زخم را می‌توان با آنتی بیوتیک آغشته نمود و این به نوبه خود در برابر غشاء pyogenic بهطور خودکار محافظت می‌شود.
پس از گذشت ۳-۵ روز می‌توان پانسمان را در حالت هوشیاری حیوان برداشت و سپس درمان موضعی را آغاز نمود. در موارد خیلی شدید، ممکن است پانسمان بهصورت “stent” به زخم چسبیده و با طناب شکم نگه داشته شود و با بخیه به پوست متصل شود. این امر، امکان تغییر مکرر پانسمان در حیوان و حتی امکان مرطوب کردن پانسمان خشک را می‌دهد. این روش عموماً توسط بیمار بهخوبی تحمل شده و به صاحبان واجد شرایط، امکان آغاز درمان را می‌دهد. اخیراً، محصولات موضعی مانند کرم جداساز F10 (بهداشت بیمار علفزارها) و Vetericyn (Innovacyn) نویدهایی برای درمان موضعی غیر سمی و مؤثر را داده‌اند.
درمان ضد باکتری
درمان آنتی بیوتیکی عقلانی باید بر اساس نتایج کشت و حساسیت باشد. در مراحل اولیه می‌توان آنتی بیوتیک عقلایی را بر اساس حساسیت‌های رایج و باکتری احتمالی ایجاد کرد (تایرل و همکاران، ۲۰۰۱). ایمنی آنتی بیوتیکی یعنی باید قابلیت آنتی بیوتیک برای نفوذ در ناحیه موردنظر و روش به کارگیری آن در نظر گرفته شوند. استفاده از آنتی بیوتیکها در خرگوش‌ها همانند سایر گونه‌ها ساده نیست.
توازن مناسب میکرو ارگانیسم‌ها در میانروده جهت هضم و سلامت خوب، مهم است. آنتی بیوتیکهای خوراکی ممکن است توازن باکتری را بر هم بزنند و امکان رشد بیشازحد گونه‌های پاتوژنیک مانند clostridia و enterotoxaemia را بدهند. آنتی بیوتیکهای Parenteral نسبت به ترکیبات خوراکی با احتمال کمتری در میکروفلورای caecal مداخله می‌کنند.
انتخاب آنتی بیوتیک برای درمان آبسه‌های خرگوش
نه تنها به حساسیت ارگانیسم سببی بستگی دارد بلکه به اثرش بر فلورای روده و توزیع بر بافت عفونی نیز وابسته است. برخی آنتی بیوتیکهایی که برای osteomyelitis سایر گونه‌ها تجویز می‌شوند، احتمالاً با فلورای روده خرگوش‌ها تلاقی پیدا می‌کنند.
روش‌های متنوعی را می‌توان برای ارائه سطوح بالایی از آنتی بیوتیک به محل آبسه و بدون تزریق سیستمیک بلندمدت به کار برد. این روش‌ها شامل چکاندن قطره‌های خوراکی، فشردن کپسول آبسه با آنتی بیوتیک یا کاشت کپسول‌های آنتی بیوتیکی، قرص‌های اشباعشده یا کلاژن درون حفره هستند.
در این مقاله برداشتن آبسه‌ها در خرگوش بررسی شد.
وبسایت و اینستاگرام ما را دنبال نمایید
به روز ترین کلینیک دامپزشکی تهران، کلینیک دامپزشکی روژان
۰۹۱۲۹۲۶۳۰۵۵- ۷۷۴۶۱۳۶۸-۰۲۱
طب خرگوش
نویسنده:پروفسور مولی وارگا
مترجم:آقای دکتر احمدرضا الهیار ترکمن
قبل از انجام هرگونه اقدام با دامپزشک خود مشورت نمایید؛ادمین و سایت روژان پت هیچگونه مسئولیتی در قبال اقدامات خودسرانه و عواقب ناشی از آن ندارد.
Fatemeh hashemi
